TP Hồ Chí Minh: Tháo gỡ vướng mắc trong quản lý chất thải rắn sinh hoạt sau sáp nhập

TP Hồ Chí Minh đã đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ xử lý 100% chất thải rắn sinh hoạt phát sinh, trong đó ít nhất 90% phải được xử lý bằng công nghệ tiên tiến, giảm tối đa hình thức chôn lấp. Tuy nhiên, TP Hồ Chí Minh đang đối mặt với không ít khó khăn trong công tác quản lý chất thải này.

Theo báo cáo gần đây, ông Nguyễn Hồng Nguyên, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Hồ Chí Minh cho biết, trung bình mỗi ngày Thành phố phát sinh khoảng 14.000 tấn chất thải rắn sinh hoạt; trong đó khu vực TP Hồ Chí Minh (cũ) chiếm khoảng 10.500 tấn/ngày, khu vực Bình Dương (cũ) khoảng 2.400 tấn/ngày và khu vực Bà Rịa - Vũng Tàu (cũ) khoảng 1.100 tấn/ngày.

Tuy tỷ lệ chất thải rắn sinh hoạt phát sinh được thu gom, vận chuyển và xử lý trên địa bàn thành phố đạt khoảng 99,3%, nhưng tỷ lệ xử lý chất thải rắn sinh hoạt bằng công nghệ đốt, compost, tái chế chỉ chiếm khoảng 40%, còn lại 60% phải xử lý bằng chôn lấp.

Việc không có quy định về định mức tỷ lệ chi phí chung, lợi nhuận định mức đối với dịch vụ thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn sinh hoạt, vệ sinh công cộng gây khó khăn trong công tác thẩm định và phê duyệt phương án giá.

Theo Sở NN&MT TP Hồ Chí Minh, trong quá trình triển khai công tác quản lý chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn thành phố, thời gian qua gặp phải một số khó khăn, vướng mắc về quy định liên quan đến định mức kinh tế, kỹ thuật và sử dụng nguồn kinh phí cho công tác vệ sinh môi trường chưa được cụ thể hóa trong Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 và còn nhiều bất cập, chưa đồng bộ giữa các địa phương. Ngoài ra, mô hình quản lý công tác thu gom và vận chuyển và xử lý chất thải rắn sinh hoạt còn chưa đồng bộ giữa các địa phương cũ trước đây.

“Hiện vẫn chưa có quy định cụ thể về định mức kinh tế - kỹ thuật, tỷ lệ chi phí chung hay lợi nhuận định mức trong dịch vụ thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn sinh hoạt. Điều này khiến công tác lập dự toán và xây dựng giá dịch vụ còn nhiều lúng túng”, ông Nguyên nhấn mạnh.

Từ góc độ một doanh nghiệp, ông Lê Công Phương, Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị TP Hồ Chí Minh cho rằng để hiện thực hóa mục tiêu này, trước tiên, Thành phố cần gỡ bỏ những rào cản về thể chế và vận hành sau sáp nhập. Theo đó, cần thiết phải có cơ chế điều chỉnh thống nhất, nhất là sau khi các địa bàn cũ đã trở thành một phần của TP Hồ Chí Minh mở rộng.

Hiện TP Hồ Chí Minh đang xúc tiến hai dự án đầu tư lò đốt rác tại xã Thạnh An và An Thới Đông (huyện Cần Giờ cũ). Trong đó, lò đốt quy mô 5 tấn/ngày tại Thạnh An đã được Ủy ban nhân dân TP Hồ Chí Minh thông qua chủ trương đầu tư, kỳ vọng là mô hình điểm cho chuyển đổi công nghệ xử lý rác tại khu vực đặc thù.

Theo chủ trương của UBND TP Hồ Chí Minh, việc quản lý chất thải rắn sinh hoạt là công tác quan trọng có tác động lớn đến đời sống của người dân trên địa bàn, góp phần thực hiện tốt công tác bảo vệ môi trường.

Trước tình hình này, ông Bùi Minh Thạnh, Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh yêu cầu các địa phương, doanh nghiệp có báo cáo cụ thể những điểm khó khăn, vướng mắc và đề xuất giải pháp để UBND Thành phố tổng hợp xây dựng phương án thực hiện hiệu quả trong công tác quản lý chất thải rắn; đồng thời ban hành quy định điều chỉnh, áp dụng thống nhất chung trên toàn địa bàn thành phố.

“Cần phải thay đổi phương thức điều hành, kiểm tra và giám sát trong quá trình thực hiện công tác thu gom, vận chuyển xử lý chất thải rắn sinh hoạt. Rà soát, xây dựng quy định về định mức kỹ thuật trong công tác thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn sinh hoạt và công tác vệ sinh môi trường công cộng trên địa bàn. Tập trung quản lý các khu xử lý, triển khai đặt hàng cho các đơn vị xử lý chất thải rắn sinh hoạt thực hiện chuyển đổi từ chôn lấp sang đốt phát điện; đồng thời tiến hành cải tạo, phục hồi các bãi chôn lắp sau khi ngưng tiếp nhận chất thải rắn sinh hoạt để tái lập mặt bằng, tạo quỹ đất sạch cho thành phố”, ông Bùi Minh Thạnh nhấn mạnh.