Trung tuần tháng 6 vừa qua, tọa đàm "Nâng cao chất lượng vận tải hành khách công cộng Hà Nội theo hướng chuyển đổi xanh" đã thu hút đông đảo chuyên gia, nhà quản lý và giới báo chí, truyền thông tham dự. Đây là một trong những hoạt động chuyên đề đầu tiên được tổ chức tại Trung tâm Báo chí Thủ đô, nơi vừa chính thức đi vào hoạt động trong tháng 6/2025. Với hệ thống kỹ thuật hiện đại, kết nối trực tiếp với các cơ quan truyền thông lớn, Trung tâm được kỳ vọng trở thành “trái tim thông tin” của thành phố, hỗ trợ công tác tuyên truyền, truyền thông chính sách, đặc biệt là trong các lĩnh vực hạ tầng và quy hoạch đô thị.
Các chuyên gia, nhà quản lý hàng đầu về VTHKCC của Hà Nội chia sẻ tại Toạ đàm do Trung tâm truyền thông, dữ liệu và công nghệ số TP Hà Nội tổ chức.
Tại tọa đàm, các đại biểu đặc biệt quan tâm đến ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường, đây là hai vấn đề thách thức lớn đặt ra đối với Hà Nội. Nhiều giải pháp đã được Thủ đô triển khai thực hiện, trong đó có tăng cường vận tải hành khách công cộng, giảm phương tiện cá nhân. Bên cạnh đó, Hà Nội đang đẩy nhanh phát triển mạng lưới Metro và đầu tư cho mạng lưới xe buýt hiện đại nhằm nâng cao chất lượng vận tải hành khách công cộng theo hướng chuyển đổi xanh.
Theo số liệu từ Trung tâm Quản lý và điều hành giao thông TP Hà Nội, toàn Thành phố hiện có 154 tuyến xe buýt với tổng chiều dài khoảng 5.547km, phục vụ hơn 588 triệu lượt hành khách trong năm 2024 và 5 tháng đầu năm 2025, tương đương 1,13 triệu lượt khách mỗi ngày. Hai tuyến Metro Cát Linh - Hà Đông và Nhổn - Cầu Giấy đã vận hành gần 344 nghìn lượt tàu, chuyên chở 42,6 triệu lượt hành khách, trung bình 56,7 nghìn lượt khách/ngày. Tuy nhiên, tỷ lệ đảm nhận của VTHKCC chỉ đạt 19,5%, thấp hơn mục tiêu 30 - 35% vào năm 2025.
Ông Thái Hồ Phương, Giám đốc Trung tâm Quản lý và điều hành giao thông TP Hà Nội, cho biết, mục tiêu là tăng cường VTHKCC, giảm phương tiện cá nhân để hạn chế ùn tắc và giữ môi trường Thủ đô sạch đẹp. Hà Nội đang triển khai Quy hoạch Metro và Đề án phát triển xe buýt điện, với quyết tâm chuyển đổi 100% xe buýt sang năng lượng xanh vào năm 2030.
Tuy nhiên, ông Thái Hồ Phương cũng nhận định, tốc độ gia tăng phương tiện cá nhân 4 - 5%/năm vượt xa tốc độ phát triển hạ tầng giao thông 0,3%/năm, trong khi diện tích đất dành cho giao thông chỉ đạt 12,15%, thấp hơn quy hoạch 20 - 26% đang đặt ra nhiều thách thức lớn.
Cùng chung quan điểm, ông Nguyễn Hoàng Hải - Phó Chủ tịch Hiệp hội Vận tải hành khách công cộng, nhìn nhận: “Doanh nghiệp ủng hộ chuyển đổi xanh, nhưng kinh phí đầu tư xe buýt điện là thách thức lớn. Cần sự hỗ trợ từ Thành phố về cơ chế, chính sách và hạ tầng”.
Cũng theo ông Nguyễn Văn Ngọc - Phó Tổng Giám đốc Metro Hà Nội, hệ thống Metro và xe buýt đang giảm áp lực giao thông, nhưng vẫn cần cải thiện là việc kết nối liên thông giữa xe buýt và metro. Đây là giải pháp quan trọng để hạn chế phương tiện cá nhân. Việc kết nối liên thông giữa xe buýt và metro sẽ tạo mạng lưới VTHKCC khép kín, nâng cao hiệu quả phục vụ hành khách.
Hà Nội đã triển khai trợ giá xe buýt, đầu tư trạm sạc điện và vé liên thông đa phương thức, mang lại lợi ích như giảm giá vé, tăng tiện nghi và kết nối giữa các loại hình vận tải. Tuy nhiên, những doanh nghiệp như Tổng Công ty Vận tải Hà Nội (Transerco), chiếm 70% thị phần VTHKCC, cần thêm thời gian để thay thế xe diesel bằng xe điện. Song song với Metro, xe buýt điện, đặc biệt là các tuyến Vinbus, nhận được sự ủng hộ lớn từ người dân nhờ tính hiện đại và thân thiện với môi trường.
Ông Thái Hồ Phương đánh giá: “Vinbus là mô hình tiêu biểu, nhưng các tuyến buýt của Transerco cũng cần liên tục cải thiện về chất lượng phục vụ để đáp ứng tiêu chuẩn đô thị văn minh. Chuyển đổi xe buýt diesel sang xe điện đòi hỏi nguồn lực lớn và thời gian”. Từ đó, ông Phương cũng nhấn mạnh vai trò của vé điện tử liên thông trong việc tăng tiện lợi cho hành khách.
Ông Nguyễn Hoàng Hải nhận định, xe buýt điện được người dân ủng hộ nhờ sự tiện nghi và thân thiện môi trường. Tuy nhiên, để mở rộng, cần sự hỗ trợ mạnh mẽ hơn từ chính sách của Thủ đô.
Để đạt mục tiêu 30 - 35% tỷ lệ đảm nhận VTHKCC vào năm 2025, Hà Nội cần tiếp tục đầu tư hạ tầng, mở rộng mạng lưới và nâng cao chất lượng dịch vụ. VTHKCC không chỉ là giải pháp giảm ùn tắc mà còn là chìa khóa cho chuyển đổi xanh, hướng tới đô thị bền vững. Sự đồng hành của doanh nghiệp và người dân sẽ là động lực để Hà Nội sớm hiện thực hóa mục tiêu này.
Đáng chú ý tại toạ đàm, ông Nguyễn Văn Ngọc - Phó Tổng Giám đốc Metro Hà Nội khẳng định, mạng lưới Metro được coi là xương sống của VTHKCC. Hai tuyến Cát Linh - Hà Đông và Nhổn - Cầu Giấy đã chứng minh hiệu quả. Về vấn đề xuống cấp tại tuyến Cát Linh - Hà Đông, đơn vị vận hành đã khẩn trương xử lý và cam kết nâng cao chất lượng phục vụ hành khách. Với mục tiêu hoàn thành thêm các tuyến metro vào năm 2030, sẽ đáp ứng nhu cầu đi lại ngày càng tăng của người dân.