Ngày 12/3/2020, Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên lâm nghiệp Quảng Sơn (trực thuộc UBND tỉnh Đắk Nông), đơn vị được giao quản lý, bảo vệ rừng thông tại xã Quảng Sơn đã có báo cáo gửi Chi cục Kiểm lâm Đắk Nông và các ngành chức năng về hiện trạng rừng. Theo đó, diện tích thông còn sống chỉ còn gần 54 ha. Phần còn lại (hơn 100ha) là rừng thông bị chết, đất trồng cây công nghiệp, nông nghiệp, đất trống…
Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Đắk Nông, tháng 1/2016, UBND tỉnh Đắk Nông giao gần 160 ha rừng thông phòng hộ, cảnh quan ven Quốc lộ 28 (thuộc địa phận xã Quảng Sơn) cho Công ty Trách nhiệm hữu hạn Nguyên Vũ (thành phố Gia Nghĩa, tỉnh Đắk Nông) để thực hiện dự án kinh doanh rừng và đầu tư sản xuất nông lâm nghiệp.
Tháng 6/2017, trước tình trạng rừng thông bị tàn phá, lấn chiếm và đơn vị được giao đất giao rừng chậm trễ, thiếu trách nhiệm trong triển khai công tác quản lý, bảo vệ, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Đắk Nông đã ký quyết định thanh tra dự án của Công ty Trách nhiệm hữu hạn Nguyên Vũ (Công ty Nguyên Vũ). Kết quả kiểm tra thực địa của Thanh tra Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Đắk Nông khẳng định, chỉ trong vòng 18 tháng, Công ty Nguyên Vũ đã để mất gần 35ha rừng thông, tương đương với 22% tổng diện tích rừng thông công ty này được giao.
Đến tháng 5/2018, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Đắk Nông ký kết luận thanh tra dự án của Công ty Nguyên Vũ và chỉ ra hàng loạt sai phạm trong quản lý, bảo vệ rừng. Bảy tháng sau, tức tháng 12/2018, Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông ký quyết định thu hồi dự án của Công ty Nguyên Vũ và bàn giao toàn bộ diện tích cho Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên Lâm nghiệp Quảng Sơn (Công ty Quảng Sơn). Lãnh đạo Công ty Quảng Sơn vào thời điểm đó không đồng ý nhận bàn giao. Phải đến tháng 7/2019, công tác thu hồi, bàn giao mới được tiến hành.
Theo kết luận thanh tra của Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Đắk Nông (số 974/KL-SNN, ngày 11/5/2018), tổng diện tích đất mà các ngành chức năng bàn giao cho Công ty Nguyên Vũ là 162,88ha, trong đó có gần 157ha đất có rừng trồng thông, còn lại là đất trống, đất có rừng tái sinh và một số loại cây trồng khác.
Như vậy, đối chiếu với báo cáo mới nhất của Công ty Quảng Sơn, tổng diện tích rừng thông bị xóa sổ trên lâm phần trước đây được giao cho Công ty Nguyên Vũ là 103ha, chiếm hơn 65%.
Theo lãnh đạo Công ty Quảng Sơn, việc quản lý, bảo vệ rừng thông tại đây vẫn gặp rất nhiều khó khăn. Nguyên do là rừng thông bị đầu độc, bức tử trước đó với số lượng, diện tích lớn và đang tiếp tục chết dần, chết mòn. Công ty gặp rất nhiều khó khăn trong quản lý, bảo vệ vì người dân đã phá rừng, lấn chiếm đất trồng cây công nghiệp, nông nghiệp, làm nhà ở kiên cố.
Chủ tịch Công ty Quảng Sơn Đinh Văn Nam cho rằng, nguyên nhân khách quan là rừng thông nằm dọc Quốc lộ 28, liền kề với trung tâm xã Quảng Sơn nên giá trị trên thị trường rất cao. Việc mua bán, sang nhượng là trái pháp luật. Hiện nay, các đối tượng vẫn tìm mọi cách để phá rừng, lấn chiếm đất rừng. Đơn vị đang xin ngành chức năng bổ sung kinh phí để thuê thêm lao động triển khai công tác quản lý, bảo vệ vì lực lượng hiện tại không đủ.
Ông Lê Đình Tuấn, Phó Chủ tịch UBND xã Quảng Sơn cho biết, hiện nay, huyện đã ban hành 30 quyết định xử phạt hành chính đối với các đối tượng phá rừng, chiếm dụng trái phép đất rừng để làm nhà, trồng cây công nghiệp. UBND xã kiến nghị huyện tiến hành cưỡng chế, giải tỏa để tăng tính răn đe đối với các đối tượng còn lại.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông Trương Thanh Tùng khẳng định, chính quyền địa phương, đơn vị chủ rừng đã không làm chặt chẽ ngay từ đầu trong việc lập biên bản vi phạm hành chính đối với hành vi phá rừng, lấn chiếm đất rừng. Do vậy, các ngành chức năng không đủ cơ sở để xử lý. Hiện nay, UBND tỉnh Đắk Nông đã chỉ đạo các cơ quan chức năng tập trung xử lý các đối tượng chiếm dụng trái phép đất rừng. Tiếp theo, cơ quan chức năng sẽ rà soát, xử lý nghiêm trách nhiệm của đơn vị chủ rừng, chính quyền địa phương và các tổ chức, cá nhân liên quan trong việc để mất rừng với diện tích lớn, trong thời gian dài.
Ngày rừng thông phòng hộ, cảnh quan ven Quốc lộ 28 bị xóa trắng sẽ không còn xa nếu các ngành chức năng tỉnh Đắk Nông không có các giải pháp kịp thời, đủ sức răn đe các hành vi coi thường, vi phạm pháp luật. Trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân liên quan cần được làm rõ và xử lý nghiêm.