Sở Y tế TP Hồ Chí Minh cho biết, qua làm việc với 3 bệnh viện nhi và Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới, OUCRU và Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP Hồ Chí Minh bước đầu nhận định virus vẫn là nguyên nhân chính gây nên bệnh cảnh viêm hô hấp cấp tính, cùng với thời tiết chuyển mùa đã dẫn đến hiện tượng tăng số ca viêm hô hấp cấp tính ở trẻ trong những tháng gầy đây.
Virus là nguyên nhân chính gây nên bệnh cảnh viêm hô hấp cấp tính ở trẻ.
Kết quả xét nghiệm Multiplex PCR của Đơn vị nghiên cứu lâm sàng Đại học Oxford qua các mẫu bệnh phẩm thu nhận từ các bệnh viện nhi của TP Hồ Chí Minh cho thấy, hiện tại không ghi nhận tác nhân nào nổi trội bất thường. Các tác nhân được tìm thấy qua xét nghiệm bao gồm virus cúm mùa, RSV, Enterovirus và các vi khuẩn H. Influenza, Strep. pneumonia và Mycoplasma pneumonia cũng là các tác nhân gây bệnh hô hấp thường gặp trong nhiều năm qua tại TP Hồ Chí Minh.
Các chuyên gia về bệnh hô hấp trẻ em nhận định, các virus này là những tác nhân phổ biến gây bệnh viêm hô hấp, đã được ghi nhận tại Việt Nam và trên thế giới. Phần lớn ca bệnh đều nhẹ, có thể điều trị ngoại trú; các bệnh cảnh viêm phổi thường gặp trên người bệnh có ít nhất một bệnh lý nền như tim bẩm sinh, bại não, xuất huyết não, teo đường mật, suy giảm miễn dịch, bệnh phổi mạn, lupus đỏ hệ thống, suy dinh dưỡng…
Theo Sở Y tế TP Hồ Chí Minh, viêm hô hấp cấp tính là bệnh phổ biến thường gặp nhất ở trẻ em, diễn tiến theo mùa ở nước ta và nhiều nước trên thế giới, thường tăng cao vào tháng 10 - 12 hàng năm. Số liệu tổng hợp từ các bệnh viện trong 10 tháng năm 2023 cho thấy bệnh nhi bị viêm hô hấp cấp điều trị ngoại trú, nội trú và tử vong thấp hơn cùng kỳ so với các năm trước dịch COVID -19 (từ 2015 đến 2019).
Bên cạnh đó, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP Hồ Chí Minh cũng cho biết, mặc dù số ca đến khám tại các cơ sở y tế có gia tăng trong những tháng cuối năm 2023 nhưng hệ thống giám sát chưa ghi nhận các ổ dịch viêm hô hấp tại các trường học trong những tháng gần đây. Điều này phù hợp với độ tuổi mắc bệnh đợt này chủ yếu ở trẻ nhỏ.
Từ các dữ kiện trên, Sở Y tế TP Hồ Chí Minh đưa ra kết luận, hiện tượng tăng số ca bệnh viêm hô hấp trong những tháng gần đây tại các bệnh viện nhi của TP Hồ Chí Minh là hiện tượng tăng theo chu kỳ hàng năm của các bệnh thường gặp ở trẻ em. Tác nhân gây bệnh không có gì thay đổi, chủ yếu vẫn là các loại virus thường gặp, trong đó virus cúm - là một loại virus đã có vaccine dự phòng.
Đa số các bệnh viêm hô hấp do virus chỉ cần điều trị triệu chứng và tự khỏi, những trường hợp viêm phổi hoặc có bệnh lý nền cần được nhập viện chẩn đoán và điều trị đúng cách và kịp thời để ngăn các biến chứng nặng và hạn chế tử vong. Do có nhiều tác nhân virus khác nhau đều có thể gây bệnh viêm hô hấp nên một trẻ có thể bị mắc bệnh nhiều lần.
Để phòng bệnh viêm hô hấp cho trẻ em nói riêng và cho cả cộng đồng nói chung, Sở Y tế khuyến cáo đến mọi người dân: Rửa tay thường xuyên bằng nước và xà phòng cho bản thân người lớn và cho trẻ em; luôn luôn che miệng, mũi khi ho, khi hắt hơi.
Ngoài việc tiêm chủng đầy đủ theo lịch tiêm chủng mở rộng, khuyến khích tiêm các vaccine cúm, phế cầu nếu có đủ điều kiện. Trẻ em có bệnh lý nền cần được theo dõi, điều trị ổn định để giảm thiểu nguy cơ chuyển nặng khi bị viêm hô hấp.
Người lớn, đặc biệt là phụ nữ có thai, người già và người có bệnh lý nền, cần tiêm vaccine cúm hàng năm. Người đang có các triệu chứng viêm hô hấp nên mang khẩu trang và hạn chế tiếp xúc với người xung quanh, đặc biệt là người già, trẻ nhỏ, phụ nữ có thai và người có bệnh lý nền. Giữ ấm cơ thể, duy trì chế độ dinh dưỡng cân đối; dinh dưỡng hợp lý theo tuổi đặc biệt tranh thủ nguồn sữa mẹ ở tuổi nhũ nhi. Giữ gìn nhà cửa sạch thoáng cũng góp phần phòng bệnh viêm hô hấp cấp.