Kỳ cuối: Tác động của loạt thay đổi
Theo ông Vasily Dandykin, một nhà phân tích quân sự từng là sĩ quan hải quân Nga, đây không phải là lần đầu tiên một quan chức dân sự được bổ nhiệm vào chức vụ bộ trưởng quốc phòng. Ông Dandykin nhận định: “Trước hết, ông Belousov là người của tổng thống. Ông ấy là phó thủ tướng thứ nhất và ông ấy thực sự biết rất rõ những vấn đề mà tổ hợp công nghiệp-quân sự Nga phải đối mặt. Vẫn như mọi khi, tổng tư lệnh tối cao của chúng ta - Tổng thống Nga, giám sát mọi quyết định”.
Ông Andrei Belousov, lúc đang là Phó Thủ tướng thứ nhất của Nga, dự một cuộc họp ở Moksva ngày 12/2/2020. Ảnh: AFP/TTXVN
Trong khi đó, chuyên gia quân sự Nga, Đại tá Rustem Klupov chỉ ra rằng ông Belousov là một nhà kinh tế học thành đạt có tiếng nói và đã tư vấn cho nhiều chính khách nổi tiếng của Nga. “Nếu ông ấy được bổ nhiệm làm bộ trưởng quốc phòng, điều đó có nghĩa là chúng ta sẽ hoàn thành được những mục tiêu mang tính chất kinh tế”, ông Klupov nói. Theo phán đoán của ông, nhiệm vụ của bộ trưởng mới có thể liên quan đến các vấn đề hợp đồng mua sắm vũ khí và quốc phòng.
Nhà báo quân sự và cựu chiến binh Quân đội Liên Xô Viktor Litovkin nhấn mạnh danh tiếng của ông Belousov với tư cách là một học giả và một nhà kinh tế rất ấn tượng, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghiệp-quân sự. “Cho đến nay, chuyên môn của ông ấy là không phải bàn cãi. Ông ấy là một người xuất sắc trong đội ngũ chính phủ, tập trung làm việc liên quan đến các khu liên hợp công nghiệp-quân sự cũng như mối liên hệ giữa quân đội và ngành công nghiệp này”, nhà báo Viktor đánh giá.
Quyết định bổ nhiệm ông Belousov diễn ra trong bối cảnh Tổng thống Putin cần đổi mới nhanh chóng, cần một người có thể giúp nước này thắng thế so với Ukraine và vượt ngành sản xuất quốc phòng của phương Tây.
Thiếu tướng quân đội Mỹ đã nghỉ hưu Gordon Skip Davis Jr nhận định với kênh Al Jazeera rằng, ông Belousov sẽ phải tăng số lượng và tốc độ sản xuất đạn dược, tên lửa, thiết bị bay không người lái, phương tiện chiến đấu, pháo, hệ thống phòng không và tác chiến điện tử cho các hoạt động tấn công ở Ukraine và phòng không nội địa ở Nga cũng như các khu vực Nga kiểm soát ở Ukraine.
Mặc dù không được giao nhiệm vụ chỉ đạo chiến thuật cho quân đội Nga, nhưng ông Belousov phải tạo ra đổi mới và nâng cao chất lượng sản xuất quốc phòng cũng như hạn chế tham nhũng trong bộ này.
Vì vậy, theo ông Davis, việc bổ nhiệm ông Belousov dường như là một tin rất xấu đối với Ukraine.
Theo nhà phân tích Aleksey Kushch tại Kiev, đây là một động thái hiệu quả và không tốt cho Ukraine.
Ông Belousov không dính líu đến các vụ bê bối tham nhũng và nổi tiếng là một nhà kỹ trị làm việc hết mình.
Tổng thống Nga Vladimir Putin (phải) lắng nghe Phó Thủ tướng thứ nhất Andrey Belousov phát biểu trong cuộc gặp tại Điện Kremlin ở Moscow ngày 7/11/2023. Ảnh: AFP
Theo ông Kushch, Tổng thống Putin muốn ông Belousov “dọn sạch” Bộ Quốc phòng Nga để chi tiêu quân sự khiến nền kinh tế Nga hồi sinh. Ông Kushch nói: “Hiệu quả của tổ hợp công nghiệp - quân sự Nga sẽ được nâng cao và thay vì trở thành 'hố đen' trong chi tiêu ngân sách, Bộ Quốc phòng Nga có thể trở thành động lực tăng trưởng kinh tế khi chi tiêu cho chiến tranh kích thích tăng trưởng GDP của Nga”.
Các nhà quan sát khác cũng có chung quan điểm. Ông Nikolay Mitrokhin của Đại học Bremen (Đức) bình luận rằng việc bổ nhiệm ông Belousov sẽ làm tăng đáng kể hiệu quả của Bộ Quốc phòng Nga và giảm tham nhũng. Ông nói: “Vì vậy, sẽ có nhiều tiền hơn chảy vào, không phải chảy vào tài khoản nước ngoài của các tướng lĩnh tham nhũng… mà chảy vào để phát triển vũ khí mới, đội hình và trang bị của các đơn vị quân đội mới cũng như hoạt động huấn luyện. Tất cả những điều đó sẽ làm cho sức mạnh của quân đội và hiệu quả quân sự của Nga gia tăng, do đó gây bất lợi cho Ukraine trong bối cảnh nước này đang phải đối mặt với những trận chiến khốc liệt với quân đội Nga”.
Các vụ bắt giữ các nhân vật tham nhũng trong Bộ Quốc phòng Nga sẽ góp phần làm trong sạch bộ này. Trước đây, Bộ Quốc phòng Nga đã có nhiều vụ tham nhũng lớn.
Khi một lãnh đạo trong Bộ Quốc phòng Nga là bà Yevgeniya Vasilyeva bị bắt vào năm 2012, cảnh sát đã tìm thấy 19 kg vàng và 51.000 viên đá quý được giấu trong lọ thủy tinh tại căn hộ sang trọng ở Moskva.
Khi đó, cấp trên của bà là Bộ trưởng Quốc phòng Anatoly Serdyukov đã bị sa thải và ông Sergei Shoigu lên thay.
Trong bối cảnh xảy ra nhiều tham nhũng, ông Pavel Luzin, nhà phân tích quân sự của tổ chức tư vấn Jamestown Foundation (Mỹ), nói: “Nhiệm vụ của ông Belousov sẽ là kiểm toán chặt chẽ các khoản chi tiêu và toàn bộ tổ chức quân sự”.
Về phần mình, Viện Nghiên cứu Chiến tranh nhận định: “Tổng thống Putin đang thực hiện những bước quan trọng nhằm huy động nền kinh tế và cơ sở công nghiệp quốc phòng Nga để hỗ trợ cuộc chiến kéo dài ở Ukraine và có thể chuẩn bị cho một cuộc đối đầu trong tương lai với NATO”.