Một lính thủy đánh bộ Mỹ đi bộ trong khu vực bãi bắn quân sự Tofta ở vùng ngoại ô Visby, Gotland, trong một cuộc tập trận quân sự tại Gotland, Thụy Điển, ngày 7/6/2022. Ảnh AA/Getty Images
Theo các nguồn tin của Expressen, quyết định này sẽ ảnh hưởng đến một số cuộc tập trận hiện đang trong giai đoạn lên kế hoạch, dự kiến tổ chức tại Thụy Điển.
Cùng với việc dẫn lại thông tin do Expressen đăng tải, báo The Kyiv Independent ngày 8/3 cho biết thêm kể từ khi nhậm chức vào tháng 1 vừa qua, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã cho thấy rõ ý định tái định hướng ưu tiên an ninh của Mỹ, chuyển trọng tâm khỏi châu Âu để tập trung vào Trung Quốc và khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương.
Nhà lãnh đạo Mỹ đã khiến các đồng minh bất ngờ với hàng loạt động thái gần đây, bao gồm: Chấm dứt viện trợ quân sự và chia sẻ tình báo với Ukraine; loại trừ các đồng minh châu Âu khỏi các cuộc đàm phán hòa bình với Liên bang Nga tổ chức tại Saudi Arabia và liên tục gây sức ép buộc các nước thuộc Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) phải tăng chi tiêu quốc phòng.
Trước những động thái này, châu Âu đã bắt đầu chuẩn bị cho một trật tự thế giới mới, nơi không thể hoàn toàn dựa vào Mỹ.
Tại hội nghị thượng đỉnh đặc biệt ở Brussels ngày 6/3, các nhà lãnh đạo của 27 quốc gia thành viên Liên minh châu Âu (EU) đã thông qua kế hoạch Tái vũ trang châu Âu với một quỹ lên tới 800 tỷ euro, bao gồm 150 tỷ euro sẽ được cung cấp dưới dạng các khoản vay.
Kế hoạch này nhằm hỗ trợ các quốc gia thành viên nâng cao năng lực quân sự và quốc phòng, đồng thời đảm bảo rằng EU có thể tự bảo vệ mình trước các mối đe dọa bên ngoài.
Các nhà lãnh đạo tham dự hội nghị đã tán thành các điểm chính của kế hoạch, bao gồm việc cho phép các quốc gia thành viên tăng cường chi tiêu quân sự mà không bị tính vào việc tính toán thâm hụt ngân sách quốc gia, vốn được giới hạn ở mức 3% GDP.
Kế hoạch Tái vũ trang châu Âu từng gây ra sự phản đối mạnh mẽ từ một số quốc gia thành viên do lo ngại về sự ổn định ngân sách của châu Âu, giờ đây đã nhận được sự đồng thuận rộng rãi.
Theo nhiều chuyên gia, việc kế hoạch được thông qua là tín hiệu thay đổi chính sách quan trọng của khu vực, bởi EU vốn tự coi mình là khối vì hòa bình và tự do thương mại, không chú trọng về an ninh hay quân sự.
Tuy nhiên, nhiều nước thuộc EU cũng là thành viên NATO và đang đối mặt sức ép ngày càng tăng từ Tổng thống Mỹ Donald Trump về tăng ngân sách quốc phòng, buộc liên minh này phải đưa ra kế hoạch tham vọng hơn.
Thậm chí, Thổ Nhĩ Kỳ còn kêu gọi châu Âu chuẩn bị cho kỷ nguyên hậu NATO.
Phát biểu sau các cuộc họp tại London (Vương quốc Anh) hôm 2/3 với những người đồng cấp châu Âu nhằm thảo luận về áp lực của Tổng thống Trump đối với Ukraine trong việc đạt thỏa thuận ngừng bắn với Nga cũng như lời đe dọa của ông về việc rút lui khỏi các cam kết an ninh tại châu Âu, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan tuyên bố Ankara sẵn sàng tham gia bất kỳ cơ cấu an ninh nào của châu Âu trong trường hợp NATO sụp đổ.
Tờ Financial Times dẫn lời ông Fidan: "Ngay cả khi Tổng thống Trump quyết định không rút khỏi châu Âu vào lúc này, trong tương lai, một nhà lãnh đạo khác với quan điểm và chính sách tương tự có thể xem xét việc giảm đóng góp của Mỹ vào an ninh châu Âu".
Ông Fidan, cựu lãnh đạo cơ quan tình báo Thổ Nhĩ Kỳ, nhấn mạnh rằng châu Âu cần đoàn kết và "tự thiết kế trung tâm trọng lực của chính mình".