Tổng thống Donald Trump. Ảnh: AFP/TTXVN
Phát biểu trên chuyên cơ Không lực Một vào ngày 9/3, Tổng thống Trump được hỏi liệu có tiếp tục viện trợ quân sự cho Ukraine nếu nước này ký thỏa thuận hợp tác với Mỹ về phát triển các mỏ khoáng sản quan trọng hay không. Ông cho rằng Kiev có thể ký thỏa thuận này, nhưng nhấn mạnh rằng điều ông mong muốn hơn cả là Ukraine thể hiện quyết tâm đối với một giải pháp hòa bình.
Tổng thống Mỹ cho biết ông hy vọng điều đó sẽ rõ ràng hơn trong vài ngày tới và bày tỏ lạc quan về khả năng đạt được thỏa thuận ngừng bắn. Ông khẳng định ưu tiên của mình là làm trung gian cho một lệnh ngừng bắn giữa Nga và Ukraine nhằm giảm thương vong trên chiến trường.
Trước đó, Tổng thống Trump đã tạm dừng mọi hoạt động chuyển giao vũ khí cho Ukraine và hạn chế chia sẻ thông tin tình báo với mục tiêu thúc đẩy Kiev tiếp cận tích cực hơn với các nỗ lực hòa giải. Ông nhận định rằng Ukraine là một đối tác khó đàm phán hơn so với Nga và nhấn mạnh rằng Kiev cần thay đổi lập trường nếu muốn đạt được một giải pháp hòa bình bền vững.
Căng thẳng trong quan hệ Mỹ - Ukraine gia tăng sau chuyến thăm của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tới Nhà Trắng hồi tháng 2.
Theo kế hoạch, Mỹ và Ukraine dự định ký thỏa thuận hợp tác khai thác khoáng sản vào ngày 28/2, song buổi lễ đã bị hoãn lại sau cuộc đối đầu giữa hai nhà lãnh đạo tại Nhà Trắng.
Nga tuyên bố rằng không thể đạt được hòa bình lâu dài nếu không giải quyết các nguyên nhân gốc rễ của xung đột, bao gồm việc NATO tiếp tục mở rộng về phía đông. Moskva yêu cầu Ukraine từ bỏ tham vọng gia nhập khối quân sự này và duy trì tình trạng trung lập với quân đội hạn chế. Ngoài ra, Nga khẳng định Kiev phải từ bỏ yêu sách đối với Crimea và bốn khu vực khác đã tiến hành trưng cầu dân ý để gia nhập Liên bang Nga kể từ năm 2014.
Trước tình hình này, Ukraine đang tìm cách thuyết phục Mỹ nối lại hỗ trợ quân sự và tình báo trong các cuộc đàm phán tại Saudi Arabia. Phái đoàn Ukraine, do Chánh văn phòng Tổng thống Andriy Yermak dẫn đầu, dự kiến đề xuất một lệnh ngừng bắn một phần với Nga, tập trung vào việc chấm dứt các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái tầm xa, tên lửa và các hoạt động quân sự tại Biển Đen. Chiến lược này thể hiện sự thay đổi trong cách tiếp cận của Ukraine, ưu tiên cải thiện quan hệ với Washington.
Theo nguồn tin của Financial Times, Tổng thống Zelensky mong muốn đạt được một thỏa thuận khung với Mỹ, trong đó bao gồm việc ngừng các cuộc tấn công trên không, hạn chế hoạt động hàng hải và bảo vệ cơ sở hạ tầng dân sự.
Sự suy giảm hỗ trợ của Mỹ đối với Ukraine được cho là xuất phát từ việc thiếu tiến triển trong các cuộc đàm phán hòa bình.