Máy bay không người lái, thời tiết xấu và những nhóm xâm nhập nhỏ khiến Ukraine kiệt quệ trong phòng thủ. Những yếu tố này đang làm thay đổi hoàn toàn cách vận hành chiến tranh hiện đại tại Pokrovsk. Ảnh: TASS
Theo tờ Telegraph (Anh), bên trong Pokrovsk, ranh giới chiến tranh đô thị đã mờ nhạt. Thay vào đó là màn sương nghi ngờ, áp lực và hỗn loạn, với những nhóm nhỏ lính Nga xâm nhập xen kẽ với lực lượng phòng thủ Ukraine. Mới đây, Moskva tuyên bố đã chiếm được thành phố sau 18 tháng giao tranh tàn khốc. Kiev phủ nhận tuyên bố này, nhưng ngay cả khi Pokrovsk chưa thất thủ, đó cũng chỉ là vấn đề thời gian.
Quan trọng hơn, cuộc chiến tại Pokrovsk đã đánh dấu một sự thay đổi căn bản trong chiến thuật hiện đại. Các nhà chiến lược quân sự ở cả Ukraine và NATO sẽ phải thích nghi với hình thức tác chiến đô thị mới, nơi một lực lượng tiến công "ăn mòn" lực lượng phòng thủ từ trong ra ngoài, giống như "loài mối".
Giao tranh phi cơ giới hóa
Emil Kastehelmi, nhà phân tích tại Black Bird Group có trụ sở tại Phần Lan, nhận định có hiện tượng "phi cơ giới hóa" giao tranh đang diễn ra. Hai năm trước, các đoàn xe tăng và bộ binh đã nỗ lực bao vây Pokrovsk hoặc buộc các lữ đoàn Ukraine phải rút lui, như họ đã làm ở Bakhmut.
Nhưng chiến sự đã thay đổi. Ngày nay, sự phổ biến của thiết bị bay không người lái (UAV) đồng nghĩa với việc bất kỳ sự tập trung lực lượng nào đều phải đối mặt với nguy cơ bị xóa sổ nhanh chóng. Thay vào đó, quân Nga đang tiến lên theo nhóm từ ba đến năm người, điều này có nghĩa là tiền tuyến trở nên mờ nhạt.
Chiến thuật xâm nhập tinh vi
Chiến thuật xâm nhập của Nga diễn ra theo một quy trình rõ ràng. Đầu tiên, UAV trinh sát tìm kiếm những khoảng trống trong hệ thống phòng thủ tiền tuyến của Ukraine, vốn ngày càng thiếu hụt nhân lực. Ivan, xạ thủ súng máy 21 tuổi thuộc đơn vị Da Vinci Wolves, mô tả: "Bạn bước ra khỏi boongke, nhìn lên, chắc chắn sẽ thấy một chiếc UAV lượn lờ phía trên. Bầu trời dày đặc chúng".
Navigator, Tham mưu trưởng của Dovbush Hornets thuộc Lữ đoàn Bộ binh 68 Ukraine, giải thích: "Các vị trí của chúng tôi không thể kiểm soát hoàn toàn toàn bộ tuyến phòng thủ. Đối phương chỉ là những nhóm nhỏ riêng biệt".
Binh sĩ Nga len lỏi qua các khoảng trống, mặc thường phục hoặc đạp xe. Khi đã đào hầm, họ có thể phóng UAV, bắn phá các vị trí của Ukraine và dẫn đường cho quân tiếp viện. Bằng cách đó, họ mở rộng "vùng xám" mà cả hai bên đều không kiểm soát.
Thời tiết - nhân tố then chốt
Thời tiết đóng vai trò quyết định trong chiến thuật này. Khi trời nắng, Ukraine có thể hạn chế số lượng lính Nga xâm nhập vào thành phố, theo một chỉ huy Ukraine. Nhưng khi trời mưa hoặc sương mù, có tới hàng chục người có thể đột nhập.
Theo Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, khoảng 300 lính xâm nhập đã vào được thành phố tính đến cuối tháng 11 vừa qua. Binh lính trên thực địa cho biết con số này có thể cao hơn. Tháng trước, sương mù dày đặc đã cho phép quân đội Nga tiến vào thành phố bằng xe máy, xe tải dân sự và cả đi bộ.
Deep State, một dịch vụ bản đồ đáng tin cậy của Ukraine, cho thấy Moskva hiện nắm giữ ít nhất một nửa thành phố ở khu vực phía Đông Nam, trong khi vùng xám trải dài trên các khu vực còn lại. Không có khu vực nào hoàn toàn do Kiev nắm giữ.
Trong cảnh hỗn loạn, việc phân biệt địch - ta trở nên cực kỳ khó khăn. Ivan kể lại một trường hợp điển hình: đơn vị của anh hỏi liệu có nên phá hủy một xe chiến đấu bộ binh đã đến gần vị trí của họ hay không. Được trả lời qua radio rằng đó là xe của Ukraine, nhưng sau đó hóa ra nó không phải. Khi biết được sự thật, họ đã phá hủy nó bằng UAV.
Người điều khiển UAV - mục tiêu giá trị cao
Khi trận chiến chuyển sang giai đoạn xâm nhập, những người điều khiển UAV Ukraine trở thành mục tiêu được đánh giá cao nhất vì chỉ họ mới có thể phát hiện và tấn công những nhóm nhỏ người Nga. Khi quân Nga xâm nhập sâu vào hậu phương, những người điều khiển UAV Ukraine bắt đầu chịu tỷ lệ thương vong cao nhất.
Ukraine đã rút một số người điều khiển về các vị trí an toàn hơn, nhưng điều này cũng phải trả giá. Một sĩ quan Ukraine cho biết: "Vì vậy, đơn vị thứ hai của chúng tôi không hoạt động, và họ đảm nhiệm 90% các cuộc tấn công. Do đó, chúng tôi không thể vô hiệu hóa lực lượng Nga trên đường tiếp cận thành phố".
UAV và các cuộc tấn công bằng bom lượn của Nga khiến việc tiếp tế cho những người lính ở tiền tuyến trở nên cực kỳ khó khăn. Không thể vận chuyển đạn dược, lương thực và nước uống bằng xe, Ukraine đã phải chuyển sang sử dụng xe mặt đất không người lái (UGV). Tuy nhiên, những chiếc UGV Termite chỉ sống sót qua 4 nhiệm vụ trước khi bị phá hủy.
Ukraine đã huy động các đội quân tinh nhuệ để đối phó lực lượng xâm nhập. Lực lượng Azov được triển khai vào tháng 7, trong khi lực lượng đặc nhiệm GUR đổ bộ vào Pokrovsk trên trực thăng Black Hawk vào tháng 10. Nhưng cuối cùng, những đợt tiến công nhỏ giọt của quân Nga đã trở thành một đợt "thủy triều" không thể ngăn cản.