Đây là quyết sách có ý nghĩa nhân văn sâu sắc, đặc biệt đối với các tỉnh miền núi còn nhiều khó khăn như Đắk Lắk. Chính sách này không chỉ giảm bớt gánh nặng tài chính cho các bậc phụ huynh và học sinh mà còn thể hiện sự quan tâm thiết thực của Đảng và Nhà nước đối với quyền được học tập của mọi trẻ em, góp phần đảm bảo công bằng giáo dục và phát triển nguồn nhân lực bền vững.
Giờ học tại trường THCS Hòa Sơn tại xã Hòa Sơn (Krông Bông, Đắk Lắk).
Giảm gánh nặng tài chính, tạo điều kiện học tập
Trong nhiều năm qua, với đặc thù là tỉnh miền núi, Đắk Lắk vẫn còn một bộ phận không nhỏ người dân gặp khó khăn về kinh tế. Đến cuối năm 2024, toàn tỉnh có 34.434 hộ nghèo (chiếm 6,38%) và 27.651 hộ cận nghèo (chiếm 5,12%), trong đó đồng bào dân tộc thiểu số chiếm tỷ lệ cao. Đối với những gia đình này, dù mức học phí hiện tại không quá lớn, nhưng khi cộng dồn cùng nhiều khoản chi phí khác như sách vở, đồng phục, tiền ăn bán trú… thì vẫn là một áp lực tài chính đáng kể.
Bà Phan Thị Nữ (xã Hòa Sơn, huyện Krông Bông) đang nuôi hai cháu học tại Trường Trung học cơ sở Hòa Sơn cho biết, gia đình con gái bà rất khó khăn. Cha mẹ các cháu không có công việc ổn định, thiếu điều kiện chăm sóc nên bà nhận nuôi các cháu từ nhỏ. Hai ông bà già chỉ làm nông nghiệp, tích cóp từng đồng để lo cho các cháu đến trường. Nghe tin các cháu được miễn học phí, gia đình thực sự vui mừng, bởi bớt được một khoản tiền nghĩa là các cháu có thêm cơ hội học hành đến nơi đến chốn.
Cháu Đinh Thị Kiều Hoa, học sinh lớp 7A, Trường Trung học cơ sở Hòa Sơn chia sẻ, nhà cháu đông anh chị em, ba mẹ cũng vất vả lo tiền học. Nghe tin được miễn học phí, cháu rất vui vì điều đó giúp ba mẹ đỡ một phần gánh nặng. Ước mơ của cháu được học mỹ thuật, giờ đây cháu thấy con đường theo đuổi đam mê đang gần hơn.
Không chỉ với những hộ nghèo, ngay cả nhiều gia đình có thu nhập trung bình cũng chịu áp lực tài chính trong việc cho con đi học. Thầy Trần Thanh Bình, Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Hòa Sơn, xã Hòa Sơn, huyện Krông Bông cho biết, trường có 570 học sinh, trong đó 20% là con em đồng bào dân tộc thiểu số, trên 4,3% thuộc diện hộ nghèo. Dù học phí chỉ 315.000 đồng/năm nhưng việc thu vẫn gặp khó khăn vì nhiều phụ huynh còn chật vật lo từng bữa ăn, chưa nói đến chuyện học hành. Khi chính sách miễn học phí có hiệu lực, phụ huynh sẽ nhẹ gánh hơn, đồng thời nhà trường cũng đỡ vất vả trong việc thu học phí hằng năm.
Ông Doãn Bá Hà - một phụ huynh tại huyện Krông Nô nhận xét, việc miễn học phí giúp mọi học sinh, dù giàu hay nghèo, đều có cơ hội đến trường như nhau. Việc này không chỉ giảm áp lực tài chính mà còn khuyến khích các em tiếp tục học tập, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và giảm tình trạng thất học.
Ông Y Nuel Niê, tại phường Tân Lợi, thành phố Buôn Ma Thuột cho rằng, quyết sách của Đảng, Bộ Chính trị về miễn giảm học phí cho học sinh các cấp mang lại niềm vui lớn cho người dân, đặc biệt đồng bào dân tộc thiểu số. Hiện tại các buôn làng, nhiều gia đình vẫn nhiều khó khăn trong vấn đề cho con đi học do không có kinh tế.
Chính sách nhân văn
Đắk Lắk là địa phương có địa hình rộng, dân cư phân bố không đồng đều, trong đó có nhiều xã vùng sâu, vùng xa, nơi điều kiện sống của người dân còn nhiều hạn chế. Toàn tỉnh có 49 dân tộc anh em sinh sống, với đặc điểm kinh tế dựa chủ yếu vào nông nghiệp, đời sống người dân chưa thực sự ổn định, việc đầu tư cho con cái học hành vẫn là một bài toán nan giải đối với nhiều gia đình.
Miễn học phí sẽ giảm tình trạng học sinh bỏ học giữa chừng do điều kiện kinh tế khó khăn.
Ông Nguyễn Ngọc Pháp, Phó Chủ tịch UBND huyện Krông Bông nhận định, việc miễn giảm học phí theo chủ trương của Bộ Chính trị rất kịp thời và phù hợp với địa bàn khó khăn như huyện Krông Bông. Tại địa phương có nhiều xã đặc biệt khó khăn, đời sống người dân còn thiếu thốn. Khi không phải lo học phí, phụ huynh sẽ yên tâm hơn, trẻ em được đến trường đầy đủ, qua đó góp phần nâng cao dân trí.
Không chỉ hỗ trợ trước mắt, chính sách này còn giúp thúc đẩy mục tiêu giáo dục lâu dài. Bà Saly Niê, Phó trưởng Phòng Giáo dục và Đào tạo thành phố Buôn Ma Thuột cho rằng, chính sách miễn học phí không chỉ có lợi ích kinh tế mà còn đảm bảo công bằng trong giáo dục. Khi mọi trẻ em đều có cơ hội học tập như nhau, chất lượng giáo dục sẽ được nâng cao. Hơn nữa, chính sách này góp phần đảm bảo an sinh xã hội, giúp các gia đình yên tâm hơn trong việc chăm lo cho con cái.
Từ góc độ quản lý ngành, ông Đỗ Tường Hiệp, Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Đắk Lắk đánh giá, việc miễn học phí cho học sinh từ mầm non đến trung học phổ thông công lập là chủ trương rất nhân văn, đặc biệt với Đắk Lắk. Đây là một bước đi tích cực, phù hợp xu thế phát triển nhằm nâng cao chất lượng giáo dục và tạo điều kiện thuận lợi cho mọi trẻ em trong việc tiếp cận tri thức.
“Đầu tư cho giáo dục là quốc sách hàng đầu. Đắk Lắk là địa phương có tình trạng học sinh bỏ học giữa chừng nhức nhối do nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân do điều kiện kinh tế. Việc miễn học phí sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho học sinh có cơ hội học tập tốt hơn, nhất là học sinh yếu thế. Mọi trẻ em đều có quyền bình đẳng khi cơ hội học tập không bị rào cản tài chính”, ông Hiệp nhận định.
Tuy nhiên, theo ông Đỗ Tường Hiệp, việc miễn toàn bộ học phí đặt ra thách thức về ngân sách với Đắk Lắk. Ước tính mỗi năm thu học phí toàn tỉnh khoảng hơn 200 tỷ đồng. Do đó, việc triển khai chính sách này cần được thực hiện đồng bộ và hiệu quả, bao gồm cả việc giám sát để đảm bảo rằng tất cả các đối tượng đều được hưởng lợi từ chính sách này.
Chính sách miễn học phí giáo dục công lập không chỉ là một quyết định mang tính lịch sử, thể hiện trách nhiệm của Đảng và Nhà nước đối với thế hệ tương lai mà còn là một giải pháp phù hợp, thiết thực đối với địa phương còn nhiều khó khăn như Đắk Lắk. Việc miễn học phí không chỉ giúp ích cho hiện tại mà còn đặt nền móng vững chắc cho tương lai, khẳng định cam kết của Nhà nước trong việc xây dựng một nền giáo dục toàn diện, phát triển và nhân văn, hướng tới một xã hội công bằng, văn minh, nơi mọi trẻ em đều có cơ hội học tập và phát triển.