Quang cảnh hội thảo.
Ngày 16/9, tại TP Hồ Chí Minh, Ban Chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam tổ chức Hội thảo tổng kết văn học Việt Nam sau năm 1975 với chủ đề “Thành tựu cơ bản của văn học Việt Nam sau năm 1975 - Diện mạo, khuynh hướng và thể loại”. Sự kiện nằm trong chuỗi hoạt động tổng kết 50 năm văn học nghệ thuật Việt Nam sau ngày đất nước thống nhất.
Hội thảo đã thu hút sự tham dự của đông đảo nhà văn, nhà nghiên cứu, nhà phê bình văn học với 8 tham luận, bao quát nhiều loại hình từ văn xuôi, thơ ca, lý luận đến phê bình. Các đại biểu đã cùng phân tích thành tựu, diện mạo và sự biến đổi của văn học Việt Nam gắn với bối cảnh kinh tế, chính trị, xã hội trong nước và quốc tế. Đối tượng nghiên cứu cũng trải rộng từ văn học đại chúng, tinh hoa đến văn học thiếu nhi và văn học vùng miền.
Nhà văn Nguyễn Quang Thiều, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam cho biết, hiện nay, nền văn học Việt Nam sau năm 1975 đã đạt được nhiều thành tựu nổi bật. Trong 50 năm qua, văn học không chỉ phản ánh chân thực hiện thực đất nước mà còn đồng hành cùng công cuộc đổi mới và hội nhập quốc tế, góp phần bồi đắp bản sắc văn hóa dân tộc và khẳng định vị thế Việt Nam trên trường quốc tế. Nhiều tác phẩm giá trị đã ra đời, trở thành nền tảng quan trọng cho chiến lược phát triển văn học trong giai đoạn hội nhập sâu rộng.
Tuy vậy, ông Quang Thiều cũng thẳng thắn nhìn nhận, văn học hiện nay vẫn còn những hạn chế, thiếu vắng các tác phẩm có tầm vóc lớn phản ánh trọn vẹn hơi thở thời đại, sức lan tỏa của văn học trong xã hội chưa thật sự mạnh mẽ, sự gắn kết giữa sáng tác với nhu cầu độc giả trẻ còn nhiều khoảng trống... Đây là những thách thức đặt ra cho nền Văn học Việt Nam trong chặng đường tiếp theo.
Nhà văn Nguyễn Quang Thiều, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam phát biểu tại hội thảo.
Trong khi đó, Đại tá Nguyễn Bình Phương, Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam cho rằng, việc tổng kết lần này không phải để khép lại một giai đoạn mà nhằm tạo đà cho bước phát triển mới của văn học Việt Nam theo hướng chuyên nghiệp và chất lượng hơn.
Theo ông Phương, định hướng quan trọng là bảo đảm tính liền mạch và kế thừa, đồng thời thúc đẩy đổi mới trong sáng tác, lý luận và phê bình. Để hiện thực hóa mục tiêu này, Hội Nhà văn cần tăng cường hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ sáng tác trẻ, mở rộng hợp tác quốc tế để đưa văn học Việt Nam ra thế giới; đồng thời ứng dụng công nghệ số nhằm lan tỏa tác phẩm đến đông đảo công chúng. Đây được xem là những giải pháp căn cơ giúp văn học Việt Nam tiếp tục khẳng định vị thế trong bối cảnh toàn cầu hóa.
Tương tự, PGS.TS Trần Lê Hoa Tranh, Trưởng Bộ môn Văn học nước ngoài và Văn học so sánh, Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn TP Hồ Chí Minh cho biết, 50 năm qua, nền văn học Việt Nam đã có đóng góp và ý nghĩa lớn trong việc xây dựng đất nước, giúp chúng ta nhìn rõ cơ hội và thách thức, đồng thời mở ra cơ hội vàng để nâng cao vị thế văn học Việt Nam trên toàn cầu.
Sắp tới, để phát triển Văn học Việt Nam, PGS.TS Trần Lê Hoa Tranh nhấn mạnh, cần chú trọng xây dựng cơ chế khuyến khích sáng tác trước tiên, đặc biệt ở thể loại mới; đẩy mạnh hoạt động tăng cường quảng bá văn học Việt Nam ra thế giới thông qua dịch thuật và hợp tác quốc tế; phát triển văn học số, tận dụng nền tảng công nghệ để tiếp cận độc giả trẻ; tập trung nuôi dưỡng tài năng văn học trẻ, tạo môi trường sáng tác gắn với đời sống xã hội...