Từ ngày mở đất đến nay hơn 5 thế kỷ, huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định luôn xác định xây dựng văn hóa là nền tảng tinh thần, vừa là động lực vừa là mục tiêu và cơ sở để phát triển mọi mặt của đời sống xã hội. “Vùng biển sáng” về văn hóa “Hải Hậu là huyện đồng bằng ven biển, người dân một nắng hai sương quai đê, lấn biển để hình thành lên mảnh đất này. Đảng bộ và nhân dân Hải Hậu, tỉnh Nam Định đang nỗ lực phấn đấu, ra sức phát huy những giá trị truyền thống văn hóa cách mạng, xây dựng huyện giàu về kinh tế, mạnh về quốc phòng - an ninh, trở thành một “Vùng biển sáng” về văn hóa của cả nước”, ông Nguyễn Văn Tìm, Chủ tịch UBND huyện Hải Hậu cho biết.
Ngày quốc khánh 2/9 hàng năm, Hải Hậu tổ chức Ngày hội văn hóa, trong đó có nội dung chèo thuyền thu hút đông đảo người xem. |
Hải Hậu đã xây dựng được mạng lưới thiết chế văn hóa đồng bộ, liên hoàn từ huyện xuống xã gồm nhà văn hóa, câu lạc bộ thư viện, nhà truyền thống, đài truyền thanh… đều khắp ở 35 xã, thị trấn trong toàn huyện. Hiện nay, Hải Hậu có 538/546 xóm, tổ dân phố đều có nhà văn hóa; có 33 nhà văn hóa với quy mô từ 300 - 900 chỗ ngồi, gần 200 câu lạc bộ văn hóa, các câu lạc bộ sinh hoạt khoảng 10 buổi trên tháng. Hải Hậu cũng là huyện đầu tiên của tỉnh Nam Định có câu lạc bộ mỹ thuật.
Bảo tàng huyện Hải Hậu được xây dựng từ năm 1973 với 250 hiện vật, tài liệu; 5 nhà truyền thống xã, thị trấn và 3 phòng truyền thống ở các trường. Năm 1976 Hải Hậu đã có thư viện 2 tầng, ở các xóm và xã có 20 phòng đọc sách báo, mỗi phòng đọc có khoảng 5.000 bản sách; các xã, thị trấn đều có tủ sách pháp luật.
Các phong trào văn hóa liên tục được phát động, lôi cuốn hội viên và đoàn viên tham gia, tạo ra một đời sống văn hóa lành mạnh, phong phú, là cơ sở hình thành phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở” của Hải Hậu.
Xóm 4, xã Hải Bắc là một trong những xóm luôn đi đầu trong phong trào văn hóa. Ông Vũ Viết Hảo, 62 tuổi, Bí thư Chi bộ cho biết: Nhân dân phát huy tinh thần “tương thân tương ái”, đoàn kết giúp đỡ lẫn nhau trong sản xuất và đời sống, bà con yêu văn hóa văn nghệ và thể dục thể thao. Xóm 4 chúng tôi đã thành lập Ban vận động để đến từng gia đình, từng dòng họ và người xa quê có kinh tế để quyên góp xây nhà văn hóa xóm, tổ chức phong trào văn hóa, xây dựng quỹ khuyến học… Chúng tôi đã xây dựng được nhà văn hóa trị giá 4 tỷ đồng và là xóm đầu tiên có trang Web riêng giới thiệu về mọi hoạt động của xóm.
Phát triển lực lượng là yếu tố quyết định Ông Lê Văn Sơn, Phó trưởng phòng Phòng VH - TT huyện Hải Hậu cho biết: Hải Hậu đã tạo dựng và hun đúc được bề dày giá trị truyền thống nét đẹp văn hóa “Nếp nhà nhân hậu, phúc, đức, cần, kiệm; mây sáng trời trong, con cháu thảo hiền”. Nền tảng của Hải Hậu là nền tảng ở cơ sở, vì vậy đã huy động sức dân một cách có hiệu quả vào các hoạt động văn hóa - thông tin, nhân dân vui tươi, phấn khởi tham gia tích cực các phòng trào văn hóa cấp xóm, xã và huyện.
Từ đó, phong trào nhà nhà văn hóa, xóm xóm văn hóa, xã văn hóa, thi đua lẫn nhau tạo nên bước phát triển trong văn hóa cộng đồng. Các dòng họ, mỗi xóm đều xây dựng được Hương ước văn hóa, quy tụ được tinh thần của nhân dân, lấy đó làm điều kiện, thước đo cho mỗi cá thể, trong quan hệ gia đình, xóm làng. Đặc biệt, huyện Hải Hậu đã xây dựng và tổ chức thành công các lực lượng văn hóa, là yếu tố quyết định hàng đầu, bảo đảm để sự nghiệp văn hóa thông tin của huyện đạt được những thành tựu như ngày hôm nay.
Hải Hậu chú trọng công tác phát triển văn hóa, giáo dục nhằm từng bước nâng cao dân trí và thu nhập cho nhân dân. |
Không những biết huy động nhân tài, vật lực trong nhân dân để hoạt động văn hóa, huyện Hải Hậu còn không ngừng tăng nguồn đầu tư cho văn hóa. Nhiều năm qua, ngân sách của huyện, xã, thị trấn đã chi 3% tổng ngân sách hàng năm cho hoạt động văn hóa - thông tin và thể dục thể thao.
Văn hóa xã hội phát triển đã tác động tích cực vào việc phát triển nguồn lao động và nhân cách, đạo đức con người. Điểm mạnh của huyện Hải Hậu là công tác giáo dục và phát huy truyền thống yêu nước cách mạng, củng cố và tăng cường xây dựng ý thức cộng đồng. Các giá trị gia đình, giữ gìn truyền thống văn hóa dân tộc, đoàn kết xóm làng đã và vẫn là giá trị lớn được đa số người dân giữ gìn và phát triển.
Năm 1990, Hải Hậu hoàn thành chương trình xóa mù chữ trong độ tuổi và phổ cập bậc tiểu học, hoàn thành công tác phổ cập bậc trung học cơ sở, có 100/114 trường đạt chuẩn quốc gia; tính chung toàn huyện cứ 3 người dân thì có một người đi học, hàng năm có khoảng trên 35% học sinh THPT thi đỗ các trường đại học.
“Hải Hậu đã chú ý đa dạng hóa các loại hình trong sáng tạo và hưởng thụ văn hóa, làm phong phú thêm kiến thức xã hội cũng như các khả năng tự tổ chức đời sống văn hóa của nhân dân. Cùng với kênh giáo dục trong nhà trường, gia đình, hệ thống truyền thông đại chúng nhằm phát triển hơn nữa trình độ dân trí, ý thức dân chủ, lấy đó là cơ sở để phát triển đời sống kinh tế - xã hội và văn hóa”, ông Nguyễn Thế Vinh, Trường phòng Phòng GD & ĐT huyện Hải Hậu cho biết.
Bài và ảnh: Việt Hoàng