Sầu riêng được bày bán tại Bangkok, Thái Lan. Ảnh: AFP/ TTXVN
Theo BMI, một công ty thuộc Fitch Solutions, Thái Lan là nước xuất khẩu sầu riêng tươi lớn nhất trên thế giới, chiếm 63,8% tổng lượng xuất khẩu trong giai đoạn từ năm 2013 đến năm 2023. Tuy nhiên, BMI dự báo mức độ tập trung vào một thị trường xuất khẩu sẽ giảm dần trong thời gian tới với sự tăng trưởng về sản lượng và xuất khẩu từ các thị trường thay thế.
Malaysia đã ghi nhận sự tăng trưởng đáng kể, đặc biệt là sau khi đạt được thỏa thuận với Trung Quốc vào tháng 7/2024 khi cho phép nước này xuất khẩu trái cây tươi. Hoạt động xuất khẩu sầu riêng tươi của Malaysia sang Trung Quốc, thị trường tiêu thụ loại trái cây lớn nhất thế giới, bắt đầu từ tháng 8/2024, mang lại tổng doanh thu khoảng 4 triệu USD trong các tháng 8, 9 và 10. “Chúng tôi kỳ vọng Malaysia sẽ trở thành nước xuất khẩu sầu riêng tươi ngày càng quan trọng sang Trung Quốc nhờ vào thỏa thuận này”, BMI cho biết.
Bên cạnh đó, BMI đánh giá sản lượng và xuất khẩu sầu riêng của Việt Nam cũng ghi nhận mức tăng trưởng đáng kể, trong khi Lào dự kiến sẽ tiếp tục đóng góp vào chuỗi cung ứng sầu riêng.
BMI lưu ý rằng nhu cầu mạnh mẽ đối với sầu riêng của thị trường Trung Quốc vấn được dự báo sẽ tiếp tục tăng trong thời gian tới. Trong thập kỷ qua, lượng nhập khẩu sầu riêng tươi của Trung Quốc đã tăng đáng kể, chiếm 89,1% lượng sầu riêng tươi nhập khẩu toàn cầu vào năm 2023. Tuy vậy, tổ chức này vẫn nhấn mạnh rằng nhu cầu về mặt hàng này của Trung Quốc vẫn có nguy cơ phụ thuộc quá mức vào một thị trường nhập khẩu duy nhất.
“Chúng tôi kỳ vọng tăng trưởng sẽ tiếp tục trong trung và dài hạn, do thị trường còn khá ‘non trẻ’ và loại trái cây này ngày càng được ưa chuộng. Sầu riêng là một trong những loại trái cây đắt nhất, vì vậy chúng tôi tin rằng chúng tương đối có khả năng phục hồi trước những thay đổi trong sức mua của người tiêu dùng”, BMI cho biết.
Theo tờ The Nation Thailand, xuất khẩu sầu riêng của Việt Nam trong năm 2024 đã tăng 7,8 lần so với năm 2022, chiếm gần 50% tổng giá trị xuất khẩu rau quả. Thành công này phần lớn là nhờ nhu cầu mạnh mẽ từ thị trường Trung Quốc - nơi sầu riêng được coi là loại trái cây đắt đỏ và là một loại nguyên liệu ẩm thực sáng tạo cho người dân.
Vào tháng 11/2024, sản lượng nhập khẩu sầu riêng của Trung Quốc đạt tổng cộng 1,53 triệu tấn, với giá trị đạt mức 6,83 tỷ USD, đánh dấu mức tăng 9,4% so với cùng kỳ năm ngoài. Theo đánh giá sơ bộ, sầu riêng Việt Nam chiếm khoảng 47% thị trường “béo bở” này và tiếp tục bám sát vị trí dẫn đầu của sầu riêng Thái Lan.
Sầu riêng đã trở thành mặt hàng thịnh hành trong tầng lớp trung lưu của Trung Quốc. Một loạt các sản phẩm được người dân nước này sáng tạo ra từ loại “vua hoa quả” này như: lẩu sầu riêng, bánh mì sầu riêng và tiệc buffet sầu riêng theo chủ đề.
Việt Nam được đánh giá là đã tận dụng cơ hội này thông qua việc duy trì sản xuất, thu hoạch quanh năm, sản phẩm chất lượng cao để đáp ứng tốt nhu cầu thị trường cao cấp. Theo kênh CNBC, Việt Nam đã khẳng định là một “gã khổng lồ” mới trên thị trường sầu riêng toàn cầu, với giá trị xuất khẩu đạt 3,3 tỷ USD vào năm 2024.
Bên cạnh hai “cường quốc” xuất khẩu sầu riêng là Thái Lan và Việt Nam, Indonesia cũng đang tìm cách nỗ lực vươn lên để gia tăng mức độ cạnh tranh kim ngạch xuất khẩu sầu riêng. Tuy vậy, theo Cục Thống kê Indonesia (BPS), kim ngạch xuất khẩu sầu riêng của nước này mới chỉ đạt 1,07 triệu USD vào năm 2023, thấp hơn đáng kể so với Việt Nam.