Theo tờ Kiev Post (Ukraine) ngày 9/11, Nga đã liên tục sử dụng thiết bị bay không người lái (UAV) để tấn công Ukraine kể từ khi xung đột nổ ra vào năm 2022. Trong những tuần gần đây, số lượng các cuộc tấn công vào Kiev và các thành phố khác đã gia tăng mạnh mẽ.
Trước đây, UAV được sử dụng như một phương tiện hỗ trợ cho các cuộc tấn công bằng tên lửa hành trình và tên lửa đạn đạo, nhưng giờ đây chúng đã trở thành một phương pháp tấn công độc lập với số lượng ngày càng tăng. Các cuộc tấn công bằng UAV, đặc biệt là dòng Shahed, trước đây chỉ diễn ra hai hoặc ba lần một tuần với sự tham gia của hàng chục thiết bị bay hoặc thấp hơn.
Tuy nhiên, hiện nay, các cuộc tấn công này diễn ra hàng ngày, thường theo từng đợt trong nhiều giờ, đôi khi có sự tham gia của tới 100 UAV. Shahed-136, hay còn gọi là "Geran 2" theo tên gọi của Nga, chủ yếu nhắm vào cơ sở hạ tầng của Ukraine. UAV này có thể di chuyển với tốc độ lên tới 200 km/giờ ở phạm vi 1.000 km hoặc hơn, mang theo đầu đạn nổ mạnh nặng 50 kg.
Trong tháng 9 vừa qua, Nga đã phóng hơn 1.200 UAV Shahed vào Ukraine và con số này đã tăng lên hơn 2.000 vào tháng 10, nâng tổng số lên hơn 7.000 UAV kể từ đầu năm. Mặc dù hệ thống phòng không của Ukraine đã đánh chặn khoảng 80% số UAV này, vẫn có hơn 1.000 chiếc đến được mục tiêu, gây ra tổn thất đáng kể cho Ukraine.
Thay đổi kỹ, chiến thuật
Một trong những vấn đề lớn nhất hiện nay với Ukraine là sự gia tăng mạnh mẽ trong sản xuất UAV Shahed tại Khu kinh tế đặc biệt Elabuga của Tatarstan của Nga, cách Moskva khoảng 1.000 km về phía Đông. Việc sản xuất được Nga sử dụng hỗn hợp các thành phần từ Iran, Trung Quốc và phương Tây.
Theo Andriy Belchev, kỹ sư người Ukraine về UAV, cấu trúc chính của Shahed rất đơn giản, được làm từ sợi nhựa ép và bìa cứng bên trong. Động cơ của nó là loại đơn giản đến từ Trung Quốc. Ban đầu, Shahed được lắp ráp từ các thành phần của Iran được vận chuyển qua Biển Caspi. Valeray Romanenko, chuyên gia hàng không tại Đại học Hàng không Quốc gia Ukraine (NAU), cho biết quy trình lắp ráp rất đơn giản và dễ dàng mở rộng quy mô sản xuất.
Các nhân viên quân sự Ukraine nhận thấy rằng chiến thuật tấn công bằng UAV của Nga đã thay đổi đáng kể gần đây. Họ bắt đầu sử dụng UAV thay vì tên lửa do gặp khó khăn trong việc sản xuất đủ tên lửa. Việc sử dụng Shahed bay ở tầm thấp giúp chúng khó bị phát hiện hơn và khó bị bắn hạ hơn trong các khu vực đô thị.
Đại tá Kostantyn Horbachov thuộc Lực lượng vũ trang Ukraine cho biết các mẫu Shahed mới nhất hiện đang trở thành UAV cảm tử thực thụ. Trước đây, chúng có thể bị bắn hạ mà không gây ra hậu quả lớn; nhưng giờ đây chất nổ được kích hoạt ngay cả khi có nỗ lực can thiệp vào hoạt động của chúng.
Nga không chỉ nỗ lực cải thiện UAV Shahed mà còn giảm chi phí và đơn giản hóa quy trình sản xuất. Oleh Katkov, nhà phân tích tại Defense Express Group cho biết họ đã loại bỏ bộ khởi động động cơ và sử dụng động cơ MD550 của Trung Quốc để giảm chi phí. Ngoài việc sản xuất thêm UAV Shahed, Nga còn đang chế tạo một loại UAV chưa xác định có chức năng "hộ tống" Shahed. Chuyên gia Katkov lưu ý những UAV này thường được dùng để hỗ trợ cho cuộc tấn công hoặc làm mồi nhử.
Ngoài ra, Nga đang thử nghiệm các loại "đầu đạn" mới cho UAV Shahed. Gần đây, một số UAV đã được trang bị đầu đạn nhiệt áp, thiết kế nhằm phá hủy không gian kín. Theo ông Katkov, từ cuối năm 2022, phía Nga đã sử dụng đầu đạn của riêng họ với nhiều giai đoạn hiện đại hóa khác nhau. Ví dụ, vào mùa hè năm 2023, một đầu đạn phân mảnh nổ mạnh mới bắt đầu được sử dụng.