Đây là phát biểu của ông Patrick Haverman, Phó trưởng Đại diện thường trú Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) ở Việt Nam tại Hội thảo "Phổ biến kết quả nghiên cứu sản xuất vaccine và tham gia của Việt Nam trong chương trình chuyển giao công nghệ mRNA của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO)" diễn ra ngày 22/5 tại Hà Nội.
Hội thảo do UNDP cùng Viện Chiến lược và Chính sách Y tế (HSPI), Bộ Y tế tổ chức nhằm phổ biến kết quả nghiên cứu sản xuất vaccine và tham gia của Việt Nam trong chương trình chuyển giao công nghệ mRNA của Tổ chức Y tế Thế giới được dự án "Hỗ trợ tăng cường tiếp cận vaccine và năng lực hệ thống y tế để Việt Nam ứng phó với COVID-19" hỗ trợ. Dự án do Chính phủ Nhật Bản tài trợ thông qua UNDP.
Ông Haverman cho biết, trong 6 tháng cuối năm 2021, Việt Nam với sự hỗ trợ của Cơ chế tiếp cận toàn cầu vaccine COVID-19 (COVAX), các tổ chức quốc tế đã trở thành một trong những quốc gia có tỷ lệ tiêm phủ vaccine phòng COVID-19 cao nhất thế giới, cứu sống được nhiều mạng người, tạo điều kiện quan trọng để tái mở cửa, khôi phục kinh tế.
Phó trưởng Đại diện thường trú UNDP nhấn mạnh, việc tăng cường năng lực của Việt Nam sẽ đóng góp vào việc sản xuất vaccine thường quy cho Chương trình tiêm chủng mở rộng; trong đó có ứng dụng các công nghệ và cách tiếp cận mới, cũng như tăng cường năng lực trong việc đáp ứng các dịch bệnh mới nổi, các đại dịch trong tương lai.
Tại hội thảo, các nghiên cứu viên chia sẻ những phát hiện của 3 nghiên cứu do UNDP phối hợp với HSPI thực hiện gồm: Tổng quan kinh nghiệm quốc tế về phát triển và sản xuất vaccine trong nước; lập bản đồ năng lực sản xuất vaccine hiện tại của Việt Nam và các chính sách, thủ tục cấp phép vaccine quốc tế, bao gồm kinh nghiệm cấp phép vaccine phòng COVID-19 quốc tế. Hội thảo là cơ hội để chia sẻ những kết quả nghiên cứu, đồng thời thảo luận về các bước tiếp theo trong việc áp dụng các kết quả.
Theo các chuyên gia, đại dịch COVID-19 đã mở ra một công nghệ mới trong phát triển vaccine. Việt Nam xác định được nhu cầu để từ đó tăng cường sản xuất cũng như chứng nhận vaccine thông qua việc ứng dụng, tham gia vào chương trình của Tổ chức Y tế Thế giới. Đó là Chương trình chuyển giao công nghệ sản xuất vaccine mRNA thông qua Afrigen ở Cape Town, Nam Phi.
Các chuyên gia cho rằng, sự tham gia của Việt Nam vào Chương trình chuyển giao công nghệ mRNA do Tổ chức Y tế Thế giới khởi xướng đánh dấu một bước quan trọng, hướng tới tăng cường khả năng tiếp cận và sản xuất vaccine trong nước.
Theo Tiến sĩ Nguyễn Khánh Phương, Phó viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách Y tế (Bộ Y tế), Việt Nam có khả năng làm chủ công nghệ sản xuất vaccine bởi trước đó đã làm chủ các công nghệ như: vaccine bất hoạt, vaccine giải độc tố, vaccine tiểu đơn vị; đồng thời là một trong số ít nước gần như chủ động toàn bộ vaccine trong tiêm chủng mở rộng (10/11 vaccine).
Để Việt Nam trở thành trung tâm sản xuất vaccine khu vực, Tiến sĩ Nguyễn Khánh Phương khuyến nghị, Việt Nam cần chú trọng phát triển nguồn nhân lực có trình độ, kỹ năng cao cho sản xuất vaccine; xây dựng cơ sở sản xuất đạt chuẩn GMP (thực hành sản xuất tốt) có quy mô đáp ứng nhu cầu trong nước và xuất khẩu; nâng cao hệ thống quản lý chất lượng đạt tiêu chuẩn quốc tế, tiếp tục tăng cường hệ thống cơ quan quản lý quốc gia vaccine, đạt chứng nhận của Tổ chức Y tế Thế giới; xây dựng các chính sách liên quan để thúc đẩy nghiên cứu, sản xuất vaccine phục vụ nhu cầu trong nước và xuất khẩu.