Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Trần Thanh Lâm; Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh Lê Văn Lợi; Giám đốc, Tổng Biên tập Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật Phạm Minh Tuấn; Giám đốc Học viện Báo chí và Tuyên truyền Phạm Minh Sơn đồng chủ trì Hội thảo.
Phát biểu đề dẫn, Giám đốc, Tổng Biên tập Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật Phạm Minh Tuấn khẳng định, trong bất kỳ giai đoạn cách mạng nào, báo chí, xuất bản luôn là vũ khí sắc bén, là công cụ đắc lực của Đảng trên lĩnh vực tư tưởng - văn hóa. Điều này đã được chứng minh rõ nét trong suốt lịch sử cách mạng Việt Nam.
Trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng, vai trò của hoạt động báo chí, xuất bản lại càng trở nên quan trọng, đặc biệt là trong việc định hướng dư luận xã hội, tuyên truyền, cổ vũ, động viên toàn Đảng, toàn dân, toàn quân thực hiện thắng lợi đường lối đổi mới do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo.
Báo chí, xuất bản đã phát huy tương đối hiệu quả vai trò là cơ quan tuyên truyền, định hướng dư luận, góp phần bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Các cơ quan báo chí, xuất bản chính thống vừa làm nhiệm vụ chính trị, hoạt động trong cơ chế thị trường và có đóng góp rất nhiều cho công tác văn hóa - tư tưởng, tạo ra những ấn phẩm bổ ích cho xã hội.
Theo thống kê, cả nước có 815 cơ quan báo chí, 57 nhà xuất bản với hàng chục nghìn phóng viên, biên tập viên. Các cơ quan báo chí, xuất bản không ngừng lớn mạnh, tiệm cận với xu hướng phát triển chung của thế giới, tạo ra nhiều ấn phẩm ngày càng có chất lượng, đáp ứng đời sống tinh thần xã hội, góp phần quan trọng vào những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử của đất nước.
Tuy nhiên, việc phát huy vai trò của báo chí, xuất bản trong công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng và đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch ở nước ta hiện nay cũng gặp phải những khó khăn, thách thức nhất định. Chất lượng nguồn nhân lực làm công tác báo chí, xuất bản, đặc biệt là về bản lĩnh chính trị, chưa thực sự tương xứng với vai trò và vị trí tiên phong của mình trong định hướng dư luận xã hội bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, nhất là trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0, chuyển đổi số.
Đánh giá cao vai trò của báo chí, Đại tá, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Văn Sáu, Phó Viện trưởng Viện Lịch sử Quân sự, Bộ Quốc phòng khẳng định, nhiều chủ trương, chính sách, nhất là những chủ trương, chính sách lớn, mới, phức tạp, nhạy cảm, tác động, ảnh hưởng đến lợi ích của nhiều giai tầng trong xã hội, các cơ quan soạn thảo dù có nhiều cố gắng nhưng không thể tránh được những hạn chế, thiếu sót. Những ý kiến phân tích, bình luận, phản biện của các phóng viên, cộng tác viên, của nhân dân thông qua báo chí phản ánh đúng lúc, kịp thời, thấu lý đạt tình, đã góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ quan chuyên môn điều chỉnh, bổ sung, hoàn thiện cơ chế, chính sách, đáp ứng nhu cầu, lợi ích của đông đảo nhân dân và các cơ quan, doanh nghiệp, đoàn thể chính trị - xã hội của đất nước.
Đồng thời, báo chí tích cực thông tin, tuyên truyền về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, nhằm ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, góp phần tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh.
Phó Giáo sư, Tiến sỹ Hà Huy Phượng ( Học viện Báo chí và Tuyên truyền) cho rằng, báo chí phải thực sự là phương tiện, phương thức thông tin - giao tiếp hằng ngày, bổ ích, tiện lợi đối cho công chúng. Muốn công chúng quan tâm và sử dụng, báo chí phải phù hợp với nhu cầu của toàn dân, nhất là trong bối cảnh bùng nổ truyền thông như hiện nay, báo chí càng phải khẳng định được thương hiệu, vị thế của mình trong hệ thống các phương tiện thông tin đại chúng của xã hội.
Tại Hội thảo, các đại biểu đã tập trung làm rõ cơ sở lý luận, nội hàm của những vấn đề về vai trò của báo chí, xuất bản trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch; đồng thời chỉ ra những mặt thuận lợi, khó khăn trong việc thực hiện mục tiêu đưa báo chí, xuất bản trở thành ngành công nghiệp văn hóa vững mạnh trong tương lai.
Các đại biểu đã nêu những điểm đặc thù của mô hình xuất bản, báo chí của Việt Nam; chọn lọc và giới thiệu những kinh nghiệm có giá trị tham khảo, các phương thức đổi mới công tác xuất bản, báo chí tiên tiến, phù hợp của các quốc gia, các ngành, lĩnh vực, góp phần rút ra những giải pháp phát huy vai trò của báo chí, xuất bản trong đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch ở Việt Nam hiện nay.