Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc kinh doanh mặt hàng phục vụ phòng, chống dịch COVID-19

Trên đây là một trong các kiến nghị của Thường trực Ủy ban Pháp luật của Quốc hội tại Báo cáo về một số vấn đề liên quan đến công tác phòng, chống dịch COVID-19 thuộc lĩnh vực Ủy ban Pháp luật phụ trách từ 7/2 đến 24/2/2022.

Cần có hướng dẫn để giảm bớt thủ tục hành chính

Theo Thường trực Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, trong thời gian từ sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán Nhâm Dần đến nay, tình hình dịch COVID-19 có những diễn biến ngày càng phức tạp. Nhiều tỉnh, thành phố ghi nhận số ca F0 trong cộng đồng tăng đột biến, ngày 23/02/2022, cả nước có 60.355 ca nhiễm mới, trong đó, thành phố Hà Nội dẫn đầu với 7.419 ca, tiếp đến là tỉnh Bắc Giang (2.998 ca), Hải Dương (2.944 ca), Hòa Bình (2.595 ca). Đáng lo ngại là theo kết quả tầm soát ngẫu nhiên biến chủng Omicron bằng xét nghiệm PCR tại Thành phố Hồ Chí Minh từ ngày 10 - 17/2, có 70/92 mẫu bệnh phẩm cho kết quả dương tính với biến chủng Omicron, chiếm 76%; biến chủng Delta chỉ còn chưa đến 30%. Điều này cho thấy, biến chủng Omicron tại Thành phố Hồ Chí Minh đang tăng cao, chiếm ưu thế, có khả năng lan ra các địa phương khác trong cả nước. Do đó, Thường trực Ủy ban Pháp luật đề nghị Bộ Y tế cần tổ chức xem xét khả năng này để có biện pháp ứng phó phù hợp và kịp thời, tránh bị động.

Trong việc thực hiện các quy định về phòng, chống dịch COVID-19, Thường trực Ủy ban Pháp luật nhận thấy nổi lên một số vấn đề. Cụ thể việc xin giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng bảo hiểm xã hội đối với người lao động điều trị mắc COVID-19 tại nhà, tại một số địa phương, nhiều lao động mắc COVID-19 tự điều trị tại nhà đang gặp khó khăn khi xin giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng bảo hiểm xã hội để làm căn cứ hưởng chế độ ốm đau vì thủ tục rườm rà, mất nhiều thời gian. Cụ thể, theo quy định hiện hành thì việc cấp giấy xác nhận nghỉ việc hưởng bảo hiểm xã hội do Trung tâm y tế cấp huyện thực hiện, trong khi các Trạm y tế cấp xã chỉ cấp giấy xác nhận hoàn thành cách ly hoặc giấy hoàn thành điều trị COVID-19 tại nhà. Người lao động không thể sử dụng giấy xác nhận của Trạm y tế cấp xã để tiến hành các thủ tục hưởng bảo hiểm xã hội. Đây là vấn đề đã được nhiều địa phương phản ánh đến Bộ Y tế đề nghị cần có hướng dẫn để giảm bớt thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho người lao động mắc COVID-19.

Người mắc COVID-19 điều trị tại nhà chưa nhận được sự hỗ trợ kịp thời

Ngày 14/01/2022, Bộ Y tế đã ban hành Công văn số 238/BYT-KCB gửi Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, Bảo hiểm xã hội Việt Nam, các bệnh viện để hướng dẫn về hồ sơ đề nghị giải quyết hưởng chế độ bảo hiểm xã hội đối với người lao động điều trị COVID-19. Theo đó, Bộ Y tế cho rằng, do hiện nay các văn bản pháp luật chưa có quy định dùng giấy tờ khác để thay thế giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng bảo hiểm xã hội; chưa có quy định về việc chấp nhận những giấy tờ cấp chưa đúng quy định của pháp luật vẫn có giá trị để cơ quan bảo hiểm xã hội làm cơ sở quyết định hưởng chế độ bảo hiểm xã hội đối với người lao động. Vì vậy, Bộ Y tế đề nghị trong thời gian chờ các văn bản được các cơ quan có thẩm quyền ban hành hoặc sửa đổi, bổ sung, các đơn vị cần thực hiện đúng các quy định của pháp luật có liên quan. 

Về việc hỗ trợ của y tế địa phương đối với người mắc COVID-19 tự điều trị tại nhà: Hiện nay, do số lượng người mắc COVID-19 quá nhiều dẫn đến hệ thống y tế cơ sở ở nhiều nơi đang bị quá tải, các nhân viên y tế đang phải làm việc với cường độ rất cao nhưng vẫn không thể đáp ứng yêu cầu. Vì vậy, ở một số nơi (đặc biệt là ở tỉnh, thành phố đang có số ca mắc cao như thành phố Hà Nội, tỉnh Bắc Giang, Hải Dương, Hòa Bình, Bắc Ninh), người mắc COVID-19 điều trị tại nhà chưa nhận được sự hỗ trợ kịp thời, đầy đủ từ y tế địa phương trong việc tư vấn về đơn thuốc, đặc biệt là trong công tác khai báo, lập danh sách các ca mắc. Nhiều người bệnh phải tìm các đơn thuốc trên mạng xã hội, chưa có kiểm chứng của cơ quan y tế nên tiềm ẩn nhiều nguy hiểm cho sức khỏe của người dân. Ở một số phường của thành phố Hà Nội, người bệnh phải ra Trạm y tế để nhận và khai báo trên bản giấy, Trạm y tế cũng không được cung cấp kít xét nghiệm mà người nghi nhiễm phải tự mang kít xét nghiệm đến, nhân viên y tế chỉ thực hiện lấy mẫu giúp và báo kết quả. Việc tập trung đông người đến Trạm y tế để khai báo và lấy mẫu gây phiền hà và làm tăng nguy cơ lây nhiễm trong cộng đồng. 

Thường trực Ủy ban Pháp luật nêu thực tế, hiện nay, tại một số địa phương có tình trạng nhiều người khi phát hiện mắc COVID-19 đã không khai báo với y tế địa phương mà tự điều trị tại nhà gây khó khăn cho địa phương, ngành y tế trong công tác giám sát, quản lý số lượng người mắc COVID-19 trên địa bàn, đồng thời tiềm ẩn nguy cơ lây lan dịch bệnh trong cộng đồng khi rác thải của những người mắc COVID-19 này không được xử lý đúng quy trình. Theo phản ánh của người dân thì một trong những nguyên nhân của tình trạng này là do người dân không được hỗ trợ gì nhiều trong quá trình điều trị COVID-19 tại nhà.

Nhiều trường vẫn lúng túng khi có học sinh mắc COVID-19

Một trong những vấn đề được dư luận quan tâm trong tuần qua là nhiều địa phương đã ghi nhận số ca mắc COVID-19 mới ở trẻ em tăng cao, đặc biệt khi các học sinh mới đi học tập trung trở lại. Tuy nhiên, việc hướng dẫn về xét nghiệm, cách ly theo dõi sức khỏe đối với học sinh bị bệnh nền, quy trình xử lý khi có học sinh mắc COVID-19 ở trường học, thời gian cách ly tại nhà đối với học sinh là F1 hiện nay chưa thật rõ ràng, thống nhất. Nhiều trường vẫn lúng túng khi có học sinh mắc COVID-19, mỗi trường xử lý một cách khác nhau, chưa thống nhất phương pháp chung. Nếu không có phương án chuẩn bị chu đáo, để xảy ra tình trạng mỗi trường xử lý một kiểu thì sẽ chưa bảo đảm an toàn phòng, chống lây nhiễm dịch ở trường học, gây rủi ro cho sức khỏe học sinh và thầy cô giáo dẫn đến phụ huynh không yên tâm, tin tưởng để cho con em đến trường, tác động bất lợi đến thực hiện chủ trương mở cửa trường học để học sinh học tập trung trong bối cảnh dịch bệnh vẫn diễn biến phức tạp. 

Trước những diễn biến phức tạp của dịch COVID-19, nhu cầu về mặt hàng sinh phẩm xét nghiệm nhanh COVID-19 đã gia tăng đột biến trong khi chất lượng chưa được kiểm soát hiệu quả. Dư luận cho rằng dịch COVID-19 vẫn đang tiếp tục diễn biến hết sức phức tạp, nhu cầu sử dụng các bộ sinh phẩm xét nghiệm nhanh COVID-19 của người dân theo dự báo sẽ còn tăng cao và kéo dài. Trong khi đó, hiện nay, hơn 95% ca mắc COVID-19 được điều trị tại nhà và người bệnh phải tự lo mọi khoản chi phí điều trị trong đó có chi phí xét nghiệm, đây là gánh nặng lớn đối với người dân. 

Việc quản lý tình nguyện viên tham gia hỗ trợ các khu cách ly, điều trị bệnh nhân mắc COVID-19 chưa thật chặt chẽ, theo phản ánh của phương tiện thông tin đại chúng, có trường hợp giả danh sinh viên trường y để tham gia vào đội ngũ tình nguyện viên đến hỗ trợ khu cách ly, điều trị COVID-19 ở quận 12, Thành phố Hồ Chí Minh, sau đó “hô biến” thành bác sĩ để thực hiện viêc thăm khám, chữa trị, cấp phát thuốc cho bệnh nhân mắc COVID-19 tại khu cách ly trong một thời gian mới bị phát hiện. Qua sự việc này cho thấy, cần có quy trình quản lý người tình nguyện vào hỗ trợ các khu cách ly, điều trị COVID-19 chặt chẽ hơn để công tác chăm sóc, khám, điều trị bệnh nhân mắc COVID-19 đạt chất lượng, hiệu quả.

Sớm sửa đổi, hướng dẫn thực hiện các quy định về phòng, chống dịch một cách linh hoạt, phù hợp với thực tế

Trên cơ sở tình hình công tác phòng, chống dịch bệnh trong tuần từ 7/2 đến 24/2/2022, Thường trực Ủy ban Pháp luật kiến nghị Tổ Công tác thực hiện Nghị quyết số 30/2021/QH15 một số nội dung để tổng hợp, báo cáo cấp có thẩm quyền. Cụ thể: Trước tình trạng số lượng ca mắc COVID-19 trong cộng đồng tăng cao, một bộ phận người dân đang có biểu hiện hoang mang, lo lắng trước công tác tổ chức phòng, chống dịch bệnh chưa hiệu quả ở cơ sở, đề nghị Bộ Y tế, các bộ, ngành có liên quan cần nghiên cứu, có cách thức thông tin, truyền thông đầy đủ, kịp thời để ổn định tư tưởng, tạo niềm tin của người dân về chiến lược phòng, chống dịch bệnh trong thời gian sắp tới. Đề nghị các cơ quan có thẩm quyền tăng cường công tác tuyên truyền, nâng cao ý thức của người dân về việc khai báo sớm khi mắc COVID-19 với y tế địa phương theo đúng quy định và không tự ý dùng thuốc khi không có hướng dẫn của cơ quan y tế. Đề nghị các cơ quan chức năng cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc kinh doanh mặt hàng phục vụ phòng, chống dịch COVID-19 như thuốc điều trị, sinh phẩm xét nghiệm, máy đo nồng độ oxy máu,… nhằm góp phần chấm dứt tình trạng “loạn” giá các mặt hàng này và bảo vệ sức khỏe người dân, bảo vệ quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng.

Trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh, đề nghị các cơ quan chức năng cần nhanh chóng điều chỉnh, sớm sửa đổi, hướng dẫn thực hiện các quy định về phòng, chống dịch một cách linh hoạt, phù hợp với thực tế, thích ứng an toàn, hiệu quả hơn nhất là đối với cấp cơ sở. Trong đó, cần cải tiến quy trình khai báo, quản lý thông tin đối với người mắc COVID-19, tăng cường tin học hóa, thực hiện trực tuyến (ở các địa phương, gia đình có điều kiện) để hạn chế tiếp xúc, bảo vệ chính nhân viên y tế và mọi người trong cộng đồng. Cung cấp đủ vật tư y tế cho công tác phòng, chống dịch; tăng chế độ, chính sách cho nhân viên y tế ở cơ sở; có sự sắp xếp nhân lực, có quy trình quản lý và chăm sóc người mắc COVID-19 hợp lý hơn, tạo điều kiện để người dân mắc bệnh nhận được sự chăm sóc hay tư vấn đầy đủ, kịp thời của y tế; giúp họ yên tâm hơn khi điều trị tại nhà.

Về việc cấp giấy xác nhận nghỉ việc hưởng bảo hiểm xã hội đối với người mắc COVID-19 điều trị tại nhà, để đảm bảo quyền lợi, giải quyết kịp thời chế độ bảo hiểm xã hội của người lao động nhưng vẫn đảm bảo thực hiện đúng quy định của pháp luật và phù hợp với bối cảnh dịch COVID-19 đang diễn biến phức tạp ở nhiều tỉnh, thành phố trong cả nước, đề nghị Bộ Y tế phối hợp với các cơ quan có liên quan khẩn trương nghiên cứu, hướng dẫn, sửa đổi các văn bản theo thẩm quyền hoặc đề xuất cấp có thẩm quyền ban hành văn bản để giải quyết các vấn đề chưa được quy định trong các văn bản luật hoặc cần thực hiện khác với quy định của luật, bảo đảm phù hợp với thực tiễn, sớm tháo gỡ vướng mắc, tạo thuận lợi cho công tác điều trị người mắc COVID-19 tại nhà...