Năm 2016, Đại sứ Nguyễn Hồng Thao trở thành người Việt Nam đầu tiên trúng cử thành viên Ủy ban Luật pháp quốc tế. Ảnh: vietnamplus.vn
Năm 2016, Đại sứ Nguyễn Hồng Thao trở thành người Việt Nam đầu tiên trúng cử thành viên Ủy ban Luật pháp quốc tế. Trong nhiệm kỳ 2017 - 2022, Đại sứ Nguyễn Hồng Thao luôn chủ động phát huy vai trò trong việc thúc đẩy các kết quả nghiên cứu của ILC; tích cực phát biểu và tham gia thảo luận các chủ đề tại Ủy ban. Bằng vốn kiến thức và kinh nghiệm phong phú, ông đã đưa ra các nhận định thực chất, xác đáng đối với các chủ đề truyền thống là mối quan tâm của giới nghiên cứu nói chung, như thừa kế quốc gia, giải quyết tranh chấp quốc tế...
Bên cạnh đó, Đại sứ góp phần thể hiện sự quan tâm của các nước đang phát triển đối với những chủ đề mới và phi truyền thống. Ông tham gia sôi nổi trong các phiên thảo luận về chủ đề bảo vệ bầu khí quyển, bảo vệ môi trường trong xung đột vũ trang... Tiêu biểu nhất, Đại sứ Nguyễn Hồng Thao ủng hộ mạnh mẽ việc Ủy ban nghiên cứu vấn đề mực nước biển dâng, đưa chủ đề này vào chương trình làm việc dài hạn.
Bằng hiểu biết chuyên sâu trong lĩnh vực Luật Biển, Luật Môi trường, Đại sứ Nguyễn Hồng Thao đã đóng góp không nhỏ vào báo cáo đầu tiên của Nhóm nghiên cứu chủ đề mực nước biển dâng và quan hệ với luật quốc tế trong năm 2020. Tháng 11/2020, cùng một số thành viên ILC, Đại sứ Nguyễn Hồng Thao phát biểu tại hội thảo tổ chức trong khuôn khổ Kỳ họp Ủy ban VI, Liên hợp quốc với chủ đề "Hệ quả pháp lý của dịch bệnh: Đánh giá mười tháng qua". Qua đó, ông thể hiện sự nhạy bén và sát sao đối với các vấn đề pháp lý mới, không ngừng phát sinh trên thế giới và trong khu vực. Những ý kiến của Đại sứ Thao được đồng nghiệp, các thành viên ILC đánh giá cao.
Ngoài các đóng góp giá trị về chuyên môn, Đại sứ Nguyễn Hồng Thao đã phát huy vai trò kết nối, xây đắp quan hệ giữa các thành viên ILC nhằm tăng cường, thúc đẩy sự trao đổi, giao lưu giữa giới nghiên cứu, thực hành luật quốc tế trong và ngoài nước, tạo cơ hội tiếp cận, học hỏi những chuyên gia pháp lý tầm cỡ quốc tế cho giảng viên và sinh viên Việt Nam. Đồng thời, Đại sứ là diễn giả tại nhiều trường đại học, hội thảo danh tiếng trong khu vực. Năm 2018, ông được ILC tín nhiệm bầu làm Phó Chủ tịch thứ hai của Ủy ban Luật pháp quốc tế, trong dịp kỷ niệm 70 năm thành lập cơ quan này.
Với quyết tâm cống hiến nhiều hơn nữa cho công cuộc pháp điển hóa và phát triển tiến bộ luật pháp quốc tế, Đại sứ Nguyễn Hồng Thao được tiếp tục tín nhiệm giới thiệu vào Ủy ban Luật pháp quốc tế nhiệm kỳ 2023 - 2027, là một trong 10 ứng cử viên hiện nay thuộc khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Quy trình bầu cử ILC dự kiến diễn ra tháng 11/2021 tại New York.
Ủy ban Luật pháp quốc tế (ILC) được thành lập theo Nghị quyết số 174 (II) ngày 21/11/1947 của Đại hội đồng Liên hợp quốc, có nhiệm vụ thúc đẩy quá trình pháp điển hóa và phát triển tiến bộ pháp luật quốc tế, thông qua việc nghiên cứu, thảo luận và đưa ra khuyến nghị. ILC là nơi sản sinh nhiều điều ước quốc tế có ý nghĩa quan trọng, trong đó tiêu biểu là Công ước Viên năm 1969 về Điều ước quốc tế.
34 thành viên của ILC, hoạt động trong nhiệm kỳ 5 năm, được Đại hội đồng Liên hợp quốc bầu từ danh sách ứng viên do các quốc gia đề cử. Cơ cấu thành viên ILC được phân bổ theo khu vực như sau: 8 ghế cho châu Phi, 7 ghế cho châu Á - Thái Bình Dương, 3 ghế cho Đông Âu, 6 ghế cho Mỹ La tinh và Caribe, 8 ghế cho Tây Âu và các nước khác, 1 ghế cho châu Phi hoặc Đông Âu luân phiên nhau và 1 ghế cho châu Á hoặc Mỹ Latinh và Caribe luân phiên nhau. Năm 2021, châu Á - Thái Bình Dương sẽ có 8 vị trí, hiện các nước trong khu vực như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ... đã thông báo ứng cử.
Đại sứ Nguyễn Hồng Thao là nhà ngoại giao kỳ cựu của Việt Nam với 40 năm hoạt động, đồng thời là chuyên gia trong lĩnh vực luật quốc tế. Ông tốt nghiệp Tiến sỹ Luật tại Trường Paris I, Đại học Sorbonne, Pháp và từng đảm nhiệm nhiều vị trí quan trọng như Phó Chủ nhiệm Ủy ban Biên giới quốc gia, Trưởng đoàn đàm phán các hiệp định biên giới với các nước láng giềng của Việt Nam. Bên cạnh đó, Đại sứ Thao giữ vai trò cố vấn pháp lý cho các dự án luật quan trọng như Luật Biển, Luật Môi trường, là thành viên sáng lập Hội Luật quốc tế Việt Nam (VSIL), Hội Luật quốc tế châu Á (AsianSIL).
Ông được phong Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền của Việt Nam tại Malaysia từ 2011 - 2014 và tại Kuwait từ 2014 - 2017. Hiện nay, Đại sứ Nguyễn Hồng Thao nghiên cứu và giảng dạy Luật quốc tế tại Học viện Ngoại giao.