70% vụ cháy chợ do sử dụng thiết bị tiêu thụ điện không bảo đảm an toàn

Theo Cục Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ, hiện nay, trên toàn quốc có 1.738 chợ, trong đó 1.260 chợ kiên cố; 375 chợ bán kiên cố và 103 chợ tạm. Các chợ thường được xây dựng với diện tích lớn, bố trí nhiều ki ốt, sạp hàng liền kề kinh doanh đa dạng các mặt hàng, trong đó có nhiều loại hàng hóa dễ cháy, nổ. Trong quá trình hoạt động, do ý thức chấp hành quy định về phòng cháy, chữa cháy của đơn vị quản lý, người kinh doanh và người dân chưa cao, dẫn đến phát sinh nhiều tồn tại, vi phạm, tiềm ẩn nguy cơ cháy cao, dễ xảy ra cháy lớn, gây khó khăn cho công tác chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ.

Từ năm 2021 đến hết tháng 11/2023 cả nước xảy ra 69 vụ cháy chợ dân sinh, gây thiệt hại về tài sản ước tính trên 190 tỉ đồng. Riêng 11 tháng của năm 2023, cả nước xảy ra 22 vụ cháy chợ, gây thiệt hại trên 70 tỉ đồng, chưa kể vụ cháy 2000 m2 chợ Khe Tre (Thừa Thiên - Huế) xảy ra ngày 3/12/2023 chưa thống kê được thiệt hại. Đây mới chỉ là thiệt hại trực tiếp, nếu tính cả thiệt hại gián tiếp như ảnh hưởng an sinh xã hội, ngừng trệ buôn bán, chi phí khắc phục hậu quả… sẽ gấp khoảng 3 lần.

Đáng lưu ý là có đến 80% tổng số vụ cháy xảy ra vào ban đêm và ngoài giờ hoạt động của chợ, trên 70% vụ cháy chợ do sự cố hệ thống điện, sử dụng thiết bị tiêu thụ điện không bảo đảm an toàn phòng cháy, chữa cháy và do sử dụng lửa trần, thắp hương thờ cúng.

Cục Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ cho biết, thời gian qua, lực lượng Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ đã phối hợp với các cấp, các ngành triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, biện pháp tăng cường công tác an toàn  phòng cháy, chữa cháy đối với chợ như tuyên truyền, phổ biến pháp luật và kiến thức  phòng cháy, chữa cháy, phát động phong trào toàn dân phòng cháy, chữa cháy; tổ chức kiểm tra, hướng dẫn khắc phục những sơ hở, thiếu sót có nguy cơ dẫn đến cháy nổ, đặc biệt là xử lý nghiêm những hành vi vi phạm quy định  phòng cháy, chữa cháy.

Tuy nhiên, cơ quan chủ quản, ban quản lý chợ chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm, chưa duy trì các điều kiện an toàn  phòng cháy, chữa cháy trong quá trình hoạt động, không khắc phục đầy đủ các kiến nghị của cơ quan quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy dẫn đến công tác  phòng cháy, chữa cháy chợ vẫn còn nhiều vi phạm an toàn  phòng cháy, chữa cháy.

Trong đó, một số vi phạm được chỉ ra đó là: Tự ý xây dựng thêm hạng mục công trình, cải tạo, thay đổi tính chất sử dụng của khu vực, hạng mục trong chợ như không phân chia thành các khu vực riêng bảo đảm an toàn phòng cháy, chữa cháy mà bố trí ngành hàng kinh doanh hàng chất dễ cháy, nổ ở gần hoặc đan xen với khu vực kinh doanh hàng hóa khác hoặc đan xen với ngành hàng có sử dụng nguồn lửa, nguồn nhiệt nên khi xảy cháy đám cháy lan rất nhanh, thiêu rụi hàng hóa, tài sản của các hộ kinh doanh.

Việc trang bị phương tiện phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ còn hạn chế, chưa đáp ứng theo quy định của tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật (không bảo đảm nguồn nước cấp cho chữa cháy; không trang bị hệ thống chữa cháy, hệ thống báo cháy tự động...) hoặc đã trang bị nhưng không kiểm tra, bảo dưỡng thường xuyên dẫn đến hư hỏng, không sử dụng được khi có cháy, dẫn đến cháy lan, cháy lớn.

Bên cạnh đó, có tình trạng các tiểu thương tự ý câu mắc thêm dây dẫn, thiết bị tiêu thụ làm tăng phụ tải; lắp đặt bảng điện, dây dẫn đặt trực tiếp trên cấu kiện, vật liệu dễ cháy..., để hàng hóa gần, đè lên ổ cắm, các thiết bị tiêu thụ điện... tiềm ẩn nguy cơ cháy, nổ.