Một cơ sở lọc dầu của Nga. Ảnh: TheMoscowtimes.com/TTXVN
Hôm 31/5, giá dầu đã chạm mức cao nhất trong hai tháng sau khi lệnh cấm vận dầu mỏ của Nga được thông qua. Tại các sàn giao dịch London và New York, giá dầu Brent Biển Bắc chạm mức 123,37 USD/thùng (+1,36%) và giá dầu ngọt nhẹ Mỹ (WTI) là 117,28 USD, tương đương mức tăng 0,3%.
Thông thường trong những trường hợp này, việc đẩy nhanh các cuộc thảo luận về gói trừng phạt thứ 6 trong những ngày gần đây đã thúc đẩy các nhà khai thác hành động “phòng thủ” trước, từ đó tạo ra nguy cơ mất cân bằng thương mại do quyết định của châu Âu.
Trước đó vào ngày 7/3, giá dầu Brent đạt đỉnh 139,13 USD/thùng và giá dầu WTI ở mức 130,50 USD/thùng, mức cao chưa từng thấy kể từ cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008.
Vincent Declerck, Giám đốc thương mại của nhà cung cấp năng lượng Octa+, lưu ý rằng: “Về giá cả, rõ ràng là điều này không đi đúng hướng. Thị trường đang trở nên khó khăn hơn, và tất nhiên điều đó khiến chúng tôi lo lắng”.
Tháng 4 năm ngoái, theo số liệu từ Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), châu Âu vẫn mua 2 triệu thùng dầu thô và 1,4 triệu thùng các sản phẩm tinh chế từ dầu như xăng, dầu diesel, naphtha từ Nga mỗi ngày.
Đến cuối năm nay, 90% dòng chảy này sẽ cần được thay thế bằng các nguồn cung cấp khác. Đã xuất hiện những cuộc tìm kiếm mà các quốc gia và tập đoàn dầu mỏ châu Âu thực hiện trong vài tuần qua, đặc biệt là nhằm vào các nhà sản xuất như Nigeria, Angola, Algeria, Các Tiểu vương quốc Arập thống nhất (UAE) và Mỹ, nơi Tổng thống Joe Biden đã thúc giục các công ty dầu địa phương tăng sản lượng khai thác.
Trên thực tế, các thị trường đang dựa vào giả thuyết cho rằng dầu của Nga có thể được tìm thấy các thị trường khác ở châu Á. Vì thế, người ta đặt cược rằng những khách hàng châu Á này, dẫn đầu là Trung Quốc và Ấn Độ, sẽ yêu cầu Nga giảm giá để “loại bỏ” lượng dầu thô dư thừa, qua đó giúp giữ giá trong sự kiểm soát tương đối. Tuy nhiên, dự đoán này vẫn chưa được đảm bảo.
Nếu việc tìm kiếm dầu thô không phải là một vấn đề không thể vượt qua, thì mối quan tâm lại hướng vào các sản phẩm tinh chế, cụ thể là dầu diesel. Châu Âu sản xuất khoảng 80% lượng dầu diesel đường bộ, nhưng nhập khẩu từ Nga vẫn chiếm khoảng 10% lượng tiêu thụ của châu lục. Do đó, nhiên liệu hoặc sẽ phải được lấy từ các nhà máy lọc dầu ở những nơi khác trên thế giới - ví dụ như ở Ấn Độ hoặc Saudi Arabia - hoặc được sản xuất thêm ở châu Âu, với điều kiện là có đủ biên độ sử dụng trong các nhà máy lọc dầu của “Lục địa Già”.
Tuy nhiên, Giám đốc kỹ thuật của Liên đoàn các nhà kinh doanh nhiên liệu Brafco Olivier Neirynck thừa nhận rằng nguồn cung mới nhiều khả năng sẽ khiến giá tăng cao nếu tính đến chi phí vận chuyển bổ sung để vận chuyển dầu thô từ các nước sản xuất xa hơn Nga.
Trong môi trường cực kỳ căng thẳng, nơi dòng chảy thương mại phải chuyển hướng trong một vài tháng, áp lực tăng giá không nên bị bỏ qua. Trong khi đó, người tiêu dùng cũng tỏ ra ngán ngẩm khi chuẩn bị phải đối mặt với việc giá xăng tiếp tục tăng.
Ngoài ra, theo Giám đốc Olivier Neirynck, đó là việc kinh tế Trung Quốc sẽ trỗi dậy sau khi đẩy lùi làn sóng lây nhiễm COVID-19 gần nhất đã làm tê liệt một số thành phố lớn như Thượng Hải, Bắc Kinh và làm chậm hoạt động kinh tế của đất nước.
Giám đốc kỹ thuật của Brafco kết luận rằng việc dỡ bỏ dần các hạn chế và tốc độ phục hồi nhu cầu của Trung Quốc sẽ là “yếu tố quyết định sự tăng hay giảm của giá dầu”.