Hai diễn biến pháp lý
Chiều 21/8, cựu luật sư riêng lâu năm của ông Trump, Michael Cohen, đã nhận 8 tội danh liên quan tới trốn thuế, gian lận ngân hàng và vi phạm quy tắc tài chính trong chiến dịch tranh cử tổng thống của ông Trump. Ông Cohen cũng thừa nhận đã lập các khoản đóng góp công ty và khoản đóng góp chiến dịch tranh cử một cách bất hợp pháp “theo chỉ đạo” của một ứng cử viên tổng thống năm 2016 với “mục đích gây tác động tới cuộc bầu cử”. Theo tờ Business Insider, ứng cử viên ở đây được cho là ông Donald Trump.
Ngày 21/8, các chuyên gia pháp lý cho rằng công tố viên dường như cảm thấy ông Cohen chưa cung cấp đủ thông tin cho họ. Tuy nhiên, họ tin rằng ông Cohen có thể sẽ tiếp tục nỗ lực đạt được một thảo thuận nhận tội tốt hơn bằng cách hợp tác với một cuộc điều tra liên bang nào đó.
Cùng ngày, một bồi thẩm đoàn ở Virginia đã kết tội cựu chủ tịch chiến dịch tranh cử của ông Trump là ông Paul Manafort 8 tội danh liên quan tới trốn thuế, gian lận ngân hàng và không khai báo tài khoản ngân hàng nước ngoài.
Andrew Wright, cựu thành viên văn phòng luật sư Nhà Trắng thời Tổng thống Barack Obama cho rằng đây là ngày tồi tệ nhất trong thời gian làm tổng thống của ông Trump”.
Tổng thống Trump và đồng minh trong Quốc hội Mỹ cũng như báo chí cánh hữu thường coi cuộc điều tra cáo buộc Nga can thiệp bầu cử Mỹ có động cơ chính trị. Từ lâu, Tổng thống Trump đã công kích cuộc điều tra và ngày càng chỉ trích gay gắt hơn trong tuần này, đặc biệt là nhằm trực diện vào Công tố viên đặc biệt Robert Mueller.
Sau bản án dành cho ông Manafort ngày 21/8, Tổng thống Trump khẳng định: “Không liên quan tới tôi nhưng đó là một sự việc rất buồn đã xảy ra. Việc này không liên quan tới vụ cấu kết với Nga”. Ông khẳng định lại cáo buộc ông cấu kết với Nga trong cuộc vận động tranh cử tổng thống năm 2016 là “cuộc săn phù thủy”.
Ông Mueller có nhiệm vụ điều tra cáo buộc Nga can thiệp bầu cử Mỹ năm 2016. Ông cũng điều tra xem liệu chiến dịch tranh cử của ông Trump có liên quan tới Nga không và liệu ông Trump có tìm cách cản trở công lý trong cuộc điều tra hay không.
Ông Jens David Ohlin, Phó chủ nhiệm khoa trường luật Cornell và là chuyên gia luật hình sự, gọi bản án của ông Manafort là chiến thắng lớn cho đội ngũ của ông Mueller. Từng người mà ông Mueller điều tra đều nhận tội hoặc bị phát hiện có tội. Chưa có trường hợp nào vô tội.
Rủi ro lớn với Tổng thống Trump
Theo ông Mitchell Epner, cựu công tố viên liên bang tại New Jersey, tiến triển trong cuộc điều tra của ông Mueller có thể sẽ khiến Tổng thống Trump khó vận động Quốc hội chấm dứt cuộc điều tra.
Theo Business Insider, ông Manafort có thể kháng án nhưng sẽ rất khó để chứng minh phiên tòa xét xử ông là không công bằng. Còn về phần ông Cohen, quá trình xét xử và các tội danh ông này nhận không nằm trong khuôn khổ cuộc điều tra về Nga nhưng diễn biến đó lại tác động mạnh tới Tổng thống Trump.
Cụ thể, các chuyên gia cho rằng việc ông Cohen thừa nhận vi phạm luật tài chính trong chiến dịch tranh cử tổng thống theo chỉ đạo của ông Trump có thể khiến Tổng thống phải chịu trách nhiệm pháp lý lớn.
Theo ông Wright, Tổng thống Trump có thể bị xem xét về hành vi “xúi giục, hỗ trợ, tiếp tay và âm mưu”.
Theo qui định hiện nay của Bộ Tư pháp Mỹ, tổng thống đương nhiệm không thể bị kết tội. Ông Mueller và các công tố viên khác có thể sẽ không cáo buộc Tổng thống Trump vì chính sách đó nhưng ông Trump có thể bị nêu tên trong các giấy tờ tòa án liên quan tới ông Cohen. Điều quan trọng hơn là ông Trump có thể sẽ không tránh khỏi truy tố hình sự khi rời nhiệm sở.
Theo một cựu công tố viên, nếu tuyên bố nhận tội của ông Cohen mâu thuẫn với các bằng chứng mà công tố viên có, hoặc nếu công tố viên không tin ông Cohen thì họ sẽ không chấp nhận bản thỏa thuận nhận tội.
Việc ông Cohen nhận tội có nghĩa là ông có thể làm nhân chứng nếu Tổng thống Trump bị truy tố sau nhiệm kỳ tổng thống.
Tại thời điểm hiện tại, các chuyên gia đều nhận định ông Cohen đặt ra mối đe dọa nghiêm trọng với tổng thống xét về góc độ hình sự.
Trong khi đó, Trưởng nhóm luật sư của Tổng thống Trump, ông Rudy Giuliani, ngày 21/8 cho biết: “Không có cáo buộc Tổng thống làm bất kỳ điều gì sai trái trong các cáo buộc chống lại ông Cohen. Như công tố viên lưu ý, rõ ràng là hành động của ông Cohen thể hiện sự không trung thực và dối trá trong một thời gian dài”.