Dấu mốc hợp tác toàn cầu, nâng tầm vị thế Việt Nam

Trong dòng chảy hội nhập sâu rộng của thế giới hiện đại, khi công nghệ số trở thành động lực trung tâm của phát triển, thì tội phạm mạng lại nổi lên như một mối đe dọa xuyên quốc gia nghiêm trọng, ảnh hưởng đến nền tảng an ninh, kinh tế và niềm tin của con người vào không gian mạng. 

Trong bối cảnh đó, việc Liên hợp quốc lựa chọn Hà Nội, Thủ đô của Việt Nam, làm nơi mở ký “Công ước Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng” (Công ước Hà Nội) với chủ đề “Chống tội phạm mạng - Chia sẻ trách nhiệm - Hướng tới tương lai” (ngày 25 - 26/10) không chỉ là một sự kiện pháp lý quốc tế trọng đại, mà còn là dấu mốc khẳng định uy tín, vai trò và trách nhiệm ngày càng cao của Việt Nam trong cộng đồng quốc tế. 

Trong buổi kiểm tra tổng duyệt chuẩn bị cho lễ mở ký, Chủ tịch nước Lương Cường khẳng định: Đây là sự kiện đặc biệt quan trọng, mang ý nghĩa chính trị, đối ngoại và quốc gia sâu sắc; đánh dấu lần đầu tiên một công ước đa phương toàn cầu trong một lĩnh vực được cộng đồng quốc tế hết sức quan tâm gắn với tên Thủ đô Hà Nội của Việt Nam. Phát biểu ấy thể hiện rõ niềm tự hào và tinh thần trách nhiệm của Việt Nam, đồng thời gửi đi thông điệp mạnh mẽ về quyết tâm đóng góp vào an ninh, công lý và phát triển bền vững của thế giới. 

Phát biểu trước thềm sự kiện, bà Pauline Tamesis, Điều phối viên thường trú của Liên hợp quốc tại Việt Nam, nhấn mạnh: “Lần đầu tiên, một công ước của Liên hợp quốc mang tên một thành phố của Việt Nam - minh chứng sinh động cho vị thế ngày càng cao của Việt Nam trên trường quốc tế”. Theo bà Pauline Tamesis, lễ mở ký Công ước Hà Nội là “một sự kiện mang tính lịch sử”, không chỉ bởi đây là công ước pháp lý đầu tiên về tội phạm mạng trong khuôn khổ Liên hợp quốc sau hơn hai thập kỷ, mà còn thể hiện thành công của chủ nghĩa đa phương trong bối cảnh thế giới đầy biến động. Việc hình thành công ước bắt nguồn từ nhu cầu cấp thiết của nhân loại trong việc ứng phó với sự bùng nổ của tội phạm mạng, loại tội phạm đi trước luật pháp, vượt qua mọi ranh giới quốc gia và đe dọa nền tảng của xã hội số. 

Công ước Hà Nội không phải là một văn bản pháp lý khô cứng, mà là “bản thiết kế” (blueprint) cho hợp tác quốc tế trong thời đại số, giúp các quốc gia xây dựng năng lực, chia sẻ kinh nghiệm và thiết lập cơ chế hợp tác chuyên trách 24/7 để ứng phó kịp thời với các nguy cơ mạng ngày càng phức tạp. 

Theo Ngân hàng Thế giới (WB), năm 2023 có tới 67,4% dân số toàn cầu sử dụng Internet, tương đương khoảng 5,4 tỷ người. Điều đó đồng nghĩa với việc hơn 2/3 nhân loại dễ bị tổn thương trước các hình thức tội phạm mạng. Thiệt hại kinh tế toàn cầu do tội phạm mạng gây ra lên tới hàng nghìn tỷ USD mỗi năm, trong khi hành lang pháp lý giữa các quốc gia vẫn thiếu đồng bộ, cơ chế phối hợp còn nhiều khoảng trống.

Tại Việt Nam, tình hình cũng không kém phần đáng lo ngại. Theo Hiệp hội An ninh mạng quốc gia, năm 2024, cứ 220 người dùng điện thoại thông minh thì có một người là nạn nhân của lừa đảo trực tuyến, với tổng thiệt hại ước tính 18.900 tỷ đồng. Tổng số vụ tấn công mạng ước tính lên tới hơn 659.000 vụ. Các hình thức lừa đảo tinh vi, như mạo danh cơ quan chức năng, chiếm quyền sử dụng tài khoản, lộ lọt dữ liệu cá nhân, diễn ra ngày càng phổ biến. 

Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05), Bộ Công an, cho biết, trong 8 tháng đầu năm 2025, Việt Nam đã ghi nhận hơn 1.500 vụ lừa đảo trực tuyến, gây thiệt hại 1.660 tỷ đồng.

Đặc biệt, các vụ rò rỉ dữ liệu nghiêm trọng như sự cố vi phạm dữ liệu cá nhân tại Trung tâm Thông tin tín dụng quốc gia (9/2025) hay sự cố bảo mật dữ liệu khách hàng của Vietnam Airlines (10/2025) cho thấy nguy cơ mất an toàn thông tin cá nhân ngày càng cao, đặt ra yêu cầu cấp bách phải nâng cao năng lực bảo vệ dữ liệu và tăng cường khung pháp lý an ninh mạng. 

Công ước Hà Nội đánh dấu một bước ngoặt trong hợp tác quốc tế về an ninh mạng và phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia. Công ước giúp thu hẹp khác biệt giữa pháp luật các quốc gia, thiết lập khung hợp tác toàn cầu về phòng ngừa, điều tra và truy tố tội phạm mạng; đồng thời hỗ trợ các nước đang phát triển nâng cao năng lực an ninh mạng. 

Việc Liên hợp quốc lựa chọn Hà Nội làm nơi mở ký công ước không phải ngẫu nhiên, mà là sự ghi nhận khách quan đối với vai trò, năng lực và uy tín quốc tế của Việt Nam. Trong suốt 47 năm hợp tác với Liên hợp quốc, Việt Nam luôn là thành viên chủ động, trách nhiệm và sáng tạo, góp phần tích cực vào các tiến trình toàn cầu, từ việc tham gia Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc, thúc đẩy Quan hệ Đối tác Chuyển dịch Năng lượng Công bằng (JETP), đến các cam kết mạnh mẽ về khí hậu và Chương trình “Phụ nữ, Hòa bình và An ninh”. 

Liên hợp quốc đánh giá Việt Nam là “đối tác tin cậy, có tầm nhìn chung về hòa bình, phát triển và hợp tác”; đồng thời bày tỏ tin tưởng Việt Nam sẽ tiếp tục nêu gương, thúc đẩy hợp tác xuyên biên giới và bảo vệ các nguyên tắc về công lý, an ninh và phẩm giá cho tất cả mọi người.

Sự kiện mở ký Công ước Hà Nội mang đến thông điệp mạnh mẽ từ Việt Nam tới thế giới: Chỉ có hợp tác, tin cậy và chia sẻ trách nhiệm mới có thể bảo vệ an ninh mạng toàn cầu. Đối với người dân, đây là niềm tin vào một tương lai số an toàn hơn, nơi các hành vi lừa đảo, tấn công mạng, chiếm đoạt dữ liệu sẽ dần bị đẩy lùi. Đối với các quốc gia, đó là cơ hội cùng nhau xây dựng nền quản trị số công bằng, minh bạch và bền vững. 

Từ Hà Nội, Thành phố Vì hòa bình, thế giới chứng kiến sự ra đời của một công ước mang tầm nhân loại, nơi khẳng định giá trị của hợp tác, đối thoại và thượng tôn pháp luật. Công ước Hà Nội không chỉ là niềm tự hào của Việt Nam, mà còn nâng tầm uy tín và trách nhiệm của Việt Nam trong cộng đồng quốc tế; khẳng định một quốc gia đang vươn mình mạnh mẽ, góp phần xây dựng một tương lai số an toàn, công bằng và bền vững cho toàn nhân loại.