Công nhân tại một cơ sở hậu cần thương mại điện tử làm nhiệm vụ phân loại hàng hóa ở thành phố Liên Vân Cảng, tỉnh Giang Tô, Trung Quốc, ngày 5/11/2023. Ảnh: Getty Images
Đó là kết luận từ cuộc khảo sát đối với trên 3.000 người tiêu dùng trong nước do hãng cố vấn toàn cầu Bain and Company thực hiện.
Được ra mắt lần đầu bởi “ông lớn” thương mại điện tử Alibaba vào năm 2009, sự kiện Ngày độc thân (11/11) đã mở rộng quy mô từ lễ hội mua sắm một ngày thành chương trình khuyến mãi kéo dài nhiều tuần trên các nền tảng trực tuyến khác nhau ở Trung Quốc.
Sự kiện này nhanh chóng trở thành lễ hội mua sắm lớn nhất thế giới, vượt xa các sự kiện tương tự của Mỹ như “Thứ Sáu Đen tối” (Black Friday) và Cyber Monday (Thứ Hai Điện tử) về doanh số bán hàng.
Tuy nhiên, nghiên cứu mới của Bain and Company cho thấy sự phấn khích của người tiêu dùng đã giảm bớt. Gần một nửa số người tham gia khảo sát trong năm nay cho biết họ đang chuyển sang các thương hiệu rẻ hơn hoặc các sản phẩm thương hiệu tư nhân. Các sản phẩm tư nhân có xu hướng rẻ hơn so với hàng hóa của các thương hiệu tên tuổi lớn tương đương.
Theo báo cáo, đối với lễ hội năm nay, 77% người tiêu dùng được khảo sát cho biết họ không có kế hoạch tăng chi tiêu.
Con số này cao hơn một chút so với mức 76% được báo cáo vào năm ngoái và chênh đáng kể so với mức 49% vào năm 2021.
Tăng trưởng kinh tế chậm lại và những lo lắng về thu nhập trong tương lai đã đè nặng lên chi tiêu của người tiêu dùng trong vài năm qua.
“Hãy nhìn vào nền kinh tế vĩ mô rộng hơn. Tâm lý của người tiêu dùng vẫn thấp hơn một chút so với thời điểm trước COVID-19”, ông James Yang, đối tác tại Bain and Company, lưu ý. Ông cho rằng người tiêu dùng đang nhận thức rõ ràng hơn về việc họ muốn tiêu tiền vào đâu và như thế nào.
Năm ngoái, lần đầu tiên, cả Alibaba và trang bán lẻ trực tuyến JD.com đều từ chối tiết lộ tổng giá trị hàng hóa bán được trong sự kiện Ngày độc thân - một thước đo doanh số bán hàng theo thời gian của ngành này.
Bain and Company ước tính cộng cả các nền tảng khác, tổng giá trị hàng hóa thương mại điện tử của Ngày độc thân đã tăng 3% lên 934 tỷ nhân dân tệ (128,25 tỷ USD) vào năm 2022.
Nếu cộng thêm thêm 181 tỷ nhân dân tệ doanh thu từ hoạt động phát trực tiếp và thương mại điện tử dựa trên nội dung website, tổng giá trị hàng hóa của lễ hội năm ngoái là 1 nghìn tỷ nhân dân tệ (140 tỷ USD).
Xét theo bối cảnh, những số liệu tại thị trường Trung Quốc đó vẫn lớn hơn gấp nhiều lần so với con số 35,3 tỷ USD mà người tiêu dùng Mỹ đã chi tiêu trực tuyến vào năm 2022 cho các hoạt động tương đương tại địa phương: tuần mua sắm Lễ Tạ ơn, Thứ Sáu Đen và Thứ Hai Điện Tử.
Phát trực tiếp và đăng video hoặc ảnh lên mạng xã hội để bán sản phẩm đã trở nên phổ biến ở Trung Quốc. Alibaba và JD.com đều cung cấp chức năng phát trực tiếp. Douyin, phiên bản tiếng Trung của TikTok, đã trở thành một nền tảng chính để các nhà bán lẻ bán hàng cho người tiêu dùng thông qua các buổi phát trực tiếp.
Ông James Yang tin rằng tỷ lệ phát trực tiếp sẽ tiếp tục tăng. Và theo ông, những nhóm người tiêu dùng khác nhau có mức chi tiêu khác nhau. Những người có thu nhập cao hơn vẫn có xu hướng chi tiêu, trong khi phân khúc người lao động chân tay đang cắt giảm chi tiêu.
Từng là ngày hội tiêu dùng sôi động, Ngày Độc thân đã trở nên lặng lẽ hơn trong những năm gần đây, trước tình hình Bắc Kinh mạnh tay chấn chỉnh các nền tảng trực tuyến.
Hồi tháng 4/2022, các nhà quản lý đã phạt Alibaba 2,8 tỷ USD vì các hành vi chống cạnh tranh và sự hiện diện trước công chúng của tỷ phú Jack Ma đã giảm đáng kể trong hai năm qua.