Tên lửa cho các hệ thống phòng không Patriot (ảnh) là một trong những thiết bị quân sự Bộ Quốc phòng Mỹ cam kết viện trợ cho Ukraine. Ảnh: AFP/TTXVN
Báo The Kyiv Independent của Ukraine hôm 20/10 dẫn phát biểu cùng ngày của Tổng thống Volodymyr Zelensky với các nhà báo ở Kiev cho biết Ukraine đang tìm cách mua thêm 25 hệ thống tên lửa phòng không Patriot trong một thỏa thuận dài hạn với Mỹ.
Theo báo The Kyiv Independent, hệ thống tên lửa phòng không Patriot lần đầu được bàn giao cho Ukraine dưới thời chính quyền Joe Biden vào năm 2023, đến nay vẫn giữ vai trò then chốt trong việc ngăn chặn các cuộc tấn công bằng tên lửa quy mô lớn của Liên bang Nga nhằm vào mục tiêu quân sự và cơ sở hạ tầng dân sự của Ukraine.
Phát biểu tại cuộc họp báo ở Kiev hôm 20/10, Tổng thống Zelensky nói: “Chúng tôi đã phối hợp với các cơ quan liên quan của Mỹ để tổ chức thảo luận với các công ty quốc phòng về hệ thống phòng không, và hiện chúng tôi đang chuẩn bị một hợp đồng cho 25 hệ thống Patriot. Tôi coi đây là một câu chuyện rất tích cực – phức tạp, nhưng mang tính dài hạn”.
Bình luận của nhà lãnh đạo Ukraine được đưa ra sau chuyến công du chớp nhoáng tới Washington, nơi ông ngoài cuộc gặp được cho là căng thẳng với Tổng thống Mỹ Donald Trump còn làm việc với các đại diện ngành công nghiệp quốc phòng Mỹ, trong đó có Raytheon, nhà sản xuất Patriot.
Nhà lãnh đạo Ukraine cho biết: “Chúng tôi đã dành nhiều thời gian trao đổi với các công ty, cũng như các cuộc trò chuyện tại Nhà Trắng và trực tiếp với Tổng thống (Trump)”.
Kể từ khi ông Trump trở lại Nhà Trắng vào tháng 1/2025, không có gói viện trợ quân sự lớn mới nào của Mỹ cho Ukraine được thông qua, làm dấy lên lo ngại Kiev sẽ cạn kiệt các hệ thống chủ chốt như Patriot.
Đáp lại, các quốc gia châu Âu đã đồng ý gánh vác chi phí thông qua cơ chế Danh mục Yêu cầu Ưu tiên cho Ukraine (PURL) được Mỹ và các đồng minh NATO khởi động từ mùa thu này.
Tuy nhiên, bất chấp những sáng kiến mới, theo nghiên cứu công bố ngày 14/10 bởi Viện Kinh tế thế giới Kiel của Đức, tổng viện trợ quân sự nước ngoài cho Ukraine đã sụt giảm mạnh trong những tháng gần đây.
Theo Viện Kinh tế Thế giới Kiel, trong hai tháng 7 và 8/2025, châu Âu gửi cho Ukraine số vũ khí trị giá 3,8 tỷ USD, tương đương 1,9 tỷ USD mỗi tháng. Con số này chỉ bằng 43% của khoảng 4,5 tỷ USD vũ khí mỗi tháng mà châu Âu viện trợ Ukraine từ tháng 1 đến tháng 6/2025.
Hãng tin AFP dẫn lời ông Christoph Trebesch, người đứng đầu bộ phận theo dõi hoạt động hỗ trợ Ukraine kiêm Giám đốc Nghiên cứu tại Viện Kinh tế Thế giới Kiel, cho biết: "Châu Âu đang giảm bớt hỗ trợ quân sự tổng thể cho Ukraine. Điều quan trọng cần theo dõi bây giờ là các số liệu sẽ thay đổi như thế nào vào mùa Thu".
Nghiên cứu của Viện Kinh tế Thế giới Kiel cũng chỉ ra rằng, Pháp, Italy và Tây Ban Nha là các nước có tỷ lệ vũ khí viện trợ cho Ukraine sụt giảm đáng kể nhất.
Xem video Bộ Quốc phòng Liên bang Nga công bố ngày 22/5/2025 ghi lại cuộc tấn công nhằm vào một vị trí ở vùng Dnepropetrovsk của Ukraine đã tiêu diệt một radar đa chức năng AN/MPQ-65, một đơn vị điều khiển, cũng như hai bệ phóng Patriot . Nguồn: Bộ Quốc phòng Liên bang Nga/RT
Theo báo The Kyiv Independent, trong bối cảnh Liên bang Nga lại gia tăng tấn công bằng tên lửa quy mô lớn vào hạ tầng năng lượng của Ukraine trước mùa đông, còn kho dự trữ phòng không bị bào mòn sau nhiều năm, khả năng Kiev duy trì và triển khai Patriot được coi là yếu tố sống còn cho sức kháng cự trước Liên bang Nga.
Là hệ thống phòng không tiên tiến nhất do phương Tây sản xuất và duy nhất có khả năng đánh chặn ổn định tên lửa đạn đạo của Liên bang Nga, Patriot hiện có nhu cầu rất lớn, với danh sách chờ kéo dài nhiều năm cả cho hệ thống lẫn tên lửa đánh chặn.
Do hạn chế này, Tổng thống Zelensky cho biết Kiev hy vọng ưu tiên nhận các hệ thống Patriot đang bố trí tại châu Âu bởi Mỹ.
Theo Tổng thống Ukraine, hợp đồng đề xuất cho 25 hệ thống Patriot sẽ được triển khai trong nhiều năm, “với số lượng khác nhau mỗi năm”.
Hiện tại, bất chấp thiệt hại, Ukraine đã nhận ít nhất 7 tổ hợp Patriot hoàn chỉnh, bao gồm từ Mỹ, Đức, Hà Lan và Romania, cùng với một hệ thống được cho là từ Israel mà ông Zelensky tiết lộ đã bắt đầu hoạt động tại Ukraine vào khoảng cuối mùa hè vừa qua.