Thông tin kịp thời
Hữu Liên là xã vùng đặc biệt khó khăn của huyện Hữu Lũng, Lạng Sơn. Xã có 2 bản cách xa trung tâm là bản Nà Nọoc với 19 hộ dân tộc Nùng và bản Lân Đặt với 20 hộ dân tộc Dao nằm trong khu vực bảo tồn thiên nhiên không có điện và sóng điện thoại.
Đường vào bản Lân Đặt của đồng bào Dao vẫn còn khó khăn. Ảnh: HV
Anh Hoàng Vũ, Bí thư đoàn thanh niên xã Hữu Liên chia sẻ: Bản Nà Nọoc sáp nhập với bản Ba Lẹng gần trung tâm thành thôn Ba Lẹng. Tuy cùng một thôn, nhưng đi từ trung tâm thôn qua đường rừng dốc hơn 5km; còn đi đường vòng phải qua huyện khác dài gần 90 km, tương đương về Hà Nội. Đến năm 2023, bản Nà Nọoc đã có điện lưới và có sóng điện thoại dù bập bõm. Trước đây, để truyền đạt thông tin, các hoạt động của đoàn cũng như của chính quyền cần cầm văn bản giấy đi mất nửa ngày đường đi băng rừng thì nay chỉ cần nhắn tin, gửi mail và gọi điện thoại.
Tương tự, bản Lân Đặt người Dao nằm tách biệt trong khu bảo tồn thiên nhiên, thông tin khó khăn. “Từ năm trước, khi nhà mạng có giải pháp kỹ thuật nên sóng điện thoại đã “với” tới bản nhưng chỉ duy nhất một hộ dân ở vùng lõm là có thể bắt được sóng điện thoại. Cả bản treo tại đây một điện thoại di động để tiếp nhận sóng điện thoại để nhận cuộc gọi và tin nhắn. Chúng tôi gọi là điện thoại treo trên nóc nhà. Dù vậy, có sóng viễn thông, thông tin tới các hộ dân cũng thuận tiện hơn, nhất là khi có các đoàn khách du lịch tới bản, đặt các dịch vụ”, anh Hoàng Vũ chia sẻ.
Anh Hoàng Vũ, Bí thư Đoàn xã Hữu Liên hướng dẫn sử dụng dịch vụ công trực tuyến và thanh toán trực tuyến.
Trong khi đó, khu vực 5 thôn bản còn lại vùng trung tâm, tuyến cáp quang và hạ tầng viễn thông 4G được lắp đặt, nâng cấp từ năm 2020. Để người dân sử dụng các ứng dụng tiện ích phục vụ làm thủ tục hành chính và hoạt động kinh tế xã hội, năm 2021, xã thành lập Ban vận động chuyển đổi sô và giao đoàn thanh niên thực hiện. Tuy nhiên, chương trình thực sự đi vào chiều sâu từ năm 2022, gắn liền với việc phát triển du lịch, hoạt động quảng bá du lịch tại địa phương sau COVID-19. Anh Hoàng Vũ, Bí thư Đoàn thanh niên tiên phong quảng bá, giới thiệu những cảnh đẹp và bản sắc văn hóa dân tộc độc đáo của Hữu Liên qua các trang mạng xã hội như: Facebook, Zalo, TikTok… thu hút du khách tới thảo nguyên Đồng Lâm, tạo bước đột phá phát triển kinh tế dịch vụ.
“Tôi cũng mở một homestay và là người trực tiếp ứng dụng các nền tàng mạng xã hội quảng bá. Nhiều du khách đã biết đến Hữu Liên và giúp hoạt động kinh doanh của tôi phát triển. Hiện, trung bình mỗi tháng, Homestay của tôi đón khoảng 120 khách đến lưu trú, doanh thu mang lại gần 50 triệu đồng/tháng. Không chỉ quảng bá, tôi còn ứng dụng qua đặt phòng, thanh toán thương mại điện tử, giới thiệu đặc sản địa phương… để tăng thêm tiện ích cho khách hàng”, anh Hoàng Vũ bày tỏ.
Từ thực tiễn hoạt động theo hình thức “cầm tay chỉ việc” và thấy rõ hiệu quả mô hình ứng dụng trên mạng xã hội vào phát triển kinh tế nên được thanh niên làm theo, lan toả tới người dân thay đổi đổi nhận thức chuyển đổi số. Đoàn thanh niên tham mưu cho Ban chỉ đạo chuyển đổi số xã thành lập 7 tổ công nghệ số cộng đồng tuyên truyền tại các thôn, bản về các ứng dụng thương mại điện, thanh toán điện tử, làm các dịch vụ công trực tuyến, cài đặt ứng dụng Công dân số Xứ Lạng cho người dân trên địa bàn….
“Có mạng viễn thông, internet đã không chỉ giúp thông tin liên lạc, phục vụ điều hành trong công tác quản lý. Hiện công tác chỉ đạo, xử lý văn bản, dịch vụ công thực hiện 100% trên hệ thống mạng. Với 2 bản xa trung tâm, đoàn thanh niên và cán bộ tư pháp được giao trực tiếp hỗ trợ người dân khai làm dịch vụ công. Hệ thống mạng viễn thông, internet hoàn thiện thời gian qua và sự linh động của người dân còn giúp quảng bá, kết nối đặt dịch vụ, góp phần phát triển du lịch trên địa bàn tăng trưởng 20-30%”, ông Hoàng Minh Tiến, Chủ tịch UBND xã Hữu Liên cho hay.
Còn theo ông Vũ Hoàng Liên, Chủ tịch Hiệp hội Internet Việt Nam, giống như các tuyến đường bộ cao tốc và đường sắt cao tốc đang được Đảng và Nhà nước triển khai, việc xây dựng hạ tầng số với tốc độ băng thông lớn sẽ thúc đẩy chuyển đổi số khi tạo nền tảng cho ứng dụng công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data), và liên kết vạn vật (IoT). Đồng thời, hạ tầng số tốt sẽ thúc đẩy kinh tế số khi phát triển thương mại điện tử và các mô hình kinh doanh số, phục vụ xã hội số khi đảm bảo người dân dễ dàng tiếp cận dịch vụ công, y tế, giáo dục. Hạ tầng số sẽ thu hẹp khoảng cách số từ thành thị đến nông thôn...
Thời cơ mới
Hạ tầng số với 2 thành phần chính là hạ tầng viễn thông và internet. Trong đó hạ tầng viễn thông đã ghi nhận bước tiến vượt bậc trong 8 năm trở lại đây. Sau thời gian thử nghiệm, từ tháng 3/2017 các doanh nghiệp viễn thông lần lượt ra mắt dịch vụ 4G. Công nghệ mới này chính thức đưa Internet băng rộng di động đến người Việt. Hiện độ phủ sóng di động băng thông rộng 4G của Việt Nam đạt 99,8%.
Lắp đặt trạm phát sóng 5G tại các thành phố lớn.
Để nâng tốc độ internet di động, hai nhà mạng lớn của Việt Nam đang phủ mạng 5G tại khu vực trung tâm của 63 tỉnh, thành phố. Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, chúng ta cần mạng viễn thông 5G phủ kín toàn quốc nhanh, nhưng doanh nghiệp chi rón rén mỗi năm chỉ phát triển khoảng 5.000 trạm. Vì vậy, nếu muốn phát triển 20.000 trạm 5G để phủ sóng toàn quốc thì Nhà nước sẽ hỗ trợ. Lần đầu tiên, Nhà nước hỗ trợ doanh nghiệp đến 15% tổng giá trị đầu tư về 5G nếu nhà mạng đó làm tối thiểu 20.000 trạm 5G trong năm 2025. Tổng số tiền hỗ trợ doanh nghiệp viễn thông theo quy định này không vượt quá tổng số tiền trúng đấu giá của các cuộc đấu giá quyền sử dụng tần số vô tuyến điện thực hiện trong năm 2024.
Theo bà Rita Mokbel, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Ericsson Việt Nam, 5G sẽ đóng vai trò quan trọng để Việt Nam thúc đẩy hạ tầng số. Mạng 5G có tiềm năng trở thành một nhân tố chuyển đổi quan trọng trong nhiều ngành công nghiệp, cho phép tự động hóa, nâng cao năng suất và tối ưu hóa quản lý tài nguyên. Các ngành như sản xuất, logistics và thành phố thông minh sẽ được hưởng lợi nhiều nhất. 5G sẽ là công cụ quan trọng để Việt Nam đạt được mục tiêu xây dựng nền kinh tế số, dự kiến sẽ đóng góp 20% GDP của đất nước vào năm 2025.
Bên cạnh đó, hạ tầng kết nối internet quốc tế với tốc độ băng thông lớn hiện phụ thuộc lớn vào 6 tuyến cáp quang biển. Cáp quang biển của Việt Nam hiện nay còn ít, có những hướng tương đối có rủi ro. Để thu hút các doanh nghiệp Việt Nam đầu tư, tìm những hướng, tuyến mới đảm bảo độ an toàn, bền vững cho mạng viễn thông, Nghị quyết mới được Quốc hội thông qua mới đây có chính sách để phát triển các tuyến cáp biển do doanh nghiệp viễn thông Việt Nam tham gia góp vốn hoặc là chủ đầu tư.
Đáng chú ý, Nghị quyết cho phép cấp phê duyệt chủ trương đầu tư quyết định việc sử dụng hình thức chỉ định thầu để thực hiện các gói thầu thuộc dự án đầu tư cáp quang biển do doanh nghiệp Việt tham gia góp vốn hoặc làm chủ đầu tư, triển khai trong giai đoạn 2025 - 2030.
Kéo cáp quang biển cập bờ biển tại Quy Nhơn.
Ngoài ra, trong trường hợp không sử dụng hình thức chỉ định thầu, việc lựa chọn nhà thầu để triển khai dự án đầu tư được thực hiện theo thông lệ quốc tế được các bên thống nhất hoặc ký kết giữa doanh nghiệp viễn thông Việt Nam và tổ chức nước ngoài là thành viên góp vốn đầu tư xây dựng tuyến cáp quang biển quốc tế.
Thủ tướng Phạm Minh Chính đã ký ban hành Chỉ thị 05, trong đó yêu cầu đẩy mạnh thương mại hóa 5G, phát triển mạng băng rộng tốc độ cao như động lực mới cho tăng trưởng kinh tế.
Bài 3: Phát triển nguồn nhân lực