Tăng cường phòng ngừa bệnh lý lây nhiễm trong mùa mưa bằng vaccine

Trong 2 ngày 16 và 17/8, hội thảo khoa học “Giải pháp ngăn ngừa các bệnh lý lây nhiễm thường gặp và vai trò của vaccine” do Pfizer Việt Nam phối hợp cùng Hội hen, dị ứng miễn dịch lâm sàng TP Hồ Chí Minh tổ chức tại Đà Nẵng, thu hút hơn 400 chuyên gia y tế trong và ngoài nước tham gia.

Hội thảo tập trung vào cập nhật các xu hướng dịch tễ, gánh nặng bệnh tật, đồng thời đưa ra các giải pháp phòng ngừa hiệu quả đối với các tác nhân và bệnh lý lây nhiễm qua đường hô hấp như phế cầu, RSV và não mô cầu ở trẻ em, người cao tuổi và những người mắc bệnh lý mãn tính. 

Theo các chuyên gia y tế, mùa mưa với độ ẩm cao và biến động nhiệt độ hiện nay đang tạo điều kiện thuận lợi cho sự gia tăng các tác nhân này, khiến nhu cầu phòng ngừa càng trở nên cấp thiết. Trong đó, nhiễm trùng đường hô hấp dưới là nguyên nhân chính gây bệnh tật và tử vong trên toàn cầu, đặc biệt ở nhóm dễ tổn thương như trẻ em và người cao tuổi. Năm 2021, thế giới ghi nhận 344 triệu ca mắc và 2,18 triệu ca tử vong, trong đó hơn 500.000 ca tử vong là trẻ dưới 5 tuổi.

TS.BS Phan Hữu Phúc, Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết: “Không ai muốn nhìn thấy một đứa trẻ phải đối mặt với tình trạng bệnh nặng. Tuy nhiên, nhiễm trùng đường hô hấp dưới vẫn là nguyên nhân hàng đầu gây bệnh và tử vong ở trẻ nhỏ, đặc biệt là phế cầu khuẩn, một trong những tác nhân gây ra hơn một nửa số ca tử vong ở trẻ từ 1 - 4 tuổi”.

Ngoài ra, virus hợp bào hô hấp (RSV) và não mô cầu cũng là những mối nguy hiểm nghiêm trọng, có thể gây tử vong hoặc các biến chứng nặng. Mỗi chủng phế cầu có khả năng xâm lấn và kháng thuốc riêng biệt, điều này làm cho việc điều trị trở nên khó khăn hơn. 

Vì vậy, TS.BS Phan Hữu Phúc khuyến cáo, việc phòng ngừa chủ động ngay từ những tháng đầu đời, thậm chí ngay khi còn trong bụng mẹ là hành động thiết thực nhất để bảo vệ sức khỏe cho thế hệ tương lai và giảm gánh nặng y tế quốc gia. Đặc biệt, người cao tuổi là nhóm có nguy cơ tử vong cao nhất do nhiễm trùng đường hô hấp dưới. Trong đó, phế cầu khuẩn là tác nhân phổ biến nhất, thường gây viêm phổi và viêm phổi có nhiễm trùng huyết. 

Theo CDC Hoa Kỳ, mỗi năm có khoảng 150.000 ca nhập viện do viêm phổi phế cầu, với tỷ lệ tử vong trong vòng 30 ngày lên tới 15 - 20%. Những người trên 50 tuổi, đặc biệt là những người có bệnh nền như bệnh tim mạch, đái tháo đường, hoặc COPD có nguy cơ nhập viện cao gấp 6 lần so với nhóm từ 18 - 49 tuổi. Ngay cả khi được điều trị, nhiều bệnh nhân vẫn gặp phải các biến chứng kéo dài, bao gồm suy giảm nhận thức, gia tăng nguy cơ bệnh tim mạch và giảm tuổi thọ.

Tại hội thảo, các chuyên gia cũng lưu ý rằng dịch tễ phế cầu đang thay đổi dưới tác động của vaccine ngừa phế cầu và sự gia tăng tình trạng kháng kháng sinh. Khi các chủng phổ biến được kiểm soát, một số chủng khác không có trong phạm vi bảo vệ vaccine bắt đầu gia tăng, dẫn đến hiện tượng thay thế các týp huyết thanh. Điều này đòi hỏi sự giám sát liên tục và điều chỉnh chiến lược phòng ngừa sao cho phù hợp.

Giáo sư Antonio Torres, chuyên gia về hô hấp tại Khoa Hô hấp, Bệnh viện Clínic, Đại học Barcelona, Tây Ban Nha nhận định: “Việc dự phòng bệnh phế cầu đang bước vào giai đoạn mới, trong đó người trưởng thành, đặc biệt là người cao tuổi là nhóm ưu tiên tiêm chủng bên cạnh trẻ em. Các biện pháp phòng ngừa chủ động không chỉ giúp mở rộng phạm vi bảo vệ mà còn hỗ trợ hiệu quả trong việc quản lý bệnh mãn tính, từ đó cải thiện chất lượng sống”.

Các nhà phân tích kinh tế cũng chỉ ra rằng, tiêm vaccine ngừa phế cầu mang lại hiệu quả chi phí tích cực, giúp giảm tỷ lệ nhập viện, điều trị kháng sinh và khám ngoại trú, đồng thời góp phần vào việc tạo miễn dịch cộng đồng.

Bên cạnh đó, các chuyên gia nhấn mạnh, việc kết hợp đồng bộ các biện pháp như duy trì chế độ dinh dưỡng hợp lý, giữ vệ sinh cá nhân, tập thể dục đều đặn, tránh các yếu tố nguy cơ như thuốc lá, rượu bia và điều trị tốt các bệnh lý mãn tính sẽ giúp giảm nguy cơ nhiễm phế cầu và hạn chế các biến chứng cũng như tử vong.

“Chúng tôi tin rằng, việc chia sẻ dữ liệu cập nhật, kinh nghiệm thực tiễn và các sáng kiến đổi mới sẽ giúp ngành y tế định hình các chiến lược phòng ngừa bệnh hô hấp truyền nhiễm phù hợp với thực tế dịch tễ hiện nay”, ông Darrell Oh, Tổng Giám đốc Pfizer Việt Nam chia sẻ.