Hanyuan-1 là một trong số ít máy tính lượng tử nguyên tử trên thế giới đạt tới giai đoạn sản xuất hàng loạt và bàn giao thương mại. Ảnh: Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc
Theo SCMP ngày 2/11, Trung Quốc đã đánh dấu bước ngoặt trong lĩnh vực điện toán lượng tử khi chiếc máy tính lượng tử nguyên tử đầu tiên của nước này, Hanyuan-1, ghi nhận các đơn hàng thương mại trị giá khoảng 5,6 triệu USD.
Tờ Hồ Bắc Nhật báo đưa tin cho biết sản phẩm đầu tiên đã được bàn giao cho một công ty con của tập đoàn viễn thông China Mobile, trong khi Pakistan cũng đã đặt mua một hệ thống tương tự. Tổng giá trị các hợp đồng vượt 40 triệu nhân dân tệ.
Hanyuan-1 được phát triển bởi Viện Đổi mới Khoa học Đo lường Chính xác thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc (CAS) tại thành phố Vũ Hán. Đây là một trong số ít máy tính lượng tử nguyên tử trên thế giới đạt tới giai đoạn sản xuất hàng loạt và có thể sử dụng thực tế.
Thiết bị được trang bị 100 qubit (đơn vị thông tin của máy tính lượng tử), hoạt động theo nguyên lý cơ học lượng tử và được xếp vào nhóm máy tính lượng tử quy mô trung gian nhiễu (NISQ), tức là tập trung vào ứng dụng công nghiệp với quy mô qubit vừa phải. Hanyuan-1 có thể phục vụ các mô hình tính toán phức tạp như phân tích tài chính, tối ưu hóa logistics hay thiết kế vật liệu mới.
Khác với các máy lượng tử sử dụng ion, photon hoặc nguyên tử nhân tạo, Hanyuan-1 dùng nguyên tử trung hòa làm qubit, điều khiển bằng laser để xử lý thông tin. Ưu điểm của phương pháp này là hệ thống không cần làm lạnh siêu dẫn, nhờ đó giảm tiêu thụ năng lượng, chi phí và yêu cầu bảo dưỡng. Toàn bộ thiết bị có thể đặt trong ba tủ chuẩn phòng thí nghiệm thông thường.
Tờ Hồ Bắc Nhật báo cũng cho biết, nhóm nghiên cứu ở Vũ Hán đã tự phát triển các loại laser có độ chính xác cao sau khi Mỹ áp đặt hạn chế xuất khẩu linh kiện lượng tử từ năm 2018. Các thiết bị này tiêu thụ chỉ 10% năng lượng so với sản phẩm tương đương của phương Tây, giúp Trung Quốc giảm phụ thuộc vào chuỗi cung ứng nước ngoài và củng cố vị thế độc lập trong phần cứng lượng tử.
Một lãnh đạo dự án cho rằng cạnh tranh hiện nay giữa các quốc gia không nằm ở số lượng qubit mà ở khả năng ứng dụng thực tế và kỹ năng kỹ thuật. Nhóm phát triển đặt mục tiêu cung cấp dịch vụ điện toán nguyên tử mở rộng vào năm 2027, hướng đến các lĩnh vực như phát hiện thuốc và mô phỏng vật liệu mới.
Nhóm phát triển tại CAS đang chuẩn bị thành lập trung tâm điện toán lượng tử nguyên tử đầu tiên tại Trung Quốc, có khả năng xử lý các yêu cầu tính toán quy mô lớn cho hàng nghìn doanh nghiệp, bao gồm phân tích rủi ro tài chính và mô hình công nghiệp phức tạp.