Các ứng cử viên đảng Dân chủ trong cuộc tranh luận tại Las Vegas. Ảnh: Getty Images
Theo trang Politico, các ứng cử viên Joe Biden, Pete Buttigieg, Amy Klobuchar và Elizabeth Warren đều bắt đầu một tháng Hai chật vật khi số dư tài khoản tranh cử đang xuống đáy, đặt ra một mối đe dọa hiện hữu khi cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Dân chủ đang tiến đến phạm vi toàn quốc với sự kiện Siêu thứ Ba - cuộc bầu cử sơ bộ đồng loạt tại 15 tiểu bang và ở hải ngoại.
Các nghị sĩ này đang tìm cách chống đỡ lại những “cỗ máy” giàu có đe dọa thống trị cuộc đua nội bộ đảng Dân chủ: gồm Thượng nghị sĩ Bernie Sanders, mới nổi lên dẫn đầu các cuộc thăm dò với một đợt chi tiêu lớn nhờ đóng góp của các nhà tài trợ trực tuyến; và tỉ phú Mike Bloomberg, với gia sản riêng đủ sức đưa ông vào cuộc đua với Tổng thống Donald Trump.
Trong khi ông Sanders khởi động tháng 2 với gần 17 triệu USD trong ngân hàng, đối thủ gần nhất là Joe Biden có 7,1 triệu USD. Quỹ của bà Warren thì đang ở mức báo động đỏ với 2,3 triệu USD còn lại trong tài khoản, trong khi cựu thị trưởng Buttigieg có 6,6 triệu USDS và nữ Thượng nghị sĩ Klobuchar có 2,9 triệu.
Quỹ tranh cử của các ứng viên đang đối mặt với giai đoạn quan trọng của cuộc đua, khi ngày Siêu thứ Ba (3/3) sẽ quyết định gần 1/3 số đại biểu được chọn trong các cuộc bầu cử sơ bộ. Đây là ngày bỏ phiếu lớn nhất về số phiếu đại biểu dành cho các ứng viên.
Đó là lý do tại sao các siêu PAC (siêu Ủy ban Hành động chính trị) bất ngờ nhảy vào hỗ trợ hầu hết các ứng cử viên Dân chủ, và cũng là lý do tại sao các chiến dịch hiện đang đưa ra những lời kêu gọi trợ giúp tài chính khẩn thiết nhất.
Ứng cử viên Dân chủ Pete Buttigieg thông báo mục tiêu quyên góp 13 triệu USD trước Siêu thứ Ba. Ảnh: Getty Images
Ngày 20/2, ông Pete Buttigieg ra lời kêu gọi mới với người ủng hộ, đề nghị họ “tiếp sức” cho ông 13 triệu USD để duy trì sức cạnh tranh của chiến dịch. Trước đó Buttigieg đã quyên được 6,2 triệu USD hồi tháng 1. “Chúng ta đang đối mặt với một tỉ phú, người đang ném hàng đống tiền lên truyền hình, thay vì tiến hành các cuộc vận động”, Buttigieg viết trong một email gửi người ủng hộ. “Chúng tôi cần huy động số tiền quan trọng – khoảng 13 triệu USD – trước Siêu thứ Ba ngày 3/3 để duy trì sức cạnh tranh”.
Hiện nay chỉ có tỉ phú Bloomberg, tỉ phú doanh nhân Tom Steyer và Thượng nghị sĩ Sanders là những ứng cử viên đã chi trên 1 triệu USD quảng cáo truyền hình được đặt trước cho những ngày sắp tới tại các bang bầu cử Siêu thứ Ba.
Nữ Thượng nghị sĩ Klobuchar mới chi khoảng 874.000 USD tại các bang nhỏ hơn, bỏ qua hai bang lớn California và Texas, trong khi bà Warren chỉ chi số tiền quảng cáo nhỏ ở Colorado và Maine. Ông Buttigieg thì vẫn chưa xúc tiến hợp đồng quảng cáo truyền hình nào bên ngoài bang Nam Carolina. Để đạt được mục tiêu 13 triệu USD, ông sẽ phải quyên được trên 1 triệu USD mỗi ngày cho đến hạn chót tự đặt ra.
“Chỉ có một vài ứng cử viên có đủ ngân sách để canh tranh ở tất cả các bang tham gia Siêu thứ Ba”, Ami Copeland, Phó giám đốc tài chính quốc gia Chiến dịch tranh cử của cựu Tổng thống Obama năm 2008 cho biết. Các chiến dịch khác “phải cạnh tranh với nhau ở những bang nhỏ”.
Điều này khiến cho màn tranh luận mạnh mẽ của bà Elizabeth Warren, Thượng nghị sĩ bang Massachusetts, tối 19/2 trở nên đặc biệt quan trọng cho chiến dịch của bà. Bà Warren đã quyên được trên 5 triệu USD chỉ trong không đầy 24 giờ sau đó.
Tỉ phú Mike Bloomberg và TNS Elizabeth Warren trong cuộc tranh luận sơ bộ đảng Dân chủ tại Nevada tối 19/2. Ảnh: AP
Trong khi đó, các siêu PAC ủng hộ bà Warren và bà Klobuchar đã bắt đầu quảng cáo phát sóng tại Nam Carolina và Nevada. VoteVets, một siêu PAC ủng hộ ông Buttigieg cũng đang quảng cáo hậu thuẫn cho ông này.
Chỉ duy nhất một trong số các ứng viên “phi tỉ phú” có đủ sức chi trả cho các khoản chi tiêu nặng đô trước cuộc bầu cử sơ bộ mở màn ở bang Iowa hôm 3/2 mà vẫn còn tiền để tiêu, đó là ông Sander. Thượng nghị sĩ bang Vermont đã chi 26,5 triệu USD trong tháng 1, với các quảng cáo phát sóng và chi trả cho đội ngũ nhân viên trên 1.000 người, trong khi vẫn duy trì đủ số dư trong ngân hàng để nhảy tới thị trường truyền thông California và Texas trước hầu hết các đối thủ của mình.
Thượng nghị sĩ Bernie Sanders đã đầu tư lớn cho vận động tranh cử. Ảnh: AP
Chiến dịch vận động tranh cử tốn kém tiếp theo, của bà Warren, đã chi gần hết toàn bộ tiền mặt trong tháng 1, với khoảng 22 triệu USD, và bước vào tháng 2 với chỉ 2,3 triệu USD còn lại trong tay. Nữ Thượng nghị sĩ bang Massachusetts thuê đội ngũ nhân viên lớn, với trên 1.200 người, vì thế chỉ riêng chi phí trả lương và thuế trong tháng 1 đã là 8,6 triệu USD. Chiến dịch của bà Warren tốn kém đến mức đã phải vay 400.000 USD trong tháng 1, theo một tiết lộ với tờ Politico.
Tuy vậy, chiến dịch của bà Warren hiện đang nhận được sự giúp đỡ đáng kể từ bên ngoài, có thể mang lại một sức sống mới: Hôm 19/2, một siêu PAC mới là Persist PAC đã cam kết số tiền 7 con số (triệu USD) cho quảng cáo truyền hình, thúc đẩy chiến dịch của bà Warren với một quảng cáo nêu bật kinh nghiệm của bà tại Cục Bảo vệ Tài chính Người tiêu dùng.
Các chiến dịch bầu cử Mỹ nổi tiếng về mức độ "đốt tiền". Một nguyên ngân khiến cho chiến dịch tranh cử trở nên đắt đỏ là vì nó kéo dài quá lâu. Không giống như các nước khác, ở Mỹ không có quy định giới hạn thời gian mà một ứng viên có thể bắt đầu chiến dịch tranh cử của mình. Thêm vào đó là việc không giới hạn kinh phí được phép chi tiêu.
Chiến dịch tranh cử của một cá nhân có thể đốt tới 1 tỷ USD. Nói cách khác, không có giá rẻ cho một chiến dịch kéo dài tới hai năm, trong đó chủ yếu là để tuyên truyền trên các phương triện truyền thông và chi trả cho những nhóm vận động tranh cử.