Bệnh nhân HIV đến khám, điều trị tại Khoa Phòng, chống HIV/AIDS, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Đắk Lắk.
Hiện nay, HIV/AIDS tại Đắk Lắk tập trung chủ yếu trong hai nhóm: Vợ, chồng hoặc bạn tình của người nhiễm HIV và người nghiện chích ma túy (chiếm 39,4%). Nam giới chiếm 73,5%, nữ giới 26,5%. Đáng chú ý, bệnh có xu hướng trẻ hóa, với 77,2% trường hợp nằm trong độ tuổi 15-49.
Nếu trước đây HIV chủ yếu lây qua đường máu thì nay lây qua quan hệ tình dục không an toàn chiếm tới 75%, trong đó nhóm quan hệ đồng giới nam đang gia tăng nhanh.
Theo bác sĩ chuyên khoa I Huỳnh Thị Hồng Sinh (Khoa phòng, chống HIV, Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật tỉnh Đắk Lắk), lây nhiễm ở nhóm quan hệ đồng giới nam đang gia tăng mạnh, cứ 10 ca nhiễm HIV thì có khoảng 3-4 ca thuộc nhóm này.
Con số phát hiện chỉ là phần nổi của tảng băng vì ở ngoài cộng đồng còn nhiều trường hợp chưa được phát hiện. Khi mới nhiễm, tải lượng virus cao nên dễ lây truyền cho người khác. Khi được điều trị bằng thuốc kháng virus, tải lượng virus giảm dưới ngưỡng phát hiện, khả năng lây nhiễm cũng giảm đáng kể, bác sĩ Sinh thông tin thêm.
Bác sĩ Khoa Phòng, chống HIV/AIDS, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Đắk Lắk tư vấn cho bệnh nhân.
Cách đây 4 năm, do quan hệ đồng giới không an toàn, anh H.P (30 tuổi, tại tỉnh Đắk Lắk) phát hiện dương tính với HIV. Anh P cho biết, sau khi quan hệ đồng giới, cảm thấy không an tâm nên anh đến khám tại Khoa phòng, chống HIV và được chẩn đoán dương tính. Khi mới phát hiện bệnh, anh hay đau ốm, sụt cân, tâm trạng rất lo lắng. Nhờ sự tư vấn, động viên của các bác sĩ, anh tuân thủ điều trị, hiện sức khỏe ổn định, tinh thần lạc quan hơn.
Theo bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Thị Vinh, Trưởng Khoa phòng, chống HIV (Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật tỉnh Đắk Lắk), 9 tháng của năm 2025, toàn tỉnh phát hiện 445 ca nhiễm HIV mới, trong đó 121 trường hợp là nam quan hệ đồng giới, chiếm 27,2%. Đây là nhóm có tỷ lệ cao thứ hai trong các nhóm nguy cơ và tăng mạnh so với các năm trước.
Theo ước tính, trên địa bàn tỉnh hiện có khoảng 1.500 - 2.000 người có quan hệ đồng giới nam, chủ yếu ở độ tuổi 18 - 45. Nhiều người trong nhóm này có đời sống tình dục phóng khoáng, có nhiều bạn tình, làm tăng nguy cơ lây lan HIV trong cộng đồng.
Trước đây, truyền thông tập trung chủ yếu vào nhóm nghiện chích ma túy, phụ nữ mang thai, phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ, nhưng hiện cần tăng cường truyền thông hướng tới nhóm đồng giới nam. Nhóm đối tượng này có nguy cơ cao song rất khó tiếp cận. Để làm tốt công tác này, cần có cán bộ hiểu rõ đặc thù, biết thuyết phục, chia sẻ và tạo niềm tin để họ chủ động tham gia xét nghiệm và sử dụng các biện pháp phòng ngừa lây nhiễm, bác sĩ Vinh thông tin.
Trong 9 tháng của năm 2025, toàn tỉnh Đắk Lắk đã tổ chức hơn 28.000 lượt truyền thông, thu hút hơn 146.000 lượt người tham gia qua các hình thức tư vấn cá nhân, truyền thông trực tiếp, phát thông điệp qua loa đài… Những hoạt động này góp phần nâng cao nhận thức của người dân về con đường lây truyền HIV và biện pháp phòng ngừa, từ đó tự điều chỉnh hành vi, bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng.