Nước Nga vững vàng trong thử thách năm 2017

Duy trì tăng trưởng kinh tế có thể coi là “điểm sáng” về đối nội của Nga trong bối cảnh Moskva trong suốt hơn 3 năm qua vẫn phải chống chọi với các biện pháp trừng phạt của phương Tây và giá “vàng đen” vẫn lẹt đẹt ở mức thấp. Sự hỗ trợ của chính phủ cho một số lĩnh vực chủ chốt của nền kinh tế, trong đó có nông nghiệp, các ngành sản xuất những mặt hàng thay thế nhập khẩu, cũng như các cuộc cải cách cấu trúc, đã phát huy tác dụng, giúp đưa Nga thoát khỏi tình trạng suy thoái kinh tế kéo dài và bước vào giai đoạn tăng trưởng năng động hơn, bền vững hơn. Giải thích sự hồi sinh “mạnh mẽ” này, Bộ trưởng Phát triển Kinh tế Nga Maxim Oreshkin cho rằng chính các lệnh trừng phạt của Mỹ và phương Tây trong một chừng mực nào đó lại “giúp” Nga phát triển nền kinh tế. Nói cách khác, nền kinh tế Nga đã thích ứng một cách thần kỳ với bối cảnh mới. Đối phó với các lệnh trừng phạt, Nga chú trọng nhiều hơn đến chính sách kinh tế và thương mại hướng vào giải quyết các vấn đề trong nước, đồng thời phát huy nội lực và mở rộng tìm kiếm các đối tác mới. Những biện pháp cải cách này đã bắt đầu “đơm hoa kết trái”, giữ cho kinh tế Nga lấy lại đà tăng trưởng, trong khi thâm hụt ngân sách duy trì dưới mức 2,2% GDP và lạm phát ở mức thấp kỉ lục 2,5% và dự trữ tài chính tiếp tục tăng lên đạt hơn 425 tỷ USD.

Thành tích kinh tế ấn tượng nhất của Nga năm 2017 phải kể đến ngành nông nghiệp với việc Moskva chính thức trở thành nước xuất khẩu ngũ cốc lớn nhất thế giới và sản lượng ngũ cốc năm nay ước đạt hơn 130,5 triệu tấn. Thậm chí, xuất khẩu lương thực của Nga đã kịp “soán vị trí” thứ hai của ngành xuất khẩu vũ khí về nguồn thu đóng góp vào GDP đất nước. Nền kinh tế Nga vượt qua khó khăn một cách ngoạn mục đã tạo ra sức hấp dẫn lớn đối với giới đầu tư nước ngoài chung và các doanh nghiệp phương Tây nói riêng. Đầu tư trực tiếp nước ngoài vào kinh tế Nga năm 2017 tăng gấp đôi so với năm 2016, đạt 23 tỉ USD.

Để đưa nước Nga đi vào quỹ đạo phát triển bền vững,  đã thực thi hàng loạt biện pháp mạnh, từ chống tham nhũng tới cải tổ cơ cấu bộ máy. Trong năm qua, Nga đã khởi tố gần 15 nghìn vụ án tham nhũng, hơn 7.000 đối tượng phải ra trước vành móng ngựa, trong đó không ít nhân vật là cán bộ cấp cao. Hàng loạt tỉnh trưởng và tướng lĩnh bị miễn nhiệm hoặc  thuyên chuyển công tác… Sự quyết liệt của ông Putin trong điều hành đất nước nhận được sự ủng hộ cao của người dân Nga.

Đương đầu với những mối đe dọa an ninh quốc gia, trong đó có việc Mỹ và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) không ngừng tăng cường vũ khí và sự hiện diện của quân đội ngay sát biên giới Nga, Tổng thống Putin đã yêu cầu đẩy mạnh cải cách quân đội để đáp ứng được nhiệm vụ trong tình hình mới. Nhờ đó, đến nay quân đội Nga đã gần như “lột xác” và được trang bị nhiều loại vũ khí tối tân có khả năng đáp trả bất cứ mối đe dọa nào từ bên ngoài.

Bên cạnh những thành tựu đối nội, có thể nói thành công lớn nhất của Nga trong năm 2017 là thuộc lĩnh vực đối ngoại. Những đóng góp của Tổng thống Nga Vladimir Putin vào việc giải quyết các “điểm nóng” trên thế giới năm 2017 đã giúp Nga ngày càng củng cố uy tín trên trường quốc tế, khẳng định vai trò chủ đạo trên thế giới.

Trong tình thế bị Mỹ và phương Tây cô lập, chính sách “xoay trục” sang châu Á-Thái Bình Dương giúp quan hệ giữa Nga với các nước trong khu vực, đặc biệt là Trung Quốc, không ngừng được củng cố, mở rộng và tăng cường. Moskva và Bắc Kinh phối hợp nhịp nhàng trong nhiều hồ sơ quốc tế nóng bỏng tạo nên thế đối trọng “ngang ngửa” với phương Tây, trong khi đó kim ngạch thương mại song phương cũng đang hướng tới mức 80 tỷ USD trong năm nay. Vị thế của nước Nga tại khu vực Á-Âu cũng ngày càng được khẳng định thông qua Liên minh Kinh tế Á-Âu. 

Không dừng lại ở đó, vai trò và vị thế quốc tế của Nga đã tăng lên rõ rệt sau khi Nga hoàn tất “sứ mệnh” hỗ trợ Chính phủ Syria tiêu diệt các tay súng của “Tổ chức Nhà nước” (IS)  theo đề nghị của chính quyền Tổng thống Syria Bashar al-Assad. “Khúc khải hoàn” của Syria quét sạch IS ra khỏi lãnh thổ nước này, không chỉ tạo bước ngoặt trong cuộc chiến tiêu diệt khủng bố IS ở Trung Đông, mà còn giúp Nga củng cố ảnh hưởng ở cả khu vực Trung Đông. Vai trò của Nga trong tiến trình giải  ở Syria, việc Nga sẵn sàng trở thành "một nhà trung gian công bằng" giữa Israel và Palestine nhằm thúc đẩy tiến trình hòa bình Trung Đông đang có nguy cơ bị đóng băng vĩnh viễn sau khi Mỹ công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel... đang khiến Nga trở thành một đối tác giữ vai trò tích cực và quan trọng ở khu vực. Ảnh hưởng của Nga tăng mạnh khiến nhiều quốc gia trong khu vực, vốn là đồng minh thân cận của Mỹ, như Saudi Arabia, Ai Cập, Thổ Nhĩ Kỳ...thay đổi chính sách theo hướng tăng cường quan hệ chặt chẽ với Moskva. Những kết quả đối ngoại như vậy khiến Nga được xem là “một lực lượng đang thiết lập trật tự thế giới mới” như phát biểu của Thủ tướng Đức Angela Merkel.

Nước Nga đã vững vàng vượt qua mọi thách thức của năm 2017, song để hướng tới một đất nước hiện đại hơn, thịnh vượng hơn và giàu mạnh hơn, nước Nga vẫn sẽ gặp không ít khó khăn, trước hết là do căng thẳng trong quan hệ với Mỹ và phương Tây. Tuy nhiên, Tổng thống Putin đã tuyên bố “Nước Nga sẽ chỉ tiến lên phía trước, và không bao giờ có thế lực nào có thể cản đường đất nước”. Sự tin tưởng của người dân vào Tổng thống Putin, với mức tín nhiệm luôn trên 80% trong thời gian gần đây, đang tiếp thêm động lực cho nhà lãnh đạo Nga trên con đường khôi phục vị thế siêu cường của đất nước trong tương lai.