Ngày 15/12, Viện Chiến lược và Chính sách y tế (Bộ Y tế) phối hợp cùng Opella Việt Nam công bố nghiên cứu “Đánh giá mức độ sẵn sàng của Việt Nam về tự chăm sóc sức khỏe và các yếu tố ảnh hưởng”. Nghiên cứu được triển khai từ tháng 6 đến tháng 12/2025, dựa trên Khung chỉ số mức độ sẵn sàng tự chăm sóc sức khỏe của Liên đoàn Chăm sóc sức khỏe toàn cầu, gồm 4 yếu tố then chốt và 14 chỉ số thành phần.
Các đại biểu đến từ các bộ, ban ngành thảo luận và đóng góp ý kiến cho nghiên cứu. Ảnh: A.N
Nghiên cứu kết hợp phương pháp định tính và định lượng, thực hiện tại 4 địa phương gồm Phú Thọ, Bắc Ninh, TP Huế và An Giang. Dữ liệu thu thập từ 5 cuộc phỏng vấn sâu với nhà hoạch định chính sách, 28 cuộc thảo luận nhóm với nhà quản lý, cán bộ y tế và người dân; cùng khảo sát định lượng với 171 cán bộ y tế và 418 người tiêu dùng.
Kết quả cho thấy Việt Nam đạt 3,04 điểm trên thang 4 điểm, xếp sau Singapore, Úc và Đức trong số 10 quốc gia được so sánh. Điểm số của 4 yếu tố then chốt gồm: Sự ủng hộ và chấp nhận của các bên liên quan (2,79 điểm); Trao quyền cho bệnh nhân và người tiêu dùng (3,06 điểm); Chính sách y tế về tự chăm sóc sức khỏe (3,05 điểm); Môi trường pháp lý (3,26 điểm). Trong 14 chỉ số thành phần, có 9 chỉ số đạt từ 3 điểm trở lên, phản ánh mức độ sẵn sàng tương đối tốt nhưng chưa đồng đều.
Ở nhóm “Sự ủng hộ và chấp nhận của các bên liên quan”, chỉ số “Nhân viên y tế tin tưởng và ủng hộ tự chăm sóc sức khỏe” đạt 3,03 điểm; 73,1% cán bộ y tế cho biết thường xuyên tư vấn người bệnh tự chăm sóc sức khỏe. Trong khi đó, chỉ số “Người dân tin tưởng và ủng hộ tự chăm sóc sức khỏe” chỉ đạt 2,38 điểm, cho thấy người dân vẫn còn dè dặt, dù sẵn sàng tự sử dụng thuốc không kê đơn cho các bệnh nhẹ.
Nhóm “Trao quyền cho bệnh nhân và người tiêu dùng” đạt 3,06 điểm, trong đó chỉ số “Tự xét nghiệm” đạt 3,36 điểm. Ngược lại, khả năng tiếp cận dữ liệu sức khỏe cá nhân (2,69 điểm) và công cụ số hỗ trợ tự chăm sóc sức khỏe (2,91 điểm) mới ở mức trung bình.
Các đại biểu đến từ các bộ, ban ngành thảo luận và đóng góp ý kiến cho nghiên cứu. Ảnh: A.N
“Môi trường pháp lý” là nhóm chỉ số có điểm cao nhất (3,26 điểm). Việc tiếp cận và phân phối sản phẩm tự chăm sóc sức khỏe đạt 3,75 điểm, song cũng tiềm ẩn rủi ro về chất lượng sản phẩm trên các kênh trực tuyến. Chỉ số “Quảng cáo và giá” đạt 2,72 điểm do Việt Nam áp dụng quy định quảng cáo chặt chẽ đối với dược phẩm.
Theo nghiên cứu, Việt Nam cần ưu tiên nâng cao nhận thức người dân, tăng cường tư vấn y tế và cải thiện khả năng tiếp cận thông tin chính thống. Các giải pháp được đề xuất gồm đẩy mạnh truyền thông về tự chăm sóc sức khỏe, triển khai hồ sơ sức khỏe điện tử tích hợp VNeID, áp dụng nhãn điện tử cho thuốc và thí điểm các mô hình tự chăm sóc sức khỏe tại cộng đồng.