Tri ân những người thầm lặng gieo mầm tri thức

Ngày 23/12, Đường Sách TP Hồ Chí Minh phối hợp với Nhà xuất bản Đại học Sư phạm TP Hồ Chí Minh tổ chức buổi giao lưu, giới thiệu sách “Nghề làm sách - Những câu chuyện khó quên”.

Cuốn sách dày 280 trang, tập hợp 51 bài viết của hơn 40 tác giả, phản ánh những lát cắt chân thực về lịch sử ngành xuất bản Việt Nam qua nhiều giai đoạn: Từ thời bao cấp nhiều khó khăn, những năm đầu đổi mới cho đến thời kỳ hội nhập. Qua ký ức của người trong cuộc, các công việc phía sau mỗi cuốn sách, từ biên tập, chế bản, in ấn đến phát hành được tái hiện sinh động, cho thấy giá trị bền vững của nghề làm sách trong dòng chảy văn hóa xã hội.

Ông Lê Hoàng, Chủ biên, Giám đốc Công ty TNHH Đường Sách TP Hồ Chí Minh nhấn mạnh vai trò đặc biệt của những người làm phát hành trong hành trình lan tỏa tri thức. “Nếu nhà văn là người rước chữ, cõng chữ thì những người làm phát hành chính là người gieo con chữ, gieo hương hoa cho cuộc đời”, ông Lê Hoàng chia sẻ.

Theo ông Nguyễn Tiến Công, Giám đốc Nhà xuất bản Đại học Sư phạm TP Hồ Chí Minh, quá trình thực hiện cuốn sách kéo dài gần hai năm đã mang lại nhiều trải nghiệm đáng nhớ cho Ban biên soạn. Bên cạnh những kỷ niệm đời thường, cuốn sách còn tích lũy được một kho tàng kinh nghiệm quý báu. “Đây là tư liệu có giá trị để thế hệ biên tập viên, người làm sách trẻ soi chiếu, tiếp bước con đường nghề nghiệp với ý thức trách nhiệm và niềm tự hào”, ông Nguyễn Tiến Công cho biết.

Nhạc sĩ Trần Tấn Ngô, người có gần nửa thế kỷ gắn bó với công tác phát hành sách, đã gợi lại ký ức về những năm tháng làm nghề trong điều kiện vô cùng gian khó. Ông cho biết trong thời bao cấp, những người làm phát hành đã rong ruổi khắp vùng sâu, vùng xa, từ các nông trường, khu vực biên giới Tây Nam đến hải đảo xa xôi, mang sách đến tận tay người đọc theo đúng phương châm “sách đi tìm người đọc”. “Nhìn lại hành trình gần nửa thế kỷ làm phát hành, tôi thấy đó là quá trình gieo mầm chữ, gieo mầm văn hóa, lan tỏa giá trị tri thức đến với mọi người”, nhạc sĩ Trần Tấn Ngô bày tỏ.

Ở góc độ khối liên kết xuất bản tư nhân, ông Lê Nguyên Đại, Công ty sách Thời Đại cho rằng, sự phát triển của thị trường sách hôm nay là kết quả của một quá trình bền bỉ vượt qua nhiều rào cản. Ông nhớ lại những năm 1980, khi thị trường khan hiếm sách, các đơn vị tư nhân đã năng động tham gia để đáp ứng nhu cầu đọc của xã hội. “Rào cản lớn nhất chúng tôi đối mặt không phải là vốn liếng, mà là định kiến. Từ những người bị gọi là ‘đầu nậu’, chúng tôi kiên trì làm nghề tử tế để được công nhận là đối tác, là những người làm văn hóa chính trực”, ông Lê Nguyên Đại chia sẻ.

Các đại biểu và khách mời đều thống nhất cho rằng, Chỉ thị 42-CT/TW của Ban Bí thư (ban hành ngày 25/8/2004) được xem là bước ngoặt quan trọng khi chính thức công nhận vai trò của khu vực tư nhân trong xuất bản, xác lập chức năng kép của ngành xuất bản vừa là lĩnh vực tư tưởng - văn hóa, vừa là hoạt động kinh tế, tạo nền tảng cho thị trường sách phát triển theo hướng hiện đại và bền vững.

Không chỉ mang giá trị tư liệu, “Nghề làm sách - Những câu chuyện khó quên” còn là lời tri ân dành cho những người âm thầm “cõng chữ” qua nhiều thế hệ. Đáng chú ý, toàn bộ doanh thu từ 1.000 bản in lần đầu của cuốn sách sẽ được sử dụng để trao học bổng cho sinh viên nghèo hiếu học ngành Xuất bản - Phát hành, đúng với tinh thần “gieo mầm tri thức” mà những người làm nghề luôn tâm niệm.

Buổi giao lưu khép lại trong sự đồng cảm và trân trọng, để lại dư âm sâu lắng về giá trị của sách và nghề làm sách trong đời sống hôm nay, nơi mỗi cuốn sách ra đời là kết tinh của lao động, niềm tin và tình yêu dành cho tri thức.