Du lịch xanh - sự kết nối bền vững giữa nông nghiệp và du lịch nông thôn

Những cánh đồng thẳng cánh cò bay, những vườn cây trái xanh ngút tầm mắt, những ngôi nhà gỗ thanh bình núp dưới bóng cây râm mát, và cả những món đặc sản địa phương đánh thức các giác quan của thực khách… Khái niệm "slow tourism" hay "du lịch chậm" đang được nhiều vùng nông thôn của Pháp áp dụng như một chiến lược phát triển bền vững.

Tỉnh Lot-et-Garonne, thuộc vùng Nouvelle-Aquitaine, nằm trên vùng đồng bằng phù sa màu mỡ được hình thành bởi hai con sông Garonne và Lot, những dòng sông nổi tiếng với vẻ đẹp trong lành và hiền hòa. Khu vực này cũng là nơi giao thoa giữa di sản thiên nhiên và truyền thống nông nghiệp lâu đời. Từ thời La Mã cổ đại, nơi đây đã nổi tiếng với nghề làm rượu vang và mạng lưới vận chuyển đường thủy phát triển, tạo nên một nền kinh tế nông nghiệp gắn bó sâu sắc với đất, nước và con người.
Ngày nay, vùng đất này trở thành điểm đến lý tưởng cho những ai mong muốn tạm rời xa nhịp sống đô thị để tìm lại sự yên tĩnh, cân bằng và mối liên kết với thiên nhiên. Ngày càng nhiều du khách từ các thành phố lớn, lựa chọn nơi đây như một chốn nghỉ dưỡng để tái tạo năng lượng và tìm lại những giá trị nguyên bản của cuộc sống.

Với định hướng phát triển du lịch sinh thái và bền vững, địa phương chú trọng gìn giữ môi trường, đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp hữu cơ và khuyến khích lối sống lành mạnh. Hệ thống lưu trú được đầu tư theo mô hình nhà gỗ bungalow tiện nghi, hài hòa với cảnh quan tự nhiên, mang đến cho du khách không gian nghỉ dưỡng thoải mái, riêng tư mà vẫn giữ được nét mộc mạc, gần gũi. Đặc biệt, du khách còn có thể trải nghiệm hoạt động du thuyền trên sông Lot, khám phá vẻ đẹp thơ mộng và tĩnh lặng của vùng quê Pháp, nơi thiên nhiên và con người cùng tồn tại trong sự hài hòa.

"Du lịch chậm đang là chủ trương mà nhiều hãng lữ hành địa phương hướng tới. Đó là mô hình du lịch theo kiểu tiêu dùng hàng bản địa, nghỉ ngơi, thư giãn và hoạt động chậm hơn ngày thường. Đến với vùng đất này, khách du lịch có cơ hội trải nghiệm các sản phẩm địa phương, sống thư thái hơn khi hòa mình vào thiên nhiên, có cách thức hoạt động chậm rãi hơn với các phương tiện di chuyển khác biệt so với thường ngày. Ít ô tô hơn, nhiều xe đạp hơn, nhiều thuyền kayak hơn, và nhiều phương tiện di chuyển đa dạng khác tôn trọng thiên nhiên và môi trường hơn", bà Magda Beatriz Gomes Oliveira, đại diện Văn phòng du lịch cụm liên xã Lot-et-Tolzac, chia sẻ.

Triết lý sống chậm này không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn tạo ra những trải nghiệm sâu sắc hơn cho du khách. Thay vì chạy đua với thời gian, du khách được khuyến khích tận hưởng từng khoảnh khắc, khám phá từng góc nhỏ của vùng đất mình đến thăm. Các sản phẩm nông nghiệp, vốn là đặc sản địa phương, luôn hấp dẫn khách du lịch. Một trong những sản phẩm nổi tiếng nhất của tỉnh Lot-et-Garonne chính là mận sấy dẻo Agen. Bà Oliveira tự hào chia sẻ: "Chúng tôi có nhiều đặc sản, nhưng mận sấy dẻo Agen là loại trái cây nổi tiếng nhất, và thế giới biết đến nhiều nhất".

Bà Guijarro Avrand, chủ một trang trại sản xuất mận dẻo, cho biết du khách ngày càng quan tâm đến quá trình sản xuất và để đáp ứng nhu cầu này, bà đã mở một bảo tàng mận ngay trong trang trại của mình, bà cho biết: "Có nhiều người khi đến đây mới biết quá trình sản xuất loại quả khô này. Mận dẻo không tự nhiên mà có, cũng không mọc sẵn trên cây. Trước tiên nó là một quả mận tươi rồi qua quá trình phơi sấy mới trở thành mận dẻo. Chúng tôi ở đây giúp du khách khám phá hương vị truyền thống và họ đã rất vui khi được biết đến một sản phẩm đặc trưng của Lot-et-Garonne".

Tuy nhiên, ngành du lịch nông nghiệp cũng đối mặt với những thách thức. Bà Guijarro Avrand thẳng thắn chia sẻ về tình trạng sản xuất mận: "Do những ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, việc chăm sóc cây cối ngày càng khó khăn hơn. Nhưng rất may là mọi người đang quan tâm trở lại đến thiên nhiên. Và thật tốt khi mọi người muốn tìm hiểu xem chúng tôi đã làm gì, làm như thế nào với cây mận, quả mận. Việc của chúng tôi là giải thích để họ hiểu và yêu thiên nhiên hơn".

Không chỉ có mận, vùng đất này còn sở hữu nhiều đặc sản khác. Ông Bernard Michel, đầu bếp nhà hàng Le Commerce ở làng Castelmoron-sur-Lot, người am hiểu về nông sản địa phương, không hề giấu diếm sự tự hào khi liệt kê các món đặc sản: "Chúng tôi có món đùi vịt om kiểu Pháp, pate gan ngỗng béo, mận sấy dẻo, rượu mận, rượu Armagnac... Chúng tôi cũng có những xưởng sản xuất rượu vang quy mô nhỏ rất độc đáo, và sau đó tất nhiên là thịt bò nâu vùng Aquitaine. Mỗi vùng có những sản phẩm đặc trưng riêng như cà chua Marmande, bánh nhân thịt Tournonde, mận Agens, hạt phỉ Cancon với các sản phẩm đa dạng của chúng...".

Một trong những điểm nổi bật của mô hình du lịch bền vững ở Pháp là chương trình "Chào mừng đến trang trại". Hiện chương trình này đang được nhiều du khách và nông dân ủng hộ, vì nó cho phép nông dân đón tiếp du khách tại trang trại, giúp họ khám phá và trải nghiệm những sản phẩm chất lượng, theo mùa và rất đặc trưng của địa phương. Chương trình càng được yêu thích vì nó đáp ứng nhu cầu của du khách muốn khám phá hàng tiêu dùng địa phương và trải nghiệm văn hóa ẩm thực bản địa, đồng thời góp phần nâng cao thu nhập của người nông dân.

Chợ quê là một trong những hoạt động độc đáo của vùng. Bà Oliveira mô tả: "Vào mùa Hè, chúng tôi tổ chức nhiều chợ quê. Khác với chợ truyền thống địa phương nơi có các gian hàng với đầy đủ sản phẩm để bán, ở đây là chợ quê với những bàn dài, nơi mọi người có thể đến lựa chọn thức ăn từ các nhà sản xuất và nông dân, hoặc tự mang theo đồ ăn. Tất cả cùng ngồi chia sẻ bữa ăn ngon và âm nhạc vui vẻ".

Với chương trình "Chào mừng đến trang trại", các cơ sở du lịch nông nghiệp đã đạt được những thành công đáng kể. Ngôi nhà Hạt Phỉ đón hơn 15.000 lượt khách mỗi năm, trong khi Bảo tàng Mận dẻo đón 15.000-20.000 lượt khách. Bà Anne Sophie Frayssinet, phụ trách Ngôi nhà Hạt Phỉ chia sẻ: "Thực tế, ngày càng có nhiều du khách hướng về các sản phẩm địa phương và sản phẩm vùng miền. Hạt phỉ ban đầu không thực sự là sản phẩm của vùng này, nhưng trong 40 năm qua, nó đã trở thành biểu tượng của vùng chúng tôi thông qua những vườn cây mà ta có thể thấy khi đi dạo và thông qua chính sản phẩm được người tiêu dùng ưa chuộng".

Xu hướng du lịch nông thôn này đặc biệt hấp dẫn những du khách mệt mỏi với nhịp sống đô thị. Vợ chồng ông bà Jacky đến từ thành phố Libourne chia sẻ: "Chúng tôi về nông thôn nghỉ dưỡng để thay đổi không khí, tránh xa những không gian ồn ào, xô bồ ở thành phố. Ở đây thực sự yên tĩnh và đẹp với cây xanh, và mọi loại rau củ quả, từ dâu tây đến anh đào, từ mận đến quả phỉ".

Là người chứng kiến sự phát triển du lịch ở làng mình từ 40 năm qua, ông Olivier Arade nhận xét: "Đây thực sự là một xu hướng kinh tế mới trong khu vực nông thôn của chúng tôi vốn thuần túy chỉ sống nhờ nông nghiệp... Ngày nay ở Pháp, miền đất của chúng tôi trở thành là một điểm đến du lịch thời thượng, và ngày càng thịnh hành, với sự trở lại với các sản phẩm được làm thủ công, sản phẩm tươi, sản phẩm chất lượng và các kỳ nghỉ hòa mình với thiên nhiên. Đặc biệt sau dịch COVID-19, mọi người ngày càng có nhu cầu sống trong không gian xanh và rộng rãi".

Mô hình du lịch xanh gắn liền với nông nghiệp ở tỉnh Lot-et-Garonne của Pháp đã chứng minh rằng việc kết hợp bảo tồn môi trường, phát triển kinh tế và bảo tồn văn hóa địa phương là hoàn toàn khả thi. Thông qua việc tôn trọng thiên nhiên, quảng bá sản phẩm địa phương và tạo ra những trải nghiệm chân thực, mô hình này không chỉ thu hút du khách mà còn góp phần bảo vệ môi trường và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân bản địa. Xu hướng này đặc biệt phù hợp với thời đại hậu COVID-19, khi mọi người ngày càng mong muốn gần gũi với thiên nhiên, sống an toàn và có ý nghĩa. Đây có thể là một mô hình tham khảo quý giá cho những vùng nông thôn khác trên thế giới đang tìm kiếm hướng phát triển bền vững.

Việc khai thác tiềm năng từ các sản phẩm nông nghiệp và không gian nông thôn để phát triển du lịch không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn góp phần bảo tồn các giá trị văn hóa, nâng cao đời sống cho người dân địa phương. Tuy nhiên, để mô hình này phát triển một cách bền vững, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền, người dân và doanh nghiệp trong việc quy hoạch đầu tư cơ sở hạ tầng, nâng cao chất lượng dịch vụ và quảng bá hình ảnh. Du lịch nông nghiệp nếu được tổ chức một cách bài bản và sáng tạo, hoàn toàn có thể trở thành một hướng đi hiệu quả, tạo điểm nhấn khác biệt cho ngành du lịch trong thời gian tới.