Bất chấp nguy hiểm, hàng chục hộ dân vẫn không chịu đến khu tái định cư mới

"Cố thủ" bên miệng hà bá

Có mặt tại khu tái định cư Pù Sai Cáng của xã biên giới Thông Thụ, huyện Quế Phong, điểm tái định cư đã hoàn thành phần mặt bằng, xây dựng hạ tầng điện, đường, nước… và bàn giao cho địa phương di dời dân đến sinh sống. Tuy nhiên, lúc này chỉ có 2 hộ dân đang tiến hành vận chuyển vật liệu xây dựng, làm móng nhà, còn lại phần lớn diện tích cả 2 điểm tái định cư đang bỏ không.

Tại đây, anh Hà Văn Hùng đang thu xếp vật liệu xây dựng, chuẩn bị đón thợ về làm nhà. Anh Hùng cho biết: Gia đình tôi được Nhà nước hỗ trợ 50 triệu đồng, tôi cùng với gia đình vay thêm tiền của anh em họ hàng, bạn bè để làm nhà. Đến nay, tổ thợ đã làm xong móng nhà rộng 65m2 và gia đình vận chuyển gạch, cát, sỏi…, ít hôm nữa sẽ tiến hành xây tường, phấn đấu hoàn thành nhà để cả gia đình lên sinh sống trong tháng 10 này bởi lâu nay sinh sống nơi ở cũ, mỗi khi đến mùa mưa bão là nơm nớp lo sợ lũ quét.

Trước đó, gia đình anh Hùng ở bản Mường Piệt, cạnh con suối Nậm Piệt, thuộc diện phải di dời khẩn cấp, tránh lũ ống, lũ quét. Sau khi khu tái định cư hoàn thành, tháng 7 vừa qua, xã vận động các hộ dân bốc thăm nhận lô nền làm nhà ở, thì gia đình anh Hùng bốc thăm được số 09. Nhận được phần đất tái định cư, gia đình quyết định xây dựng nhà để ổn định cuộc sống.

Cạnh đó là hộ ông Quang Văn Diện cũng đã làm xong móng nhà và tiếp tục vận chuyển các loại vật liệu, chuẩn bị cho việc làm nhà mới. Như vậy, khu tái định cư Pù Sai Cáng đến thời điểm này mới chỉ có 2 hộ dân đến làm nhà ở, sau khi bốc thăm nhận lô nền.

Qua tìm hiểu nguyên nhân được biết, trong số 33 hộ dân bản Mường Phú và Mường Piệt, xã Thông Thụ nằm trong diện phải di dời đến khu tái định cư, thì hiện nay chỉ có 17 hộ đã bốc thăm nhận lô nền, còn 16 hộ chưa chịu bốc thăm nhận lô nền tái định cư.

Đến khu vực bản Mường Piệt và Mường Phú cho thấy, hàng chục ngôi nhà của người dân sinh sống hai bên Quốc lộ 48 thuận lợi cho việc buôn bán, giao thương. Tuy nhiên, phía ta luy âm sát với dòng suối Nậm Piệt bắt nguồn từ nước bạn Lào về, rất dễ bị lũ quét; phía ta luy dương là khu vực đồi núi, nhiều điểm có nguy cơ sạt lở cao.

Ông Lương Văn Nguyên - Trưởng bản Mường Phú, cũng là một trong những hộ chưa chịu bốc thăm nhận lô nền nhà ở tái định cư. Ông Lương Văn Nguyên cho biết nguyên nhân chưa bốc thăm nhận lô nền nhà ở tái định cư là do gia đình sinh sống ở đây nhiều năm, nhà cửa và các công trình phụ đã được đầu tư. Nếu chuyển lên điểm tái định cư thì không có điều kiện để xây dựng lại từ đầu. Gia đình cũng mới đầu tư 48 triệu đồng xây kè chống sạt lở phía sau nhà bằng bê tông, cốt thép, cao hơn mặt nước của con suối Nậm Piệt 3m, nên phần nào yên tâm hơn.

Ông Lương Văn Nguyên cũng cho biết thêm: Hiện gia đình đang đề xuất địa phương cho ở lại nơi ở cũ, nếu chính quyền địa phương kiên quyết di dời dân thì gia đình chấp hành đến khu tái định cư, nhưng đề nghị xã cho gia đình tiếp tục sản xuất trên phần đất ở cũ. Đây cũng là mong muốn của 8 hộ dân trong bản hiện chưa bốc thăm nhận lô nền nhà ở tại khu tái định cư.

Đối với 15 hộ đã bốc thăm nhận lô nền nhà ở tại khu tái định cư, nhưng chưa làm nhà, tìm hiểu nguyên nhân được biết, do hoàn cảnh phần lớn các gia đình là hộ nghèo, chưa có đủ điều kiện làm nhà. Trước đó là tháng 7 âm nên bà con kiêng làm nhà, đến thời điểm hiện tại thì đang là mùa mưa, thời tiết không thuận lợi nên các hộ kể trên chưa làm nhà ở khu tái định cư mới.

Đặt an toàn của người dân lên trên hết

Bản Mường Phú và Mường Piệt có 33 hộ dân thuộc diện phải di dời khẩn cấp, do nằm trong vùng sạt lở và lũ quét, đã lập danh sách từ nhiều năm trước, đặc biệt là sau trận lũ năm 2018. Sau khi khu tái định cư Pù Sai Cáng hoàn thành, bàn giao cho địa phương trong tháng 6 vừa qua, xã đã tuyên truyền, vận động các hộ dân bốc thăm nhận lô nền làm nhà ở trước mùa mưa lũ.

Tuy nhiên, đến thời điểm này mới có 17 hộ bốc thăm nhận lô nền, trong đó, 2 hộ đang tiến hành làm nhà, còn 16 hộ chưa chịu bốc thăm nhận lô nền tái định cư. Trong quá trình các hộ dân di dời đến điểm tái định cư, đều được các lực lượng của địa phương hỗ trợ tháo dỡ, vận chuyển vật liệu.

Ông Bùi Văn Hiền - Phó Chủ tịch UBND huyện Quế Phong cho biết: Quan điểm của huyện là đặt an toàn của người dân lên trên hết. Do đó, việc Nhà nước hỗ trợ xây dựng dự án khu tái định cư cho 33 hộ dân nói trên là phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương còn khó khăn về đất đai và sự nguy hiểm của thiên tai trên địa bàn. Huyện và xã hiện đang đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động để bà con di chuyển đến nơi ở an toàn hơn.

Trước đó vào ngày 3/12/2020, UBND tỉnh Nghệ An ban hành Quyết định số 4382/QĐ-UBND về việc phê duyệt Kế hoạch lựa chọn nhà thầu Dự án di dời 33 hộ dân ra khỏi vùng có nguy cơ lũ quét và sạt lở đất nguy hiểm tại xã Thông Thụ. Cuối năm 2020, huyện Quế Phong đã tiến hành sửa chữa, nâng cấp khu tái định cư Pù Sai Cáng để đón 33 hộ dân di dời đến nơi này. Tổng mức đầu tư được phê duyệt là 14,9 tỷ đồng. Tổng diện tích san nền 28.662 m2 với các hạng mục chính như đường giao thông, hệ thống cấp nước, điện chiếu sáng... Dự án đã được hoàn thành và đưa vào sử dụng từ ngày 10/6/2024.