Ghi nhận tại các cơ sở y tế cho thấy, số ca mắc các bệnh hô hấp, tiêu hóa, cúm mùa… có xu hướng gia tăng, đặc biệt ở người cao tuổi và trẻ nhỏ - những nhóm người có sức đề kháng yếu. Các chuyên gia khuyến cáo người dân cần chủ động bảo vệ sức khỏe, tăng cường dinh dưỡng và thực hiện các biện pháp phòng bệnh để hạn chế tối đa các nguy cơ lây nhiễm.

Biến động nhiệt độ, đề phòng bệnh giao mùa

Ghi nhận tại Bệnh viện Nhi Hà Nội, trong giai đoạn mưa bão và giao mùa từ tháng 9 đến tháng 12 hằng năm, số ca bệnh đường hô hấp có xu hướng tăng khoảng 70% so với thời điểm thông thường trong năm. Các bệnh nhi phổ biến mắc cúm A và cúm B. Mỗi ngày bệnh viện có từ 7 đến 10 bệnh nhi mắc cúm A được tiếp nhận và điều trị. Đa số các bệnh nhân nhập viện trong tình trạng ho và sổ mũi, nhiều trẻ có biến chứng nặng sang viêm phổi, sốt cao, co giật.

Theo Thạc sĩ, bác sĩ Đặng Quang Nhật, Khoa Truyền nhiễm, Bệnh viện Nhi Hà Nội, thông thường với chẩn đoán cúm A, trước hết với yếu tố dịch tễ những trẻ tiếp xúc người mắc cúm A có biểu hiện lâm sàng sốt cao liên tục, viêm đường hô hấp trên, suy hô hấp trên như: ho, hắt hơi.

Còn Tiến sĩ - bác sĩ Đào Hữu Thân, Trưởng Khoa Phòng chống bệnh truyền nhiễm, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Hà Nội cho rằng, rất nhiều người có thể bị mắc cúm A, nhưng phổ biến và dễ mắc nhất là trẻ dưới 5 tuổi và người cao tuổi.

Thời tiết giao mùa cũng chính là thời điểm khiến các bệnh lý tim mạch, đặc biệt là đột quỵ não tăng cao ở người cao tuổi. Trong những ngày cuối tháng 10, Bệnh viện đa khoa Xanh Pôn (Hà Nội) đã tiếp nhận 7 ca đột quỵ, trong đó có tới 4 ca xuất huyết não.

Theo Tiến sĩ - bác sĩ Nguyễn Thị Thúy Hằng, Trưởng khoa Khám bệnh, Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn, sự thay đổi đột ngột của thời tiết khiến cơ thể phản ứng co mạch, tăng huyết áp và dễ hình thành cục máu đông. Đây là những nguyên nhân dẫn đến người già bị tai biến, đột quỵ não.

Cũng theo Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Thị Bảo Liên, Trưởng khoa Hồi sức tích cực và Chống độc, Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn, việc chủ động phòng ngừa và nhận biết sớm dấu hiệu đột quỵ mùa lạnh có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe và tính mạng người bệnh.

Theo các chuyên gia, khi nhiệt độ giảm, cơ thể có những phản ứng để giữ ấm. Tuy nhiên, các cơ chế này vô tình làm tăng nguy cơ đột quỵ: Co mạch máu ngoại biên, nhiệt độ thấp khiến mạch máu dưới da co lại để giữ ấm, làm huyết áp tăng đột ngột; tăng độ nhớt của máu, trời lạnh khiến máu đặc hơn, dễ hình thành huyết khối (cục máu đông); kích thích hệ thần kinh giao cảm, làm tăng nhịp tim, co mạch và gây áp lực cho tim, tăng nguy cơ vỡ mảng xơ vữa; giảm hoạt động thể lực, mùa lạnh khiến nhiều người ít vận động hơn, dẫn đến rối loạn chuyển hóa, tăng cholesterol và tăng đường huyết.

Do đó, người cao tuổi với khả năng điều hòa thân nhiệt kém; người mắc các bệnh lý mạn tính như tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn lipid máu, béo phì; người có tiền sử đột quỵ hoặc bệnh tim mạch và những người uống rượu bia, hút thuốc, hoặc thường xuyên thức khuya trong môi trường lạnh là những đối tượng dễ bị đột quỵ khi trời lạnh.

Các khuyến cáo hữu ích

Theo các bác sĩ, cúm mùa là bệnh truyền nhiễm có thể gây ra biến chứng nghiêm trọng, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng nếu không phát hiện và xử trí kịp thời. Để chủ động phòng bệnh, người dân cần giữ gìn vệ sinh cá nhân, súc họng hằng ngày, đeo khẩu trang đến nơi công cộng. Virus cúm A lây nhiễm trực tiếp từ người bệnh sang người lành thông qua các giọt bắn khi nói chuyện, ho, hắt hơi. Virus cúm có khả năng lây lan rất nhanh, đặc biệt trong không gian kín và nơi tập trung đông người như lớp học. Do vậy, việc chủ động phòng bệnh tại gia đình và nhà trường rất quan trọng.

Theo đó, biện pháp phòng bệnh an toàn, hiệu quả nhất là tiêm vaccine cúm mùa hằng năm theo hướng dẫn của Bộ Y tế. Ngoài giảm nguy cơ mắc bệnh, vaccine còn giúp tăng miễn dịch, giảm triệu chứng, cũng như biến chứng nếu mắc cúm.

Với trẻ nghi ngờ mắc cúm, hoặc mắc với triệu chứng nhẹ vẫn đi học, cần tuân thủ nghiêm việc đeo khẩu trang tại trường và trong lớp học. Không chỉ trẻ mắc cúm, với trẻ chưa có triệu chứng cũng cần đeo khẩu trang, hạn chế tiếp xúc gần, giữ khoảng cách với người có dấu hiệu ho, sốt.

Với người cao tuổi, các bác sĩ khuyến cáo cần nhận biết sớm dấu hiệu đột quỵ để giúp người bệnh được cấp cứu kịp thời và hạn chế tối đa di chứng để lại. Để phòng ngừa đột quỵ trong mùa lạnh, người dân nên giữ ấm cơ thể đầy đủ, đặc biệt ở vùng đầu, cổ, tay và chân; không nên ra ngoài quá sớm hoặc khuya muộn, khi nhiệt độ xuống thấp đột ngột; theo dõi huyết áp và đường huyết thường xuyên; duy trì vận động nhẹ nhàng như đi bộ, tập giãn cơ trong nhà cũng rất quan trọng để giúp tuần hoàn máu ổn định; có chế độ ăn uống hợp lý, lành mạnh, giảm muối, hạn chế rượu bia, uống đủ nước ấm và tăng rau xanh, trái cây là nền tảng để bảo vệ mạch máu và giảm gánh nặng cho tim.

Đối với những người đang trong quá trình điều trị bệnh mạn tính, bác sĩ khuyến cáo tuyệt đối tuân thủ điều trị, dùng thuốc theo đúng chỉ định; tái khám định kỳ và chủ động lắng nghe tín hiệu bất thường của cơ thể là cách hiệu quả nhất để ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.

Ngoài ra, khi thấy người thân có biểu hiện méo miệng, nói khó, yếu liệt tay chân một bên, người nhà tuyệt đối không tự xoa bóp, cạo gió hay cho uống thuốc dân gian, mà phải đưa ngay đến cơ sở y tế uy tín.