Một trong 5 nhóm nội dung thay đổi lớn tại Luật Đất đai 2024 là nhóm mở rộng quyền sử dụng đất đối với người Việt Nam định cư ở nước ngoài là công dân Việt Nam và người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài.
Chùm 2 bài viết "Khơi dậy tiềm năng của đất ” của các phóng viên TTXVN tại nhiều nước trên thế giới là tập hợp những đánh giá của giới chuyên gia, trí thức, doanh nhân, Việt kiều…, mang đến những cái nhìn sâu hơn về tác động của Luật Đất đai sửa đổi đối với bà con người Việt ở ngoài nước.
Ảnh minh họa: Tuấn Anh/TTXVN
Bài 1: Lan tỏa làn gió mới
Theo thống kê của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, lượng kiều hối chuyển về Việt Nam trong những năm qua liên tục tăng, đạt mức kỷ lục 17,5 tỷ USD năm 2023. Một phần đáng kể nguồn kiều hối này được sử dụng để đầu tư vào bất động sản. Trước đây, Việt kiều muốn sở hữu bất động sản tại Việt Nam, đa số phải nhờ người thân quen đứng tên giúp. Điều này vừa giảm hiệu quả trong quản lý nhà nước về đất đai, vừa tạo ra nhiều rủi ro tiềm ẩn trong quá trình thực hiện quyền sử dụng đất đối với Việt kiều nếu xảy ra tranh chấp. Do vậy, rất nhiều Việt kiều phải tạm dừng ý định sở hữu bất động sản tại Việt Nam, cũng như đầu tư lâu dài tại quê hương. Trước thực tế này, các chuyên gia kỳ vọng thông qua cơ chế thông thoáng hơn cho cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài khi sở hữu đất đai, bất động sản tại Việt Nam, Luật Đất đai 2024 (sửa đổi) sẽ giúp tăng thêm lượng người mua nhà, đất ở Việt Nam, mở ra cơ hội đầu tư đối với các kiều bào và các nhà đầu tư có triển vọng trong tương lai, tạo thêm thuận lợi cho thị trường bất động sản ở trong nước.
Ông Trần Bá Phúc - Ủy viên Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Chủ tịch Hội Doanh nhân Việt Nam tại Australia, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nhân Việt Nam tại nước ngoài – lạc quan rằng thị trường bất động sản ở Việt Nam sẽ phục hồi tích cực trong vài năm tới, mang lại lợi ích cho cả người dân và các doanh nghiệp trong nước lẫn kiều bào đang sinh sống và làm việc tại nước ngoài. Theo ông, chủ trương của Đảng và Nhà nước trong việc sửa đổi Luật Đất đai là hoàn toàn đúng đắn và phù hợp với hoàn cảnh hiện tại của đất nước, cũng như của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, nhằm tạo sự bứt phá về kinh tế, tạo thêm thuận lợi cho các doanh nghiệp trong nước và người Việt Nam ở nước ngoài. Luật cũng tạo động lực thúc đẩy và phát triển kinh tế-xã hội của một nước Việt Nam dân chủ pháp quyền, giám sát hiệu quả và có những quyết sách kịp thời.
Cùng chung cảm nhận, kiều bào tại Lào tin rằng việc được quyền sở hữu nhà đất tại Việt Nam và không giới hạn số lượng sẽ thúc đẩy bà con, doanh nghiệp Việt kiều về nước đầu tư kinh doanh bất động sản, tạo dòng tiền lớn từ nước ngoài về Việt Nam, góp phần không nhỏ vào phát triển kinh tế - xã hội. Ông Mộc Savanh Hongkham, Chủ tịch HĐQT Công ty Thép Phú Gia, nhận định Luật Đất đai sửa đổi không chỉ tạo điều kiện cho bà con Việt kiều có nhu cầu có thể trở về nước sở hữu tài sản và đầu tư tại Tổ quốc, mà còn giúp bà con trực tiếp tham gia vào giao dịch bất động sản trong nước, góp phần tăng tính minh bạch, giải quyết bất cập, tranh chấp phát sinh từ quyền sở hữu đất.
Chia sẻ niềm tin vào chủ trương đúng đắn của Chính phủ Việt Nam, chị Lê Thủy Tiên - Giám đốc công ty Mori Pharmacy Ltd và công ty Mori Healthcare tại Nhật Bản - đánh giá Luật Đất đai 2024 rất có ý nghĩa đối với những người gốc Việt có quốc tịch nước ngoài, khuyến khích họ mạnh dạn đầu tư tại Việt Nam, qua đó thúc đẩy nền kinh tế Việt Nam phát triển về nhiều mặt. Khi thị trường bất động sản sôi động trở lại, việc tận dụng nguồn thuế từ lĩnh vực này sẽ giúp chính phủ đẩy mạnh đầu tư về cơ sở hạ tầng, như điện, đường, trường, trạm, cầu cống, cảng....
Tiến sĩ Phan Bích Thiện - Ủy viên Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Chủ tịch Hội phụ nữ Việt Nam tại Hungary - dự báo luật cho phép người Việt Nam định cư ở nước ngoài tham gia thực chất vào thị trường bất động sản trong nước, sẽ là bước đột phá góp phần làm cho thị trường bất động sản ở Việt Nam khởi sắc hơn trong thời gian tới.
Trong khi đó, Đại sứ Việt Nam tại Hungary Nguyễn Thị Bích Thảo cho biết bà con người Việt ở Hungary rất phấn khởi trước những điểm mới của Luật Đất đai 2024, quy định người Việt Nam định cư ở nước ngoài vẫn mang quốc tịch Việt Nam có đầy đủ các quyền bình đẳng như công dân trong nước trong việc mua, bán, trao tặng, thừa kế quyền sử dụng đất và nhà ở, đồng thời không có một hạn chế nào. Đạo luật như một làn gió mới mang tới cho kiều bào sự tin tưởng, niềm cảm hứng hướng về đầu tư tại quê hương.
Luật sư Đỗ Gia Thắng – thành viên sáng lập Tổ hợp luật sư đa quốc gia Viozi legal – Nguyen Do Lawyers có trụ sở tại thành phố Melbourne (Australia) – đánh giá những thay đổi mang tính cởi mở của Luật Đất đai sửa đổi chắc chắn sẽ tạo điều kiện giúp cho Việt kiều về quê hương mua nhà hoặc đầu tư bất động sản được dễ dàng, thuận lợi và hấp dẫn hơn. Ông khẳng định luật chắc chắn sẽ là luồng gió mới góp phần thúc đẩy kinh tế Việt Nam. Khi nhu cầu đầu tư bất động sản được nâng cao, sẽ có thêm nguồn vốn (chủ yếu là ngoại tệ) được "bơm" thêm vào thị trường bất động sản trong nước. Với đặc điểm có tính liên thông lớn, khi thị trường bất động sản trong nước phát triển thì sẽ kéo theo sự phát triển của các ngành, lĩnh vực khác có liên quan như ngân hàng, bảo hiểm, vật liệu xây dựng, lao động… Qua đó, luật sư cho rằng hoàn toàn có thể tự tin kỳ vọng bức tranh kinh tế Việt Nam trong những năm tới có nhiều điểm sáng hơn từ sự thay đổi trong chính sách đất đai này.
Là một trong 21 đại sứ toàn cầu của Hiệp hội Bất động sản Mỹ, phụ trách các nước Việt Nam, Campuchia và Indonesia, chị Liễu Nguyễn cho rằng Luật Đất đai 2024 (sửa đổi) lần này giúp Việt kiều hay những nhà đầu tư nước ngoài ngoài muốn đầu tư vào lĩnh vực bất động sản ở Việt Nam cảm thấy yên tâm, có thể thu hồi vốn sau khi bán bất động sản… Theo chị, nếu Việt kiều ở Mỹ về quê hương mua nhà sinh sống sau khi nghỉ hưu thì việc con cái họ về Việt Nam thăm bố mẹ cũng góp phần kích cầu cho ngành du lịch, trong khi việc đầu tư vào trang trí nội thất, sửa chữa nhà cửa… sẽ đóng góp thêm cho những hoạt động kinh tế khác ở Việt Nam. Như vậy, luật sửa đổi sẽ giúp kích thích sự phát triển của ngành bất động sản ở Việt Nam, mở ra cơ hội thúc đẩy kinh tế phát triển.
Ngoài mở rộng quyền lợi cho công dân Việt Nam và người gốc Việt định cư ở nước ngoài, Luật Đất đai 2024 còn quy định cụ thể hơn về quyền và nghĩa vụ của tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư tại Việt Nam. Bên cạnh đó, các phương pháp định giá theo nguyên tắc thị trường, hướng đến chuẩn quốc tế sẽ đảm bảo thị trường ổn định, môi trường công bằng hơn cho các nhà đầu tư nước ngoài sử dụng bất động sản. Đây sẽ là động lực giúp cải thiện môi trường đầu tư, tăng khả năng cạnh tranh và mở ra những cơ hội mới về thu hút đầu tư nước ngoài vào các lĩnh vực công nghiệp, du lịch và dịch vụ của Việt Nam. Chuyên gia đầu tư bất động sản người Nhật Bản, Koizumi Kenichi đánh giá đây là một sửa đổi rất đáng hoan nghênh và sẽ có nhiều công ty cân nhắc việc trực tiếp mua đất và xây dựng nhà máy thay vì trả phí thuê đất cao trong thời gian dài. Đặc biệt, nếu các nhà phát triển và đầu tư toàn cầu tại Mỹ, châu Âu và Đông Nam Á đưa bất động sản Việt Nam vào danh sách tài sản của họ trong quỹ bất động sản thì doanh số bất động sản tại Việt Nam có thể sẽ hồi sinh.
Có thể khẳng định việc mở rộng quyền sử dụng đất với người Việt Nam định cư ở nước ngoài là chính sách tiến bộ, cởi mở, tạo môi trường thuận lợi để bà con Việt kiều đầu tư, kinh doanh, làm việc, từ đó thu hút thêm được một lượng kiều hối, vốn đầu tư. Những đổi mới trong các quy định về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất sẽ là nền tảng đưa nguồn lực đất đai làm đầu vào cho quá trình phát triển kinh tế - xã hội. Hiệu quả sử dụng đất được nâng cao sẽ tạo động lực đưa Việt Nam trở thành nước phát triển có thu nhập cao như chủ trương của Đảng và Nhà nước.
Bài cuối: Gắn kết với quê hương