Xe bọc thép của Nga bị bỏ lại ở Balakliia, vùng Kharkiv ngày 10/9. Ảnh: AFP / Getty Images
Theo tờ Guardian, các lực lượng đặc biệt của Ukraine cho biết, cuộc tấn công ở miền Nam Ukraine được công bố rộng rãi là một chiến dịch thông tin nghi binh nhằm đánh lạc hướng Nga khỏi chiến dịch thực sự khi đó đang được chuẩn bị ở khu vực Kharkiv.
Các lực lượng Ukraine đã tiếp tục thực hiện những bước tiến bất ngờ, nhanh chóng ở phía đông bắc đất nước, giành lại hơn 1/3 vùng lãnh thổ mất kiểm soát ở khu vực Kharkiv trong ba ngày. Phần lớn các bước tiến lãnh thổ của Ukraine đã được Bộ Quốc phòng Nga xác nhận vào ngày 10/9.
Taras Berezovets, một cựu cố vấn an ninh quốc gia đã trở thành sĩ quan phụ trách báo chí cho lữ đoàn Bohun của lực lượng đặc biệt Ukraine cho biết: “Đó là một hoạt động thông tin sai lệch đặc biệt lớn. Nga nghĩ rằng [cuộc phản công] sẽ ở phía nam và đã di chuyển thiết bị của họ. Sau đó, thay vì ở phía nam, cuộc tấn công đã xảy ra ở nơi họ ít mong đợi nhất, và điều này khiến họ hoảng sợ và rút chạy”.
Vào ngày 29/8, Bộ chỉ huy miền nam của Ukraine thông báo rằng cuộc tấn công được mong đợi từ lâu ở khu vực Kherson đã bắt đầu. Tuy nhiên, các binh sĩ ở chiến tuyến Kherson cho biết vào thời điểm đó rằng họ không thấy bằng chứng nào về cuộc tấn công như vậy, và rằng các trận chiến đang diễn ra chỉ là phản ứng trước một cuộc tấn công có chủ đích của Nga vài ngày trước đó.
Trong hai tuần qua, các lực lượng Ukraine ở phía nam đã đánh chiếm một số ngôi làng – một thắng lợi không hề nhỏ nếu nhìn vào sức mạnh được báo cáo của lực lượng Nga ở các vị trí đó.
Tuy nhiên, những kết quả đạt được không khác biệt đáng kể so với những tiến bộ ổn định nhưng có giới hạn mà lực lượng Ukraine đã đạt được ở khu vực Kherson trong tháng 7 và tháng 8.
Thêm nữa, việc chiếm được những ngôi làng Kherson nhỏ bé, với dân số vài nghìn người, bỗng trở thành tin tức quốc tế lớn vào thời điểm đó.
Natalia Humeniuk, phát ngôn viên của Bộ chỉ huy miền nam Ukraine, đã kiên quyết yêu cầu "chế độ im lặng" và tạm thời cấm các nhà báo đến thăm các chiến tuyến ở Kherson.
Tuy nhiên, ông Berezovets cho biết sự xôn xao của giới truyền thông xung quanh cuộc tấn công ở phía nam là một chiến dịch thông tin nghi binh do Ukraine tổ chức, đã được chuẩn bị trong vài tháng.
Theo ông Berezovets, chiến dịch nghi binh đã thành công trong việc kích động Nga chuyển thiết bị và nhân sự tới mặt trận phía nam, bao gồm một phần từ khu vực Kharkiv.
“Trong khi đó, người của chúng tôi ở Kharkiv được cung cấp những vũ khí tốt nhất của phương Tây, chủ yếu là của Mỹ”, chuyên gia này nói.
Một nguồn tin quân sự hiểu biết về chiến dịch của Ukraine cho biết một phần của chiến dịch đặc biệt còn liên quan đến việc ngăn chặn những người cung cấp thông tin tại các khu vực do Ukraine kiểm soát ở Kharkiv để ngăn họ chuyển thông tin về sự chuẩn bị của Kiev cho người Nga.
“Những người cung cấp tin gần như đã bị loại hoàn toàn. Họ chủ yếu là thường dân Ukraine nhưng có một số đặc vụ Nga hoạt động ngầm dưới danh nghĩa dân thường”, nguồn tin cho biết, "Người Nga không biết chuyện gì đang xảy ra”.
Trong khi đó, Bộ Quốc phòng Nga đã xác nhận cuộc rút lui, mô tả đây là một cuộc tập hợp lại lực lượng. Bộ này cho biết họ đã rút quân lui khỏi Izium để "tăng cường nỗ lực" ở mặt trận Donetsk.
Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Nga, Igor Konashenkov cho biết: “Một hoạt động kéo dài ba ngày đã được thực hiện nhằm rút bớt và tổ chức chuyển nhóm quân Izium-Balakliia đến lãnh thổ của Cộng hòa Nhân dân Donetsk [tự xưng]”. Theo ông, để ngăn chặn thiệt hại cho quân đội Nga, lực lượng của Moskva đã nã hỏa lực mạnh vào các vị trí của Ukraine.
Binh sĩ Ukraine trên một xe bọc thép ở Kharkiv. Ảnh: AFP/Getty Images
Truyền thông nhà nước Nga cũng xác nhận các binh sĩ Nga đã buộc phải rút lui quy mô lớn khỏi Kharkiv.
Quân đội Ukraine trong những ngày qua đã đẩy lực lượng Nga ra khỏi một số khu định cư trong khu vực mà Moskva kiểm soát kể từ những ngày đầu xung đột bùng phát.
Việc Ukraine chiếm lại thị trấn chiến lược Izium ở tỉnh Kharkiv có thể là thành công quan trọng nhất của nước này trong việc đẩy lùi người Nga kể từ khi bắt đầu xung đột.
Serhiy Kuzan, một chuyên gia quân sự tại Trung tâm Hợp tác và An ninh Ukraine, cho biết bằng cách chiếm được thị trấn Kupiansk gần đó, các lực lượng Ukraine đã tìm cách cắt đứt đường tiếp tế cho quân đội Nga đang kiểm soát Izium.
Ông Kuzan cho hay cuộc tấn công đã được thực hiện với tốc độ cực nhanh, với 1/3 khu vực Kharkiv do Nga kiểm soát đã bị lực lượng Ukraine chiếm lại chỉ trong vài ngày.
Bộ Quốc phòng Anh cho biết cuộc phản công của Ukraine đã khiến các lực lượng Nga bị bất ngờ. Trong lúc các hoạt động tấn công của Ukraine cũng đang tiếp tục ở Kherson, mặt trận phòng thủ của Nga đang chịu áp lực ở cả sườn phía bắc và phía nam của họ.s
Trong khi đó, truyền thông Nga cho biết, sau khi Ukraine giành được nhiều lợi ích lãnh thổ trong tuần trước, Moskva đang gửi hàng loạt quân tiếp viện đến khu vực Kharkiv.