Bác sỹ Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP Hồ Chí Minh khám bệnh, điều trị cho bệnh nhân mắc sốt xuất huyết. Ảnh: Đinh Hằng/TTXVN
Ca nặng tăng nhanh, tuyến dưới liên tục quá tải
Mới đầu mùa cao điểm nhưng Khoa Hồi sức tích cực chống độc, Bệnh viện Nhi đồng Đồng Nai đã tiếp nhận nhiều trẻ nhập viện trong tình trạng xuất huyết tiêu hóa, tiết niệu, thậm chí suy gan cấp. Bác sĩ Nguyễn Thị Phương Linh cho biết, chủng Dengue 2 năm nay gây diễn tiến nặng nhanh, buộc nhiều bệnh nhi phải truyền chế phẩm máu và dung dịch cao phân tử để duy trì tuần hoàn.
Bác sĩ Nguyễn Thị Phương Linh khuyến cáo, trẻ có cơ địa béo phì, thừa cân, bệnh nền chỉ cần sốt khó hạ là phải khám ngay trong ngày đầu. Đa số ca nguy kịch đều đến trễ ở giai đoạn từ ngày thứ ba trở đi, thời điểm bệnh bùng nặng nhất.
Tại tỉnh Tây Ninh, tình hình dịch bệnh cũng diễn biến phức tạp. Tuần 46 (10 - 16/11/2025) ghi nhận 313 ca, giảm so với tuần trước nhưng vẫn cao gấp 3 lần cùng kỳ 2024. Lũy kế 11 tháng đã lên tới 11.607 ca, tăng 4,8 lần so với năm 2024. Hơn 4.750 ổ dịch được phát hiện và xử lý, song nguy cơ lan rộng vẫn hiện hữu.
Ngành Y tế tỉnh đã phun dập dịch diện rộng tại nhiều khu vực dân cư và tổ chức truyền thông trực tiếp trong 19 trường học nhằm tăng khả năng nhận diện triệu chứng sớm. Tuy nhiên, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Tây Ninh cảnh báo các điểm nóng như Đức Hòa, Cần Giuộc, Đức Lập, Mỹ Hạnh, Hậu Nghĩa tiếp tục tăng theo tuần và rất dễ bùng phát ổ dịch lớn.
Tại thành phố Cần Thơ, áp lực còn nặng nề hơn. Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Cần Thơ cho biết, từ đầu năm 2025 đến nay đã ghi nhận gần 3.500 ca; số ca nặng tăng mạnh từ tháng 7, dao động khoảng 200 ca mỗi tháng. Bệnh viện Nhi đồng Cần Thơ tiếp nhận gần 1.700 ca ngoại trú (tăng 64%) và 1.450 ca nội trú (tăng 87%) so với cùng kỳ năm 2024.
Bác sĩ Nguyễn Huỳnh Nhật Trường, Trưởng Khoa Sốt xuất huyết (Bệnh viện Nhi đồng Cần Thơ) cho biết có trường hợp nhập viện trong tình trạng sốc và tổn thương gan. Nhân viên y tế phải trực liên tục, lấy máu từng giờ bởi bệnh nhi có thể chuyển độ bất cứ lúc nào.
Theo chuyên gia dịch tễ, cứ 20 ca mắc sẽ có 1 ca tiến triển nặng. Trẻ em có nguy cơ cao gấp năm lần người lớn, trong khi người cao tuổi dễ biến chứng do bệnh nền. Chi phí điều trị một ca sốt xuất huyết Dengue nặng có thể lên đến 120 - 720 triệu đồng, trở thành gánh nặng lớn cho nhiều gia đình.
Tăng giám sát và truyền thông cộng đồng
Trước diễn biến khó lường, nhiều địa phương phía Nam đã kích hoạt đội cơ động, phun hóa chất tại khu dân cư, trường học, nhà trọ, đồng thời kiểm tra đột xuất các công trình xây dựng, nơi thường phát sinh loăng quăng. Các trường mầm non, tiểu học được yêu cầu tổng vệ sinh cuối tuần, kiểm tra lu nước, chậu rửa...
Theo bác sĩ Chuyên khoa II Huỳnh Minh Trúc, Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Cần Thơ, biến đổi khí hậu, đô thị hóa, mưa lớn và độ ẩm cao khiến muỗi vằn phát triển quanh năm. Dịch không còn theo chu kỳ mùa. Do đó, các gia đình phải loại bỏ nơi sinh sản của muỗi, ngủ màn ban ngày và phối hợp phun hóa chất. Sự chủ quan vẫn là nguyên nhân khiến dịch lan rộng. Nhiều hộ dân giữ thói quen trữ nước trong lu và can nhựa; nhiều công trình xây dựng thiếu che chắn vật chứa nước. Ông Trần Văn Phúc (chủ khu nhà trọ ở xã Cần Giuộc, tỉnh Tây Ninh) cho biết khi cán bộ y tế đến kiểm tra mới phát hiện nhiều thùng chứa nước mưa bị quên không đậy nắp.
Trong bối cảnh virus lưu hành mạnh, cơ sở y tế các tỉnh phía Nam đã tăng cường nhân lực, bổ sung thuốc, vật tư chống sốc và hệ thống xét nghiệm nhanh. Đồng Nai và Cần Thơ đã trang bị thêm máy thở và máy lọc máu, giúp nhiều bệnh nhi nguy kịch được cứu chữa kịp thời.
Đáng chú ý, ngày 3/12/2025, Lễ ra mắt sáng chế Bẫy muỗi Mosla và công bố dự án “Có Mosla - Không lo sốt xuất huyết” diễn ra tại Trung tâm khởi nghiệp sáng tạo Thành phố Hồ Chí Minh, thu hút các chuyên gia y tế, nhà sáng chế và đại diện cơ quan, doanh nghiệp tham dự. Sáng chế Bẫy muỗi Mosla được ông Nguyễn Văn Khỏe phát triển suốt 10 năm, dựa trên quan sát và thử nghiệm thực tế nhằm ngăn muỗi sinh sản, giảm lây lan bệnh sốt xuất huyết mà không cần hóa chất, điện hay tác động môi trường.
Dự án “Có Mosla - Không lo sốt xuất huyết” tặng 1.000 bẫy muỗi cho cộng đồng, phối hợp với các đơn vị triển khai tại khu vực có nguy cơ cao; đồng thời hướng tới xây dựng “Trung tâm diệt muỗi” phục vụ nghiên cứu và ứng dụng giải pháp sáng tạo. Theo bác sĩ Trương Hữu Khanh (Phó Chủ tịch Liên chi hội Truyền nhiễm Thành phố Hồ Chí Minh, nguyên Trưởng phòng Công tác xã hội, Bệnh viện Nhi Đồng 1), Bẫy muỗi Mosla là sản phẩm an toàn, thân thiện môi trường và hiệu quả lâu dài. Dự án cũng khẳng định tinh thần phát triển bền vững, giúp cộng đồng chủ động phòng dịch sốt xuất huyết, nâng cao ý thức diệt muỗi và bảo vệ sức khỏe người dân.
Tại Hội nghị khoa học toàn quốc về sốt xuất huyết Dengue 2025 với chủ đề hiện thực hóa các hành động toàn diện trong kiểm soát sốt xuất huyết do Viện Pasteur Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức (ngày 28 - 29/11/2025), các chuyên gia y tế cho biết, Việt Nam hiện là một trong những điểm nóng sốt xuất huyết của khu vực. Từ đầu năm 2025 đến hết tháng 10/2025, cả nước ghi nhận 110.503 ca mắc và 23 ca tử vong, đưa tỷ lệ mắc của Việt Nam vào nhóm cao nhất Đông Nam Á.
Hiện, các địa phương phía Nam xác định muốn khống chế dịch trong bối cảnh biến đổi khí hậu và mật độ dân cư cao phải duy trì liên tục và đồng bộ các biện pháp như: Giám sát, xử lý ổ dịch, truyền thông, tiêm chủng, kiểm soát công trình xây dựng và vệ sinh môi trường hộ gia đình. Từ thực tế điều trị đến các chương trình cộng đồng, thông điệp cốt lõi vẫn không thay đổi là phát hiện sớm, điều trị sớm và phòng ngừa mỗi ngày.