Tuyên bố chung về Quan hệ đối tác chiến lược giữa Việt Nam và Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ireland

Ngày 30/9, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phạm Bình Minh đã hội đàm với Bộ trưởng Dominic Raab. Kết thúc hội đàm, hai bên đã ra “Tuyên bố chung về Quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam - Vương quốc Anh: Định hướng phát triển  trong 10 năm tới”. Thông tấn xã Việt Nam (TTXVN) trân trọng giới thiệu toàn văn Tuyên bố chung:

Năm 2010, Việt Nam và Vương quốc Anh đã ký Tuyên bố chung thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược. Sau 10 năm triển khai và phát triển thành công, mối quan hệ đối tác này đã mang ý nghĩa bao trùm. Hợp tác song phương được tăng cường trong các lĩnh vực chính trị - ngoại giao, thương mại - đầu tư, phát triển kinh tế - xã hội bền vững, an ninh - quốc phòng, giáo dục - đào tạo, khoa học - công nghệ, y tế, giao lưu nhân dân. Hai bên cũng đã phối hợp chặt chẽ tại các diễn đàn đa phương như: Liên hợp quốc, hợp tác Á – Âu (ASEM), các diễn đàn do ASEAN dẫn dắt và Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Trong 10 năm tới, quan hệ Đối tác chiến lược sẽ không chỉ là khuôn khổ để tăng cường quan hệ song phương, mà còn nhằm giải quyết các vấn đề mà Việt Nam và Vương quốc Anh đóng vai trò hàng đầu trong cộng đồng quốc tế.

Nhân dịp chuyến thăm của Bộ trưởng thứ nhất, Bộ trưởng Ngoại giao và Phát triển Vương quốc Anh Dominic Raab tới Việt Nam vào ngày 30/9/2020 theo lời mời của Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh, vào thời điểm Việt Nam là Chủ tịch ASEAN và cùng Vương quốc Anh tham gia Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, và trong bối cảnh Vương quốc Anh chuẩn bị tổ chức Hội nghị cấp cao của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu COP 26 vào năm 2021, hai bên đều mong muốn tạo một diện mạo mới và tăng cường hơn nữa quan hệ Đối tác chiến lược giữa hai nước. Hai bên sẽ xây dựng quỹ đạo phát triển quan hệ trong 10 năm tới với mong muốn chung thúc đẩy mối quan hệ Đối tác chiến lược giữa Việt Nam và Vương quốc Anh lên mức cao hơn trong tương lai.

Mối quan hệ giữa Việt Nam và Vương quốc Anh được thiết lập dựa trên nhiều giá trị chung: Tôn trọng độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của tất cả các quốc gia; không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau; tôn trọng lẫn nhau và cùng có lợi; cam kết ủng hộ thương mại tự do trên toàn cầu và sự phát triển các-bon thấp để ứng phó với biến đổi khí hậu; tôn trọng và thúc đẩy pháp quyền và nhân quyền; thúc đẩy luật pháp quốc tế và chủ nghĩa đa phương, thúc đẩy hòa bình, an ninh và thịnh vượng phù hợp với Hiến chương Liên hợp quốc.

1. Hợp tác chính trị - ngoại giao

Chúng tôi cam kết thúc đẩy đối thoại cấp cao giữa các nhà lãnh đạo hai nước, cụ thể sẽ tổ chức: Đối thoại chiến lược thường niên cấp Thứ trưởng, Ủy ban hỗn hợp về hợp tác kinh tế và thương mại thường niên cấp Thứ trưởng và Đối thoại quốc phòng thường niên cấp Thứ trưởng. Các cuộc họp sẽ được tổ chức luân phiên tại Hà Nội và London. Chúng tôi sẽ thu xếp các chuyến thăm chính thức thường xuyên của các nhà Lãnh đạo và các Bộ trưởng của hai nước và các cuộc tiếp xúc bên lề các diễn đàn quốc tế và khu vực. Hai bên sẽ tạo điều kiện thu xếp các cuộc liên lạc trực tiếp bằng hình thức điện đàm hoặc hội đàm trực tuyến để trao đổi các vấn đề quan trọng khi cần thiết.

Chúng tôi hoan nghênh việc tăng cường hơn nữa các đối thoại và chuyến thăm giữa các bộ, cơ quan thuộc chính phủ, Đảng Cộng sản Việt Nam với các đảng chính trị của Anh, giữa Quốc hội Việt Nam với Quốc hội Anh, giữa các tổ chức nghiên cứu và xây dựng chính sách chiến lược. Chúng tôi sẽ hỗ trợ hợp tác nghị viện, bao gồm việc thu xếp các chuyến thăm song phương của lãnh đạo Quốc hội hai bên, người đứng đầu các Ủy ban Quốc hội, Nhóm nghị sĩ Hữu nghị với Anh của Việt Nam và Nhóm nghị sĩ liên đảng quan tâm đến Việt Nam của Anh. Chúng tôi cũng sẽ hỗ trợ thúc đẩy hợp tác nghị viện tại các diễn đàn đa phương. Chúng tôi sẽ thúc đẩy quan hệ giữa các cơ quan chính phủ, các tổ chức giáo dục, giữa các vùng/địa phương để thúc đẩy thương mại và giáo dục.

Với mục tiêu chung hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp, khách du lịch và sinh viên ngày càng đông đảo ở mỗi nước, Đại sứ quán Anh tại Hà Nội, Tổng lãnh sự quán Anh tại Thành phố Hồ Chí Minh và Đại sứ quán Việt Nam tại London sẽ tăng cường quan hệ và trao đổi thông tin thông qua tham vấn trực tuyến hàng quý.

2. Hợp tác thương mại, đầu tư và môi trường kinh doanh

Chúng tôi cam kết làm sâu sắc thêm mối quan hệ thương mại và đầu tư song phương và theo đuổi thương mại và đầu tư cởi mở hơn thông qua hội nhập kinh tế toàn cầu và khu vực, đồng thời đề cao một hệ thống thương mại đa phương mở, bao trùm, minh bạch và dựa trên các quy tắc được thể hiện trong WTO.

Vương quốc Anh công nhận tiến bộ nhanh chóng của Việt Nam trong triển khai hội nhập quốc tế, bao gồm cả những cải cách kinh tế. Chúng tôi khuyến khích thúc đẩy môi trường kinh doanh cởi mở và hấp dẫn. Vương quốc Anh hoan nghênh ý định của Việt Nam mở rộng đầu tư và tăng xuất khẩu sang thị trường Anh. Việt Nam khuyến khích Anh tăng cường xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ cũng như tăng cường đầu tư của Anh sang Việt Nam.

Chúng tôi mong muốn tăng cường hơn nữa mối quan hệ thương mại và đầu tư song phương và sẽ cùng nỗ lực để hoàn tất và đưa vào thực hiện Hiệp định thương mại tự do song phương giữa Việt Nam và Vương quốc Anh nhằm bảo đảm hoạt động kinh doanh liên tục cho các doanh nghiệp hai bên sau khi Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu ngừng áp dụng đối với Vương quốc Anh tại thời điểm kết thúc giai đoạn quá độ Brexit. Chúng tôi sẽ tiếp tục có các cuộc thảo luận liên quan đến mong muốn của Anh gia nhập Hiệp định đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) cũng như việc trở thành Đối tác đối thoại của ASEAN.

Chúng tôi nhận thấy tầm quan trọng của việc xây dựng các mối quan hệ đối tác lâu dài nhằm thúc đẩy kinh doanh cũng như hợp tác giữa hai Chính phủ, đặc biệt là trong các lĩnh vực chiến lược như năng lượng tái tạo, công nghệ và y tế. Chúng tôi sẽ khai thác công nghệ để tận dụng các cơ hội mới và Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Các vấn đề kinh tế, thương mại và đầu tư sẽ tiếp tục được theo dõi thông qua Ủy ban hỗn hợp về hợp tác kinh tế và thương mại (JETCO) cũng như qua các chuyến thăm song phương cấp Bộ trưởng và cấp chuyên viên.

Chúng tôi cam kết tăng cường hợp tác trong lĩnh vực tài chính, khuyến khích và hỗ trợ các nhà đầu tư của hai nước đầu tư và mở rộng hoạt động, phát triển các dịch vụ tài chính tại thị trường tài chính, thị trường vốn của Việt Nam và Anh.

3. Hợp tác về phát triển bền vững và hợp tác phát triển

Vương quốc Anh sẽ hợp tác song phương với Việt Nam và cùng với các đối tác phát triển khác để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế và thịnh vượng bền vững, đặc biệt là trong lĩnh vực đô thị hóa và phát triển bền vững, quản lý nguồn nước, bảo vệ môi trường, quản trị biển, khí tượng thủy văn, y tế, đổi mới sáng tạo, bao gồm hợp tác về kinh tế số, thành phố thông minh, cơ sở hạ tầng và xây dựng, phù hợp với các Mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp quốc.

Chúng tôi sẽ cùng phối hợp, cả về song phương và trên đa phương, để ứng phó các thách thức cấp bách do biến đổi khí hậu tạo ra, thông qua các hành động cụ thể phù hợp với các nguyên tắc của Công ước khung của Liên hợp quốc về Biến đổi Khí hậu (UNFCCC) và Thỏa thuận Paris. Chúng tôi sẽ tăng cường hợp tác và đối thoại ở cấp kỹ thuật về giảm thiểu và thích ứng với biến đổi khí hậu. Hai bên thúc đẩy hợp tác về sản xuất và tiêu dùng bền vững và các hoạt động kinh tế tuần hoàn. Vương quốc Anh cam kết hỗ trợ chiến lược cho Việt Nam về tăng trưởng thích ứng với biến đổi khí hậu và các-bon thấp và thúc đẩy quá trình chuyển đổi sang năng lượng tái tạo, bao gồm cả điện gió và điện mặt trời. Chúng tôi sẽ hợp tác để thực hiện quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế các-bon thấp, bao gồm cả qua thương mại và đầu tư góp phần giảm phát thải khí nhà kính, qua khoa học và công nghệ và tài chính xanh. Chúng tôi thực hiện việc hợp tác song phương để hỗ trợ các sáng kiến về năng lượng bền vững, nền kinh tế các-bon thấp và tài chính xanh.

Chúng tôi sẽ tăng cường hợp tác và chia sẻ chuyên môn để giải quyết các thách thức liên quan đến các bệnh truyền nhiễm và bệnh không truyền nhiễm. Hợp tác quốc tế giai đoạn hậu COVID-19 trở nên quan trọng hơn bao giờ hết để giải quyết các vấn đề của y tế toàn cầu. Sự hợp tác giữa các chuyên gia y tế và nhà khoa học của Việt Nam và Vương quốc Anh tiếp tục được tăng cường trong cách lĩnh vực bệnh không truyền nhiễm, y tế số, vấn đề kháng thuốc kháng sinh, về khoa học và đổi mới sáng tạo.

Chúng tôi sẽ chia sẻ kinh nghiệm và xem xét hỗ trợ nỗ lực nhằm đẩy mạnh cuộc chiến chống tham nhũng. Chúng tôi sẽ hợp tác để tăng cường quản trị, pháp quyền, trách nhiệm giải trình và minh bạch.

4. Hợp tác giáo dục, đào tạo hướng nghiệp, đào tạo tiếng Anh, giáo dục đại học,  khoa học và công nghệ giáo dục

Vương quốc Anh cam kết hỗ trợ các chiến lược cải cách giáo dục của Chính phủ Việt Nam. Chúng tôi cam kết thúc đẩy hợp tác giữa các cơ sở giáo dục và đào tạo nghề nghiệp của hai bên, tăng cường số lượng,  phạm vi và chất lượng các chương trình giáo dục chung và chứng chỉ của Vương quốc Anh ở cấp chính phủ và cấp tổ chức giáo dục. Chúng tôi khuyến khích thúc đẩy quan hệ giữa các trường đại học và các sáng kiến của khu vực tư nhân nhằm đưa các cơ hội giáo dục của Anh đến Việt Nam.Vương quốc Anh cam kết hỗ trợ các nỗ lực để nâng cao trình độ tiếng Anh, thông qua hỗ trợ nâng cao năng lực cho các giáo viên dạy tiếng Anh, chất lượng giảng dạy, học tập và đánh giá tiếng Anh, cũng như các hỗ trợ trực tuyến phát triển cách tiếp cận tổng hợp.

Chúng tôi cam kết thúc đẩy tăng trưởng bền vững trong khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, và giúp đỡ Việt Nam xây dựng nguồn nhân lực với các kỹ năng cần thiết trong thời đại kỹ thuật số. Việc này bao gồm chia sẻ kinh nghiệm về giáo dục trực tuyến để nâng cao kinh nghiệm cho cả giảng viên và học viên.

Vương quốc Anh cam kết hỗ trợ các nỗ lực nâng cao trình độ Tiếng Anh, qua việc hỗ trợ phát triển giáo viên tiếng Anh tại các trường và cơ sở đại học cũng như các ngành chủ chốt.

Chúng tôi  khuyến khích tăng số lượng sinh viên Việt Nam đến Vương quốc Anh học đại học và sau đại học và tìm hiểu cơ hội để sinh viên, giáo viên và chuyên gia của Vương quốc Anh đến Việt Nam. Chúng tôi cam kết khuyến khích các ứng viên từ nhiều hoàn cảnh khác nhau nộp hồ sơ xin học bổng Chevening của Vương quốc Anh.

Chúng tôi sẽ mở rộng hợp tác nghiên cứu và đổi mới sáng tạo, bao gồm thử nghiệm lâm sàng, phát triển vắc-xin và các biện pháp để đảm bảo tính bền vững của chuỗi cung ứng y tế để đối phó với tình trạng khẩn cấp về đại dịch, hỗ trợ các nỗ lực toàn cầu nhằm phát triển và triển khai nền y tế an toàn và công bằng cho tất cả mọi người có nhu cầu.

5. Hợp tác quốc phòng, an ninh và chống tội phạm có tổ chức

Chúng tôi sẽ tiếp tục trao đổi đoàn cấp Thứ trưởng và cấp quan chức quân sự cao cấp, bao gồm cơ chế Đối thoại chính sách quốc phòng cấp Thứ trưởng thường niên và Nhóm công tác về hợp tác quốc phòng, nhằm tăng cường hơn nữa hợp tác quốc phòng và an ninh song phương. Các lĩnh vực ưu tiên sẽ bao gồm hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc, quân y, đào tạo, bao gồm đào tạo tiếng Anh, an ninh biển, bao gồm xây dựng năng lực thực thi pháp luật trên biển, hợp tác công nghiệp quốc phòng, hợp tác về bản đồ và thủy đạc.

Chúng tôi sẽ đảm bảo triển khai thành công Hiệp định tương trợ tư pháp về hình sự 2009 và Hiệp định chuyển giao người bị kết án 2008, và các thỏa thuận song phương về di cư và phòng, chống tội phạm nghiêm trọng có tổ chức.

Chúng tôi cam kết tăng cường trao đổi đoàn cấp Bộ trưởng, cấp quan chức cao cấp và cấp chuyên viên để tăng cường hơn nữa hợp tác song phương để chống tội phạm nghiêm trọng và có tổ chức. Các lĩnh vực ưu tiên bao gồm hợp tác phòng chống di cư  trái phép, đưa người di cư trái phép, mua bán người, bóc lột và lạm dụng tình dục trẻ em, tội phạm mạng, buôn lậu ma túy xuyên quốc gia và rửa tiền/tội phạm kinh tế. Chúng tôi đề xuất tổ chức đối thoại thường niên về di cư cấp quan chức cao cấp nhằm rà soát các nội dung hợp tác và thảo luận về những thách thức mới cũng như các cơ hội thúc đẩy di cư hợp pháp và an toàn, cam kết thành lập một nhóm điều hành chung và tăng cường đào tạo và nâng cao năng lực. Chúng tôi cam kết bảo vệ các nạn nhân của các loại tội phạm này và hỗ trợ họ tái hòa nhập xã hội. Chúng tôi cam kết nỗ lực hướng tới ký kết Hiệp định về dẫn độ giữa Việt Nam và Anh.

Chúng tôi cũng cam kết tăng cường hợp tác pháp lý và tư pháp dựa trên Bản ghi nhớ về hợp tác pháp lý và tư pháp đã ký năm 2008.

6. Giao lưu nhân dân và các quyền bình đẳng

Chúng tôi cam kết tạo điều kiện để tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau giữa nhân dân hai nước. Chúng tôi sẽ khuyến khích các mạng lưới để củng cố quan hệ và hợp tác trong các lĩnh vực nghệ thuật, văn hóa, thể thao, truyền thông, nghiên cứu khoa học và du lịch.

Hai bên thúc đẩy hợp tác du lịch hai chiều, trong đó hỗ trợ Văn phòng xúc tiến du lịch Việt Nam hoạt động hiệu quả ở Vương quốc Anh. Hai bên tăng cường hợp tác trong lĩnh vực huấn luyện thể thao và trao đổi chuyên gia và các đoàn thể thao. Vương quốc Anh sẽ chia sẻ kinh nghiệm và hỗ trợ Việt Nam tổ chức các sự kiện thể thao quốc tế. Vương quốc Anh tiếp tục hợp tác và hỗ trợ Việt Nam phát triển các ngành công nghiệp văn hóa và thúc đẩy hợp tác trong tổ chức sự kiện, trao đổi các đoàn biểu diễn, các chuyên gia văn hóa, nghệ thuật.

Chúng tôi đánh giá cao sự đóng góp của cộng đồng người Việt Nam ở Vương quốc Anh đối với sự phát triển kinh tế và xã hội của Việt Nam và Vương quốc Anh, đồng thời thúc đẩy tình hữu nghị và hợp tác giữa hai nước.

Việt Nam và Vương quốc Anh sẽ hợp tác trong việc thúc đẩy và bảo vệ quyền con người, bao gồm cả việc thực hiện các cơ chế nhân quyền quốc tế mà hai nước là thành viên.

Chúng tôi sẽ tiếp tục làm việc để khuyến khích trao đổi trong lĩnh vực báo chí và truyền thông, mở rộng phạm vi tiếp cận cho các tổ chức báo chí truyền thông của hai bên và hợp tác hơn nữa trong đào tạo và nâng cao năng lực.

Chúng tôi cam kết thúc đẩy bình đẳng giới ở cả hai nước và đảm bảo cơ hội tiếp cận giáo dục cho tất cả mọi người, đặc biệt cho trẻ em gái, trên toàn thế giới.

7. Các vấn đề quốc tế và khu vực

Chúng tôi cam kết phối hợp chặt chẽ hơn thông qua các diễn đàn đa phương, bao gồm Liên hợp quốc và trong khuôn khổ ASEAN. Trong đó có việc trao đổi về thúc đẩy hệ thống quốc tế dựa trên luật lệ; an ninh hàng hải; phòng ngừa xung đột; không phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt; quyền con người; đưa người di cư trái phép, mua bán người; phụ nữ đối với hòa bình và an ninh; vật liệu nổ còn sót lại sau chiến tranh; biến đổi khí hậu; và bảo vệ môi trường.

Chúng tôi tái khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì và thúc đẩy hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không, thực thi một cách thiện chí Công ước Liên hợp quốc năm 1982 về Luật Biển (UNCLOS), giải quyết hòa bình các tranh chấp, không đe dọa hoặc sử dụng vũ lực và tôn trọng các tiến trình ngoại giao và pháp lý, dựa trên luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước Liên hợp quốc năm 1982 về Luật Biển (UNCLOS). Chúng tôi tiếp tục bày tỏ quan ngại sâu sắc về các diễn biến ở Biển Đông, bao gồm các hoạt động cản trở, cải tạo và quân sự hóa các cấu trúc đang tranh chấp, và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc không quân sự hóa và kiềm chế khi tiến hành các hoạt động và tránh các hành động có thể làm phức tạp thêm tình hình hoặc làm leo thang tranh chấp và ảnh hưởng đến hòa bình và ổn định. Chúng tôi nhấn mạnh UNCLOS là cơ sở để xác định phạm vi các vùng biển, quyền chủ quyền, quyền tài phán và các lợi ích hợp pháp đối với các vùng biển, và UNCLOS là khuôn khổ pháp lý toàn diện mà tất cả các hoạt động ở các vùng biển và đại dương phải tuân thủ. Chúng tôi khẳng định lại tầm quan trọng của việc thực thi đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), sớm hoàn tất một Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) hiệu quả, thực chất, phù hợp với luật pháp quốc tế, đặc biệt là UNCLOS và không làm tổn hại đến quyền của các quốc gia hay lợi ích của các bên thứ ba theo luật pháp quốc tế.

Chúng tôi cam kết tăng cường mối quan hệ giữa Vương quốc Anh và ASEAN để thúc đẩy hợp tác trong ba cộng đồng của ASEAN: chính trị-an ninh, kinh tế và văn hóa-xã hội. Vương quốc Anh đã nộp đơn xin trở thành Đối tác đối thoại của ASEAN khi Việt Nam đang giữ cương vị Chủ tịch ASEAN. Việt Nam hoan nghênh và hỗ trợ Vương quốc Anh tăng cường hơn nữa quan hệ với ASEAN.

Hai bên cam kết trao đổi quan điểm thường xuyên ở cấp làm việc về các vấn đề quan tâm trong khu vực. Các lĩnh vực bao gồm công nhận vai trò trung tâm của ASEAN, tăng cường các cơ chế ASEAN và thu hẹp khoảng cách phát triển trong ASEAN thông qua trao đổi về các thực tiễn tốt và hỗ trợ xây dựng năng lực, và bảo đảm hòa bình, ổn định, an toàn và tự do hàng hải và hàng không trong vùng biển trong khu vực Đông Nam Á nói riêng và khu vực châu Á - Thái Bình Dương nói chung. Điều này được tăng cường bằng việc làm sâu sắc hơn nữa mối quan hệ thương mại và đầu tư giữa Vương quốc Anh và ASEAN, xây dựng phát triển trong tương lai một cách bền vững, bao trùm và tối đa hóa cơ hội do Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đem lại.