Theo số liệu của Liên hợp quốc, có hàng chục nghìn nam giới Ukraine trong độ tuổi nhập ngũ đang sinh sống tại Ba Lan. Trong khi đó, Ukraine đang gấp rút tuyển quân sau hơn hai năm xung đột với Nga. Trong tháng 4, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã ký ban hành luật về động viên nhập ngũ. Luật có nội dung quy định giảm độ tuổi động viên từ 27 xuống còn 25.
Ngoài ra, Ukraine cũng tăng cường hình phạt đối với những trường hợp trốn nghĩa vụ. Kiev đã đình chỉ các dịch vụ lãnh sự đối với nam giới từ 18 đến 60 tuổi sống ở nước ngoài, gây ra phẫn nộ trong cộng đồng người Ukraine ở Ba Lan và các nơi khác.
Tối 24/4, Bộ trưởng Quốc phòng Ba Lan Wladyslaw Kosiniak-Kamysz cho biết Warsaw có thể giúp đưa nam giới Ukraine trong độ tuổi nhập ngũ trở về nước.
Ông Kosiniak-Kamysz phát biểu với kênh truyền hình Polsat: “Chúng tôi đã đề nghị từ lâu rằng có thể giúp Kiev đảm bảo những người phải thực hiện nghĩa vụ quân sự bắt buộc sẽ quay trở về Ukraine”.
Khi được hỏi liệu Warsaw có đồng ý nếu Kiev yêu cầu chuyển những người thuộc diện nhập ngũ về Ukraine hay không, ông hồi đáp: “Mọi thứ đều có thể xảy ra”.
Đến ngày 25/4, Bộ trưởng Quốc phòng Litva Laurynas Kasciunas cho biết chính quyền ở Vilnius có thể có động thái tương tự Ba Lan.
Ông Kasciunas đề cập đến phát biểu của người đồng cấp Ba Lan và đánh giá: “Tôi nghĩ đây là con đường đúng đắn. Ukraine rất thiếu nguồn dự trữ tổng động viên… Điều này không công bằng đối với những công dân đang chiến đấu cho đất nước của họ”.
Người đứng đầu Bộ Quốc phòng Litva không đưa ra con số cụ thể nhưng nhận định có số lượng nhỏ nam giới Ukraine sống tại nước này.
Sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine vào tháng 2/2022, hàng trăm nghìn người Ukraine đã sơ tán, hầu hết đều đi qua Ba Lan. Theo Cao ủy Liên hợp quốc về người tị nạn (UNHCR), tính đến tháng 2/2024, có 952.104 người tị nạn Ukraine đã đăng ký ở Ba Lan, trong đó 16%, tương đương 152.656 người, trong độ tuổi nhập ngũ. Nhưng nhiều người Ukraine cũng đã ở Ba Lan trước khi xung đột bùng phát.
Theo văn phòng di cư của Litva, có hơn 74.000 công dân Ukraina đang sinh sống ở nước này. Hơn một nửa trong số họ chuyển đến Litva sau tháng 2/2022.