Theo Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh, Chikungunya là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Chikungunya gây ra, lây truyền chủ yếu qua muỗi vằn - loại muỗi gây bệnh sốt xuất huyết Dengue và bệnh do virus Zika. Bệnh phát hiện lần đầu tiên trên thế giới vào năm 1952 tại Tanzania (Châu Phi). Bệnh thường bùng phát thành dịch tại các khu vực có khí hậu nhiệt đới và điều kiện môi trường thuận lợi cho muỗi sinh sôi, ban đầu chủ yếu giới hạn ở châu Phi và châu Á. Gần đây, bệnh đã lan rộng đến hơn 110 quốc gia và vùng lãnh thổ trên khắp thế giới.
Muỗi vằn bị nhiễm virus khi hút máu người đang bị bệnh, sau đó sẽ truyền mầm bệnh sang người lành khi đốt. Người nhiễm bệnh sau khi bị muỗi đốt sẽ trải qua thời gian ủ bệnh từ 3 đến 7 ngày, sau đó khởi phát với các triệu chứng như sốt cao đột ngột, đau khớp dữ dội (nhất là ở tay và chân), phát ban, đau cơ, nhức đầu và mệt mỏi. Bệnh đa phần lành tính và tự khỏi sau vài ngày đến vài tuần. Tuy nhiên, đau khớp có thể kéo dài hàng tháng hoặc thậm chí hàng năm ở một số ít người. Rất ít trường hợp tử vong do Chikungunya, thường chỉ gặp ở những người có hệ miễn dịch yếu như trẻ sơ sinh, người cao tuổi, hoặc người có bệnh lý nền. Bệnh chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, chưa có vaccine phòng bệnh.
Tại Việt Nam, từ năm 2017 đến 2019, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương và Viện Pasteur Thành phố Hồ Chí Minh phối hợp với Đại học Nagasaki (Nhật Bản) thực hiện nghiên cứu dịch tễ học phân tử và huyết thanh của bệnh Chikungunya trên 31 tỉnh thành tại Việt Nam với 1.063 mẫu huyết thanh. Kết quả cho thấy 46,4% mẫu có kháng thể kháng virus Chikungunya (bằng chứng đã từng nhiễm virus này) và 27,7% mẫu có kết quả PCR dương tính (bằng chứng đang nhiễm virus). Do đó, các chuyên gia nhận định, virus Chikungunya là bệnh lưu hành ở Việt Nam với tỷ lệ đáng kể.
Trước đó, từ tháng 10/2010 đến tháng 12/2014, Đơn vị Nghiên cứu lâm sàng Đại học Oxford (OUCRU) phối hợp Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Thành phố Hồ Chí Minh đã tiến hành nghiên cứu sốt cấp tính ở trẻ từ 1 đến 15 tuổi tại 7 bệnh viện thuộc các tỉnh khu vực phía Nam. Tổng cộng có 8105 trẻ được thu thập mẫu máu sớm trong vòng 72 giờ (3 ngày) tính từ khi bắt đầu sốt để tiến hành xét nghiệm PCR tìm virus Dengue (sốt xuất huyết), virus Chikungunya và virus Zika. Kết quả cho thấy trong tổng số 8.105 bệnh nhân thì có 2.203 ca sốt xuất huyết Dengue (27%), chỉ ghi nhận có 4 ca nhiễm Chikungunya và 2 ca nhiễm Zika.
Mới đây, tháng 5/2025, Viện Pasteur Thành phố Hồ Chí Minh đã triển khai giám sát trọng điểm virus Chikungunya – Zika – Dengue tại một số tỉnh thành khu vực phía Nam như: Thành phố Hồ Chí Minh, Tây Ninh (cũ), Kiên Giang (cũ). Kết quả đến nay Viện vẫn chưa ghi nhận ca Chikungunya và Zika nào từ các điểm giám sát này.
Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh nhận định, bệnh Chikungunya là bệnh truyền nhiễm đã từng lưu hành tại Việt Nam nhưng thời gian gần đây, chưa ghi nhận tại Thành phố Hồ Chí Minh. Mặc dù vậy, nguy cơ tái xuất hiện của những bệnh này tại Thành phố là hoàn toàn có thể xảy ra. Ngành y tế Thành phố Hồ Chí Minh vẫn duy trì hệ thống giám sát dịch bệnh để sẵn sàng chủ động ứng phó với mọi tình huống có thể xảy ra.
Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh khuyến cáo, mỗi người dân chính là “lá chắn” đầu tiên và hiệu quả nhất trong phòng ngừa bệnh tật, trong đó có bệnh Chikungunya. Biện pháp phòng bệnh Chikungunya hiệu quả nhất là phòng tránh muỗi đốt và diệt lăng quăng (bọ gậy) - cũng chính là biện pháp để phòng bệnh sốt xuất huyết Dengue.
Người dân nên ngủ mùng (màn), mặc quần áo dài tay, sử dụng kem chống muỗi, đặc biệt vào ban ngày; loại bỏ các vật dụng chứa nước đọng- nơi muỗi sinh sản như chai lọ, lốp xe cũ, máng nước, lu khạp... Đồng thời, thay nước bình hoa, chậu cảnh ít nhất 1 lần/tuần; đậy kín các dụng cụ chứa nước. Phối hợp với chính quyền và ngành y tế trong các chiến dịch diệt lăng quăng, phun thuốc diệt muỗi. Khi có biểu hiện sốt, đau khớp, phát ban… sau khi trở về từ vùng có dịch hoặc nghi ngờ mắc bệnh, cần đến ngay cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời.