Ngày 4/4 hàng năm được chọn là Ngày Thế giới phòng, chống bom mìn, với nhiều sự kiện, hoạt động được tổ chức khắp nơi trên thế giới, như một lời cam kết của Liên hợp quốc trong các nỗ lực vì một thế giới không bom mìn và tàn dư của chất nổ sau chiến tranh.
Là một trong những quốc gia chịu hậu quả nặng nề của bom mìn, vật nổ còn sót lại sau chiến tranh, trong nhiều năm qua Việt Nam luôn nỗ lực thực hiện các chiến dịch thu gom, rà phá bom mìn nhằm giải phóng đất đai, phục vụ an sinh cho nhân dân và phát triển kinh tế - xã hội; đồng thời, đẩy mạnh các hoạt động hỗ trợ, giúp đỡ các nạn nhân của bom mìn.
Công tác khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh tại Việt Nam được thông tin tại buổi họp báo.
Theo đại diện Bộ LĐTBXH, cả nước có trên 7,06 triệu người khuyết tật, trong đó có hàng vạn người là nạn nhân bom mìn và bị phơi nhiễm chất độc hoá học da cam/dioxine.
Sau chiến tranh, Việt Nam rất quan tâm đến việc khắc phục hậu quả bom mìn, bao gồm rà phá bom mìn, trợ giúp xã hội cho nạn nhân bom mìn tái hoà nhập cộng đồng và tuyên truyền, giáo dục phòng tránh tai nạn bom mìn cho nhân dân.
"Các công việc này đã và đang được các Bộ, ngành và các địa phương triển khai tích cực. Đặc biệt, công tác hỗ trợ nạn nhân bom mìn, tái hoà nhập cộng đồng do Bộ LĐTBXH triển khai đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng, phần nào đáp ứng được nhu cầu của đối tượng, tạo điều kiện để nạn nhân bom mìn hòa nhập cộng đồng. Nạn nhân bom mìn có nhu cầu được phục hồi chức năng và trợ giúp xã hội từ Nhà nước và cộng đồng để có thể tham gia vào các hoạt động học tập, lao động, kinh tế, xã hội. Những dịch vụ thiết yếu cho nạn nhân bom mìn gồm: Chỉnh hình, phục hòi chức năng; tư vấn, tham vấn, trị liệu tâm lý tâm lý, vật lý trị liệu, điều trị qua lao động, công tác xã hội, ngôn ngữ trị liệu, đào tạo nghề, dịch vụ việc làm, thụ hưởng các chính sách phúc lợi xã hội", bà Phạm Thị Hải Hà, Phó Cục trưởng Cục Bảo trợ Xã hội cho biết.
Ngày 7/12/2022, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu tổ chức vận chuyển hơn 4 tấn bom, mìn, đạn dược và vật liệu nổ còn sót lại sau chiến tranh đến Trường bắn Quốc gia khu vực 3 (huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai) để tiêu hủy. Ảnh: TTXVN phát
Trong những năm qua, Đảng, Nhà nước, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách, pháp luật về khắc phục hậu quả bom mìn và trợ giúp người khuyết tật, trong đó có nạn nhân bom mìn. Về chăm sóc y tế và phục hồi chức năng, Bộ LĐTBXH phối hợp với Bộ Y tế tập trung nghiên cứu sửa đổi, bổ sung Luật Khám bệnh, chữa bệnh, trong đó quy định về Phục hồi chức năng và Phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng; sửa đổi Luật Bảo hiểm y tế trong đó có mục tiêu tăng phạm vi và độ bao phủ chi trả bảo hiểm y tế cho người khuyết tật…
Đến nay, hệ thống bệnh viện, trung tâm, các cơ sở chuyên khoa và các khoa phục hồi chức năng tiếp tục được củng cố và phát triển từ Trung ương đến địa phương với 63 bệnh viện/trung tâm phục hồi chức năng, 100% bệnh viện đa khoa tuyến trung ương và tuyến tỉnh có khoa phục hồi chức năng và cung cấp dịch vụ phục hồi chức năng ngay tại bệnh viện cho người bệnh, đặc biệt người bệnh mãn tính, người bệnh bị các chấn thương cấp tính, sau phẫu thuật.
Đội Khảo sát Kỹ thuật của tổ chức NPA/RENEW trình diễn quá trình khảo sát dấu vết bom chùm để lập bản đồ khu vực khẳng định nguy hiểm cần rà phá tại xã Triệu Sơn, huyện Triệu Phong năm 2022. Ảnh: Thanh Thủy/TTXVN
Năm 2022, toàn quốc đã khảo sát được diện tích hơn 35.000 ha, rà phá bom mìn được trên 27.000 ha; trong đó các tổ chức quốc tế đã khảo sát được gần 7.000 ha, rà phá bom mìn được 4.800 ha; các đơn vị trong nước đã khảo sát được hơn 28.000 ha; rà phá bom mìn được hơn 22.200 ha. Trung tâm Hành động bom mìn Quốc gia (VNMAC) đã tổ chức các hoạt động tuyên truyền hưởng ứng Ngày Quốc tế nâng cao nhận thức về hiểm họa bom mìn 4/4/2022, tuyên truyền về thực trạng và hậu quả nhằm giáo dục ý thức phòng tránh tai nạn bom mìn cho người dân tại Lạng Sơn và Tây Ninh đạt hiệu quả tốt.
Trung tâm phối hợp với Bộ LĐTBXH tổ chức hỗ trợ 20 nạn nhân bom mìn có hoàn cảnh khó khăn ổn định cuộc sống; Triển khai các hoạt động hỗ trợ nạn nhân bom mìn từ dự án Việt Nam - Hàn Quốc hợp tác khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh (KVMAP), đã thống kê được tổng số nạn nhân bom mìn tại 2 tỉnh Quảng Bình và Bình Định là 6.249, trong đó Quảng Bình là 5.177 nạn nhân (1.519 là nạn nhân nữ và 3.658 nạn nhân là nam) và Bình Định là 1.072 nạn nhân (240 nạn nhân là nữ và 832 nạn nhân là nam). Đã đào tạo được đội ngũ nòng cốt về công tác xã hội cấp cao với nạn nhân bom mìn là 79 cán bộ, trong đó, Bình Định là 40 người và Quảng Bình là 39 người; Tham gia các hoạt động về hành động bom mìn của Liên hợp quốc, khu vực ASEAN và các tổ chức quốc tế. Chủ trì hoạt động của các nhóm công tác bom mìn tại Việt Nam; Mở rộng quan hệ với các đối tác tiềm năng, thực hiện hợp tác hiệu quả, thiết thực; ký kết và thúc đẩy các bên thực hiện bản ghi nhớ đã ký trong lĩnh vực khắc phục hậu quả bom mìn.
Trung tâm triển khai dự án “Rà phá bom mìn giai đoạn 3 tại huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế”; dự án “Thí điểm Quy trình và Bộ công cụ quản lý rủi ro đối với Hành động bom mìn tại Việt Nam”; dự án “Hệ thống quản lý thông tin trong khắc phục hậu quả bom mìn” giai đoạn 2020 - 2023; dự án “Điều phối và cung cấp cố vấn kỹ thuật cấp cao cho VNMAC” theo kế hoạch, an toàn, chất lượng…
Đại tá Nguyễn Hạnh Phúc, Phó Tổng giám đốc Trung tâm Hành động bom mìn quốc gia Việt Nam (VNMAC) cho biết: Thống kê đến năm 2022, tổng số diện tích còn ô nhiễm rất lớn, khoảng 5,6 triệu ha, tương đương với 17,71% do đó phải cần rất nhiều thời gian và nguồn lực để làm sạch hoàn toàn những vùng đất bị ô nhiễm, đem lại cuộc sống an toàn cho nhân dân, góp phần và sự phát triển bền vững của đất nước.
Năm 2023, kế hoạch thực hiện khắc phục hậu quả bom mìn tập trung thu thập dữ liệu chuẩn bị báo cáo tổng kết thực hiện Chương trình hành động quốc gia khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh giai đoạn 2010 - 2025 đề xuất Chương trình giai đoạn 2025 - 2045 định hướng đến 2050. Xây dựng cơ chế vận động tài trợ trong nước và quốc tế; xây dựng hoàn chỉnh và trình ban hành chiến lược quốc gia về giáo dục nguy cơ tai nạn bom mìn làm cơ sở để xây dựng kế hoạch và nội dung thực hiện nhằm đáp ứng yêu cầu đồng bộ, thống nhất trong phạm vi toàn quốc.
“Trong năm nay, Ban Chỉ đạo Chương trình hành động quốc gia khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh hoàn chỉnh hồ sơ đề nghị xây dựng pháp lệnh Pháp lệnh khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh trình Chính phủ và Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét tháng 7/2023”, Đại tá Nguyễn Hạnh Phúc cho biết.
Ban chỉ đạo cũng thu thập, nhập dữ liệu khắc phục hậu quả bom mìn vào hệ thống quản lý thông tin quốc gia; duy trì, thực hiện Quy chế Quản lý thông tin bảo đảm chặt chẽ, đúng quy định.
Hưởng ứng Ngày thế giới phòng, chống bom mìn 4/4/2023, Ban Chỉ đạo quốc gia khắc phục hậu quả bom mìn và chất độc hóa học sau chiến tranh ở Việt Nam (Ban Chỉ đạo 701), Trung tâm Hành động bom mìn quốc gia Việt Nam (VNMAC) tiếp tục tổ chức phát động Cuộc thi trực tuyến về cách nhận biết, phòng tránh tai nạn bom mìn trên Trang thông tin điện tử: http://vnmac.gov.vn/. Cuộc thi nhằm mục đích đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức phòng, tránh tai nạn bom mìn, vật nổ do chiến tranh để lại ở Việt Nam đến đông đảo tầng lớp nhân dân cả nước.