Anh thí điểm xét nghiệm máu đơn giản giúp phát hiện 50 bệnh ung thư

Theo CNN, xét nghiệm máu Galleri, do công ty Grail (ở California, Mỹ) phát triển, sẽ được dùng thí điểm với 165.000 bệnh nhân, trong chương trình mà NHS mô tả là “đầu tiên trên thế giới”.

Grail là công ty tập trung vào nghiên cứu phát hiện ung thư sớm, được sự ủng hộ của nhiều nhà đầu tư trong đó có tỉ phú Bill Gates và nhà sáng lập Amazon Jeff Bezos.

Xét nghiệm Galleri hoạt động trên cơ chế tìm kiếm DNA được giải phóng ra từ các tế bào ung thư và đi vào máu, đặc biệt ở giai đoạn trước khi bệnh nhân biểu hiện triệu chứng.

NHS hy vọng xét nghiệm máu này sẽ đặc biệt hữu ích trong phát hiện những loại ung thư hiện nay đang khó chẩn đoán và điều trị ở giai đoạn đầu. Giám đốc NHS Anh Simon Stevens thậm chí đã ca ngợi đây là một nhân tố "thay đổi cuộc chơi". 

“Phát hiện sớm, đặc biệt là với những tình trạng khó chữa như ung thư buồng trứng và tuyến tuỵ, có khả năng cứu sống nhiều người” – ông Stevens cho biết. Ông nói thêm, mỗi ngày ở Anh có hơn 1.000 người mới được chẩn đoán mắc ung thư.

Chương trình thử nghiệm, dự kiến ​​bắt đầu vào giữa năm 2021, sẽ có 165.000 người tham gia, trong đó có 140.000 người từ 50 đến 79 tuổi không có triệu chứng nhưng sẽ được xét nghiệm máu hàng năm trong vòng ba năm. 25.000 người còn lại sẽ là những người có các triệu chứng nghi ngờ ung thư, họ được xét nghiệm máu để đẩy nhanh quá trình chẩn đoán sau khi họ được đưa đến bệnh viện theo cách thông thường.

NHS cho biết dự kiến kết quả thử nghiệm sẽ có vào năm 2024, sau đó hy vọng một triệu người có thể được nhận xét nghiệm nào vào năm 2025 và chương trình tiếp tục được mở rộng quy mô dân số tham gia sau đó. 

Ở Anh, khoảng một nửa số ca ung thư hiện được chẩn đoán ở giai đoạn một hoặc hai nhưng NHS đặt mục tiêu tăng con số đó lên 3/4 vào năm 2028, bản tin của cơ quan này cho biết.

Theo Daily Mail, nghiên cứu được công bố vào đầu năm nay trên 1.200 bệnh nhân cho thấy xét nghiệm Galleri đã xác định thành công bộ phận nào của cơ thể đang bị ung thư với độ chính xác 96%.

Xét nghiệm chẩn đoán sai những người mắc bệnh ung thư chỉ ít hơn 1%. Tuy nhiên, trong 12 loại ung thư mà nó phát hiện mạnh nhất, bao gồm cả ung thư buồng trứng và phổi, nó đã bỏ sót khoảng 1/3 số trường hợp, nhiều trong số đó ở giai đoạn đầu. Đối với ung thư tuyến tụy, một trong những "sát thủ" giết người lớn nhất vì hiếm khi được phát hiện sớm, xét nghiệm đã phát hiện ra 63% người mắc bệnh ở giai đoạn sớm nhất. Không đến 1/5 bệnh nhân ung thư tuyến tụy (18%) được chẩn đoán ở giai đoạn 1 và 2. Ba trong năm trường hợp được tìm thấy chỉ sau khi nó lây lan.

Đây là thông báo mới nhất trong chuỗi các bước đột phá về ung thư được bật đèn xanh để NHS sử dụng, bao gồm cả liệu pháp miễn dịch CAR-T cho các bệnh ung thư không thể điều trị trước đây.

Trong khi đó, trong một thông cáo báo chí, công ty Grail cho biết, “việc đưa xét nghiệm Galleri vào các tiêu chuẩn chăm sóc hiện tại có khả năng giảm gần một nửa số ca ung thư được chẩn đoán muộn, qua đó có thể giảm tổng số ca tử vong do ung thư ở Anh xuống xấp xỉ 1/5”.

Theo tổ chức từ thiện Cancer Research UK, tỷ lệ sống sót tương đối trong 5 năm đối với bệnh ung thư ở Anh thấp hơn mức trung bình của châu Âu.

Lawrence Young, Giáo sư về ung thư phân tử tại Đại học Warwick, cho biết xét nghiệm Galleri là một trong số những xét nghiệm máu mới đang được phát triển để phát hiện ung thư ở giai đoạn rất sớm khi bệnh dễ dàng điều trị hơn.

“Có một số lượng lớn thử nghiệm đánh giá cách tiếp cận này và một công bố từ Hiệp hội Bản đồ hệ gien không tế bào tuần hoàn (CCGA) kiểm tra xét nghiệm Galleri ở 6.689 người tham gia đã cho kết quả rất đáng khích lệ ở hơn 50 bệnh ung thư khác nhau vào các giai đoạn phát triển khác nhau" –ông Young nói với Trung tâm Truyền thông Khoa học Anh (SMC).

Tuy nhiên, không phải tất cả các chuyên gia về ung thư đều đồng ý rằng NHS nên tiến hành thử nghiệm xét nghiệm máu Galleri.

Paul Pharoah, Giáo sư Dịch tễ học Ung thư tại Đại học Cambridge, nói với Trung tâm Truyền thông Khoa học rằng ông nghi ngờ về cơ sở khoa học cho việc thí điểm dựa trên nghiên cứu được công bố còn hạn chế. Ông nói: “Xét nghiệm máu Galleri là một xét nghiệm có thể phát hiện ung thư trong máu ở những người mắc bệnh ung thư giai đoạn đầu, mặc dù bằng chứng cho thấy hiệu quả của nó là rất yếu. NHS không nên đầu tư vào một thử nghiệm như vậy trước khi nó được đánh giá đầy đủ trong các thử nghiệm lâm sàng quy mô lớn, được tiến hành tốt."

 Tiến sĩ Jodie Moffat, trưởng bộ phận chẩn đoán sớm tại Trung tâm Nghiên cứu Ung thư Vương quốc Anh, cho rằng, kết quả từ các nghiên cứu bên ngoài Vương quốc Anh cho đến nay rất hứa hẹn. "Nhưng quy mô mẫu, đặc biệt đối với một số loại ung thư, còn rất nhỏ và vì vậy nó cần được thử nghiệm với quy mô lấy mẫu lớn hơn nhiều, và với thời gian theo dõi lâu hơn những bệnh nhân không có kết quả dương tính với xét nghiệm máu”, bà Moffat nói