‘Có những người thu nhập thấp chỉ có khả năng thuê nhà ở xã hội’

Rà soát đúng nhu cầu và mức độ hỗ trợ phù hợp

NHNN cùng các bộ, ngành đang phối hợp rà soát, đánh giá nhu cầu NOXH theo 3 nhóm chính: Nhu cầu mua, thuê mua và thuê nhà. Việc xác định nhu cầu cụ thể giúp Nhà nước có cơ sở cân đối nguồn lực, tránh dàn trải. 

Bên cạnh đó, theo bà Nguyễn Thị Hồng, cần xác định rõ mức độ hỗ trợ có thể thực hiện. Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt việc hỗ trợ tài chính thông qua chính sách ưu đãi lãi suất. Tuy nhiên, phải tính toán kỹ lưỡng, bảo đảm ưu tiên cho đúng đối tượng.

"Có người có thu nhập thấp thường chỉ có khả năng thuê nhà, thay vì mua hoặc thuê mua do đó cần tập trung chính sách vào phân khúc này. Các chính sách hỗ trợ lãi suất cần được thiết kế linh hoạt, phù hợp với khả năng chi trả và thời gian vay dài hạn", bà Nguyễn Thị Hồng ví dụ.

Vấn đề nguồn cung NOXH luôn được lãnh đạo NHNN cũng như nhiều chuyên gia tài chính, bất động sản trăn trở. “Nếu chỉ bàn về đối tượng hay quyền mua bán, chưa giải quyết được nguồn cung, Nghị quyết (Nghị quyết mới về đột phá phát triển NOXH) sẽ thiếu trọng tâm, cần xác định rõ mục tiêu là phát triển nguồn cung NOXH”, Thống đốc NHNN cho biết.

Thủ tục xây dựng cần được rút ngắn tối đa

Thực tế cho thấy, nhiều dự án phải mất 10 - 15 năm mới hoàn tất thủ tục. Điều này khiến doanh nghiệp chịu chi phí lãi vay kéo dài, làm giảm hiệu quả đầu tư. Các ngân hàng huy động vốn từ người dân vẫn phải trả lãi định kỳ, không thể "chờ" dự án hoàn thành. 

Vì vậy, theo lãnh đạo NHNN, nếu thủ tục được rút ngắn còn 2 - 3 năm, dòng vốn ngân hàng sẽ quay vòng nhanh hơn, giúp nhiều dự án đủ điều kiện tiếp cận tín dụng.

Trong dự thảo Nghị quyết mới, các giải pháp chính đã được nêu rõ như: Bố trí quỹ đất, phê duyệt và công khai danh mục dự án, chấp thuận chủ trương đầu tư và đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính. Một vướng mắc khác theo Thống đốc Nguyễn Thị Hồng là việc xác nhận đúng đối tượng được vay vốn mua hoặc thuê NOXH. Các ngân hàng cần hồ sơ xác nhận rõ ràng để cho vay, trong khi cơ quan xác nhận địa phương còn thiếu thống nhất. Do đó phía NHNN kiến nghị cần hoàn thiện quy trình xác nhận, tránh chồng chéo và kéo dài thời gian xét duyệt.

Đặc biệt, Nghị quyết mới giao NHNN chỉ đạo các ngân hàng thương mại (NHTM) tham gia gói tín dụng 120.000 tỷ đồng (hiện tăng lên 145.000 tỷ đồng). “Nguồn vốn này là vốn huy động từ người dân, phần lãi suất ưu đãi trong thời gian đầu cũng do các ngân hàng tự cân đối. Ngoài ra, cần có danh mục dự án cụ thể từ các địa phương để ngân hàng giải ngân nhanh, bởi hiện nhiều doanh nghiệp vẫn vướng thủ tục giao đất”, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết.

Ngoài ra, các chuyên gia cũng đề xuất đa dạng hóa nguồn vốn xã hội hóa. Theo đó, doanh nghiệp phát triển NOXN hoàn toàn có thể huy động vốn qua thị trường chứng khoán. Tuy nhiên, do tính chất dự án dài hạn và đối tượng hưởng lợi là người thu nhập thấp, nhà đầu tư cá nhân ít mặn mà mua trái phiếu doanh nghiệp trong lĩnh vực này.

Vì vậy, theo lãnh đạo NHNN, Việt Nam có thể xem xét cơ chế bảo lãnh phát hành trái phiếu bởi Nhà nước hoặc chính quyền địa phương. Nếu địa phương thấy rõ lợi ích xã hội của dự án, có thể bảo lãnh cho doanh nghiệp phát hành trái phiếu, qua đó tạo niềm tin cho người mua và giúp doanh nghiệp huy động được nguồn vốn trung, dài hạn, không phụ thuộc hoàn toàn vào tín dụng ngân hàng.

Trước đó tại cuộc họp thảo luận về phát triển đột phá NOXH do Thủ tướng Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về chính sách nhà ở và thị trường bất động sản chủ trì, ông Đậu Minh Thanh, Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổng Công ty Đầu tư Phát triển Nhà và Đô thị (HUD) khẳng định: "Chúng tôi đã sẵn sàng thực hiện 3 'giao' gồm: Chính phủ và Bộ Xây dựng giao nhiệm vụ, địa phương giao địa điểm, doanh nghiệp giao nhà".

Theo ông Đậu Minh Thanh, HUD đang triển khai 9 dự án NOXH với hơn 6.600 căn. Trong năm 2025, HUD đã khởi công 5 dự án với số lượng 1.300 căn hộ, trong đó chủ yếu tập trung là Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh. Dự kiến, đến năm 2030, trên cơ sở khai thác quỹ đất phát triển tại các dự án thương mại, HUD có kế hoạch phát triển 1 triệu căn hộ xã hội, tương đương khoảng hơn 9.000 căn hộ.

“Chúng tôi cũng đề nghị, Hà Nội và TP Hồ Chí Minh quan tâm chỉ đạo sâu sát đẩy nhanh quy trình, thủ tục giúp các nhà đầu tư sớm triển khai dự án. Bên cạnh đó, HUD cũng đề nghị các bộ, ngành, địa phương triển khai giải pháp giúp người dân dễ tiếp cận thông tin, rút ngắn quy trình, thủ tục hồ sơ mua nhà để NOXH sớm đến tay người dân”, ông Đậu Minh Thanh kiến nghị.

Tại Hội nghị với các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp về các giải pháp phát triển đột phá NOXH mới đây, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chỉ đạo, cần tạo thuận lợi nhất để các dự án NOXH hoàn thành trong 2 - 3 năm.

Thủ tướng nhấn mạnh, cần cắt giảm ít nhất 50% thủ tục hành chính, đưa các dự án NOXH vào nhóm "luồng xanh", "luồng ưu tiên" để làm thủ tục nhanh chóng, kịp thời; tạo quỹ đất sạch cho phát triển NOXH bằng cách thức linh hoạt; đa dạng hoá nguồn vốn cho phát triển NOXH gồm vốn tín dụng, vốn Nhà nước qua Ngân hàng Chính sách xã hội, Quỹ phát triển nhà ở, phát hành trái phiếu…

Thủ tướng yêu cầu các địa phương phải có quy định và có trách nhiệm trong giải quyết nhanh, gọn, chính xác thủ tục hành chính cho phát triển NOXH, theo phương châm "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm"; đảm bảo chính đáng của người dân, doanh nghiệp, đồng thời bảo đảm kỷ cương pháp luật.

Thủ tướng Phạm Minh Chính lưu ý, chính sách và triển khai chính sách về NOXH phải thuận lợi nhất cho người mua NOXH, bảo đảm công khai, minh bạch, đẩy mạnh số hóa, không để người mua nhà phải "chen chúc, chạy vạy" mới được mua, dễ dẫn đến tiêu cực, méo mó chính sách.

Đồng thời, Thủ tướng yêu cầu phải đa dạng hóa nguồn tín dụng cho bất động sản nói chung và nhà ở xã hội nói riêng' phải thành lập Quỹ NOXH chứ không chỉ trông vào mỗi nguồn vốn tín dụng của ngân hàng.