Những người mua sắm đi dạo trong khu mua sắm Pitt Street Mall ở Sydney. Ảnh: AAP
Theo trang The Guardian (Anh), nhiều mô hình dự báo đã được lập ra, ước tính số ca mắc sẽ tăng lên đến 1.900 trường hợp mỗi ngày trong lần nới lỏng đầu tiên và đợt cao điểm thứ hai vào dịp Giáng sinh. Viện Burnet dự đoán số ca nhập viện sẽ đạt đỉnh từ 2.286 – 4.016 ca vào cuối tháng 9.
Tuy nhiên, trái với dự báo, các ca mắc hàng ngày tại bang này đã giảm dần sau “ngày tự do” 11/10, thời điểm bang này ghi nhận 446 ca mắc và 769 trường hợp đang được điều trị trong các bệnh viện. Gần 1 tháng sau, tỷ lệ mắc bệnh ở New South Wales đã giảm rõ rệt, số ca nhập viện đã giảm 2/3 và chỉ có 222 ca COVID-19 mới được ghi nhận vào ngày 9/11.
Các chuyên gia y tế đã chỉ ra một số nguyên nhân khiến New South Wales duy trì được số ca mắc thấp khi tái mở cửa nền kinh tế. Những kinh nghiệm của bang này hy vọng có thể sẽ mang lại bài học về sống chung với COVID-19 cho phần còn lại của đất nước, cũng như cho nhiều quốc gia khác trên thế giới.
Mô hình dự báo chưa sát thực tế
Ông Gregory Dore, chuyên gia bệnh truyền nhiễm và nhà dịch tễ học tại Viện Kirby, cho biết lý do chính khiến số ca mắc ở New South Wales thấp hơn nhiều so với dự báo là do hiệu quả của vaccine trong việc ngăn chặn sự bùng dịch đã bị đánh giá thấp.
Mô hình của Viện Doherty dự đoán rằng ngay cả tỷ lệ tiêm chủng cao cũng không đủ để ngăn chặn COVID-19. Bang này sẽ ghi nhận khoảng 300 đến 1.000 trường hợp mắc mới mỗi ngày.
“Các mô hình đã đánh giá thấp tác động của việc tiêm chủng đối với sự lây lan của virus và tỷ lệ tiêm vaccine trong những tháng đầu tái mở cửa. Trên thực tế, tỷ lệ tiêm chủng rất cao”, ông Dore nói.
Mô hình Doherty dự đoán vaccine Pfizer có hiệu quả 93% và hiệu quả của AstraZeneca là 86% trong việc giảm lây nhiễm của biến thể Delta. Sau đó, dữ liệu từ nước ngoài cho thấy Pfizer và AstraZeneca có hiệu quả 94% đến 96% trong việc giảm nguy cơ nhập viện.
Ngoài ra, việc thúc đẩy tiêm chủng tại các điểm nóng dịch bệnh ở New South Wales đã giúp một số khu vực tây nam và tây Sydney từ nơi có tỷ lệ tiêm mũi đầu thấp nhất trong thành phố lên tốc độ tiêm chủng nhanh nhất trên toàn quốc. Vào ngày 1/8, chỉ 33% dân số tây nam Sydney đã được tiêm một mũi vaccine. Nhưng chỉ hai tháng sau, con số này đạt tới 91,8%.
Dore cho biết cũng như đánh giá thấp hiệu quả của vaccine, việc lập mô hình dự đoán có thể đã đánh giá quá cao mức độ nghiêm trọng của chủng Delta. “Tôi nghĩ rằng chúng tôi đã đánh giá quá cao mức độ ảnh hưởng của nó đến nguy cơ mắc bệnh. Các trường hợp nhập viện ít nghiêm trọng hơn so với dự đoán ban đầu”, ông nói.
Duy trì các biện pháp y tế
Chính quyền New South Wales cho phép những người dân đã tiêm vaccine đầy đủ tự do đi lại. Ảnh: Getty Images
Tiến sĩ Abrar Chughtai, nhà dịch tễ học tại Đại học New South Wales, cho biết cơ quan y tế bang đã ngăn chặn được các đợt bùng phát COVID-19 bằng cách duy trì các biện pháp y tế quan trọng sau khi nới lỏng hạn chế.
Ông Chughtai cho biết việc tiếp tục đeo khẩu trang ở những nơi công cộng đã ngăn chặn sự lây lan của virus. Trong khi đó, việc xét nghiệm, truy vết tiếp xúc và các yêu cầu cách ly vẫn được duy trì dù một số hạn chế đã được dỡ bỏ. Ông nói: “Trong khi nhiều mô hình dự đoán số ca bệnh rất cao, cơ quan y tế New South Wales vẫn tiến hành xét nghiệm tích cực, truy vết và cách ly người bệnh”.
Giáo sư Alexandra Martiniuk tại Đại học Y tế Công cộng thuộc Đại học Sydney cho biết chính quyền bang đã “tái mở cửa dần dần, tiêm chủng được coi là yêu cầu bắt buộc đối với hầu hết các địa điểm trong nhà, cùng với đó là các biện pháp giãn cách xã hội”. Đây chính là chìa khóa để duy trì số ca mắc ở mức thấp.
Bà Martiniuk cho biết New South Wales cũng đã duy trì tỷ lệ xét nghiệm “tuyệt vời”, với tỷ lệ dương tính thấp so với các quốc gia khác có mức tiêm chủng tương tự. Khoảng 0,3% các xét nghiệm cho kết quả dương tính ở New South Wales, trong khi các xét nghiệm tiếp tục vượt quá 50.000 mẫu/ngày.
Thời tiết ấm áp vào mùa xuân có khả năng thúc đẩy mọi người tham gia hoạt động xã hội ngoài trời nhiều hơn, nhưng việc theo dõi tiếp xúc chính là chìa khóa giúp tỷ lệ mắc thấp.
Tỷ lệ tiêm chủng cao
Người dân được xét nghiệm COVID-19 tại Sydney, Australia ngày 27/6/2021. Ảnh: AAP/TTXVN
New South Wales là một trong những nơi có tỉ lệ tiêm chủng cao nhất thế giới, với 93% người dân đã tiêm mũi đầu và tỉ lệ tiêm đủ 2 mũi đã vượt quá 90%, tính đến ngày 10/11. Tốc độ tiêm chủng “đáng kinh ngạc” mà Australia đạt được trái ngược với các quốc gia như Mỹ và Anh, khi việc tiêm vaccine đã bị đình trệ sau khi đạt đến mốc 50%.
Báo cáo cuối cùng của Viện Doherty, được công bố trong tháng này, cho biết các biện pháp y tế công cộng đang được thực hiện, bao gồm xét nghiệm, truy vết, cách ly là “những biện pháp can thiệp quan trọng” để duy trì được số ca bệnh thấp.
Báo cáo cho rằng tốc độ triển khai tiêm chủng đã “vượt quá mong đợi” - đặc biệt là ở New South Wales, Vùng lãnh thổ thủ đô và Victoria - đã đưa quốc gia này đi đúng hướng để đạt được mục tiêu 90% “nhanh hơn nhiều” so với các dự đoán ban đầu.
Bà Martiniuk cho biết: “Việc mở cửa trở lại của New South Wales diễn ra đồng đều và được thực hiện từ từ. Trong khi đó, tại các quốc gia khác mở cửa sớm hơn nhiều với nhiều hạn chế hơn, các biện pháp phòng dịch đã được dỡ bỏ đột ngột, như Anh hồi tháng 7”.
Singapore - quốc gia có số ca bệnh đang gia tăng, có tỷ lệ dân số được tiêm chủng đầy đủ sớm hơn và cao hơn, ở mức 82% - nhưng người dân do dự hơn, đặc biệt ở người cao tuổi. Do đó, số ca số ca nhập viện và mắc bệnh nghiêm trọng cao hơn.