Bãi mìn của các lực lượng Nga đang gây khó khăn cho cuộc phản công của Ukraine. Ảnh: Anadolu
Trong một báo cáo mới đưa ra, được kênh thông tin United24media tối 26/8 dẫn lại, Viện Nghiên cứu Chính trị quốc tế (ISPI) của Italy cho biết tính đến tháng 6/2025, diện tích lãnh thổ Ukraine bị ô nhiễm bởi mìn và các tàn dư nổ còn sót lại từ chiến tranh (ERW) đã lên tới 139.000 km², tức là đã lớn hơn diện tích nước Anh (130.000 km²).
Con số này chiếm gần một phần tư lãnh thổ Ukraine, khiến quốc gia này trở thành nước bị ô nhiễm mìn nhiều nhất toàn cầu kể từ sau Chiến tranh Thế giới thứ II. Hơn 6 triệu người dân Ukraine đang sinh sống trong hoặc gần các khu vực nguy hiểm, đặc biệt các vùng nông nghiệp trọng điểm thuộc Kharkiv, Sumy và Zaporizhzhia bị ảnh hưởng nặng nề.
Theo báo cáo của Cơ quan Dịch vụ Khẩn cấp Nhà nước Ukraine (SES) gửi tờ The Guardian của Anh, kể từ khi Liên bang Nga triển khai chiến dịch quân sự đặc biệt vào tháng 2/2022 đã có 359 dân thường, trong đó có 18 trẻ em, thiệt mạng do mìn hoặc vật liệu chưa nổ, và gần 1.000 người khác bị thương,
Các đánh giá nhân đạo rộng hơn cho thấy con số thực tế còn cao hơn: kể từ năm 2022 có hơn 1.300 dân thường đã bị chết hoặc bị thương bởi mìn và các tàn dư nổ còn sót lại từ chiến tranh.
Ông Paul Heslop, người đứng đầu chương trình rà phá bom mìn của Liên hợp quốc tại Ukraine, nhấn mạnh rằng mức độ ô nhiễm này có “quy mô và mức độ phức tạp chưa từng thấy trước đây”, với hơn 1 triệu thiết bị nổ rải rác khắp các khu vực đã được giải phóng.
Quân đội Liên bang Nga tiếp tục rải mìn trong quá trình rút lui khi mà các loại rocket, lựu đạn và đạn pháo chưa nổ nằm rải rác tại các vùng lãnh thổ được tái chiếm, càng làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng.
Đất nông nghiệp là một trong những khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất: chỉ còn 24 triệu trong tổng số 42 triệu hecta đất canh tác là an toàn, khiến nền kinh tế Ukraine thiệt hại hơn 11 tỷ USD do mất năng suất và giảm sản lượng xuất khẩu. Nhiều nông dân buộc phải tự mạo hiểm dọn mìn trên cánh đồng của mình, dẫn đến thêm nhiều thương vong.
Theo ISPI, Ukraine đã đạt được tiến bộ đáng kể: 35.000 km² đất đã được rà phá, 107 đơn vị rà phá bom mìn được chứng nhận và 4.000 lính công binh đang hoạt động với sự hỗ trợ của máy móc cơ giới.
Các nhà tài trợ quốc tế đã cam kết hơn 1 tỷ USD, trong khi Liên minh châu Âu (EU) và các đối tác quốc tế đang gắn hoạt động rà phá bom mìn với phục hồi xanh, tái tạo đất, cũng như tiến trình gia nhập EU của Ukraine.
Ukraine đang ứng dụng trí tuệ nhân tạo, thiết bị bay không người lái (UAV) và ảnh vệ tinh để đẩy nhanh công tác rà phá, với mục tiêu đưa 80% diện tích đất bị ô nhiễm trở lại phục vụ kinh tế trong vòng 10 năm.
Các công nghệ mới cho phép lập bản đồ nhanh hơn, an toàn hơn và ưu tiên các khu vực nông nghiệp, hạ tầng trọng điểm, qua đó giảm thiểu rủi ro cho lực lượng rà phá đồng thời thúc đẩy phục hồi kinh tế.
Báo cáo nhấn mạnh rằng công tác rà phá phải gắn liền với tái tạo đất lâu dài, từ nông nghiệp, hành lang đa dạng sinh học cho đến năng lượng tái tạo và hấp thụ carbon, để bảo đảm Ukraine được tái thiết trên nền tảng đất đai an toàn và bền vững.
Trước đó, đã có thông tin cho biết UNITED24 - nền tảng gây quỹ chính thức do Tổng thống Volodymyr Zelenskyy khởi xướng - cùng Bộ Ngoại giao Ukraine đã phát động một chiến dịch mới nhằm cung cấp cho quân đội các hệ thống robot mặt đất được thiết kế để hoạt động trong khu vực rủi ro cao và cứu sinh mạng.