Quảng cảnh phiên giải trình.
Phát biểu tại phiên giải trình, Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh nhấn mạnh: Qua 10 năm thực hiện Luật, công tác phòng, chống bạo lực gia đình đã có bước tiến làm thay đổi nhận thức cá nhân, gia đình, cơ quan, tổ chức về vấn nạn bạo lực gia đình và công tác phòng, chống bạo lực gia đình; trong đó, đóng vai trò quan trọng là cơ quan quản lý nhà nước về phòng, chống bạo lực gia đình và sự phối hợp liên ngành về công tác này.
Bà Nguyễn Thúy Anh đề nghị các thành viên Ủy ban, các bộ, ngành liên quan tập trung trao đổi, thảo luận đánh giá thực trạng bạo lực gia đình, công tác quản lý nhà nước, công tác phối hợp liên ngành trong công tác phòng, chống bạo lực gia đình, những thách thức bất cập, khó khăn, vướng mắc và nguyên nhân; làm rõ trách nhiệm các bộ, ngành hữu quan và chính quyền địa phương các cấp trong công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực phòng, chống bạo lực gia đình; đồng thời, đề ra các giải pháp để tiếp tục nâng cao trách nhiệm quản lý nhà nước và phối hợp liên ngành trong công tác phòng, chống bạo lực gia đình và hoàn thiện pháp luật về phòng, chống bạo lực gia đình trong tình hình mới.
Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Ngọc Thiện phát biểu.
Báo cáo tại phiên giải trình, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Ngọc Thiện cho biết, từ năm 2009 - 2017, cả nước có 292.268 vụ bạo lực gia đình được phát hiện, trung bình mỗi năm có 36.534 vụ bạo lực gia đình. Nhờ sự nỗ lực từ Trung ương đến địa phương nên số vụ bạo lực gia đình năm sau thấp hơn năm trước. Đơn cử, năm 2009, trên cả nước xảy ra 53.206 vụ, đến năm 2017 chỉ còn 13.221 vụ bạo lực gia đình. Các mô hình phòng, chống bạo lực gia đình được triển khai rộng khắp trên cả nước. Từ năm 2008 đến nay, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã chủ trì phối hợp với các địa phương triển khai được 12.055 mô hình phòng, chống bạo lực gia đình, qua đó góp phần giảm thiểu số vụ bạo lực gia đình trên cả nước...
Cùng với đó, các tỉnh, thành phố đã chủ động xây dựng kế hoạch, chương trình, đề án tại địa phương và triển khai các hoạt động tuyên truyền, giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình với nhiều hình thức phù hợp với tình hình thực tiễn. Các bộ, ngành đã đẩy mạnh việc đưa Luật vào thực thi trong cuộc sống; việc triển khai phối hợp liên ngành về phòng, chống bạo lực gia đình đã được điều hành chỉ đạo thống nhất từ Trung ương đến địa phương.
Theo Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội, các báo cáo, ý kiến tại phiên giải trình đã khẳng định quan điểm, chủ trương nhất quán của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước trong công tác phòng, chống bạo lực gia đình, tạo cơ sở pháp lý điều chỉnh, xử lý cũng như quy định trách nhiệm của các ngành, các cấp trong công tác phòng, chống bạo lực gia đình. Sự vào cuộc từ Trung ương đến địa phương đã phát huy vai trò của cá nhân, gia đình và cộng đồng, làm thay đổi nhận thức trong nhân dân về nhận diện bạo lực gia đình và đấu tranh phòng, chống bạo lực gia đình. Qua đó, phát hiện sớm và có các biện pháp ngăn chặn, răn đe hành vi bạo lực gia đình, bảo đảm quyền con người, góp phần củng cố và xây dựng gia đình Việt Nam no ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc, phù hợp với xu hướng phát triển, bình đẳng và hội nhập của thời đại...
Tuy nhiên, công tác phòng, chống bạo lực gia đình còn tồn tại những hạn chế, bất cập như: Việc ban hành văn bản thi hành còn chậm; chưa có cơ sở dữ liệu về bạo lực gia đình và phòng, chống bạo lực gia đình đáng tin cậy; sự phối hợp, chia sẻ thông tin còn thiếu và yếu. Công tác thông tin tuyên truyền mới chỉ tập trung vào nhóm đối tượng gián tiếp (cán bộ, công chức, các tổ chức, đoàn thể..); nội dung tuyên truyền, giáo dục về bạo lực gia đình chưa được truyền tải thường xuyên, liên tục trên các phương tiện thông tin đại chúng nhất là vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, chưa có sự quan tâm đúng mức trong việc thực hiện phòng, chống bạo lực gia đình. Tuy cả nước đã hình thành mô hình hoạt động phòng, chống bạo lực gia đình nhưng tính bền vững của mô hình không cao, việc nhân rộng mô hình còn hạn chế...
Nguyên nhân của những hạn chế, bất cập trong công tác phòng, chống bạo lực gia đình là do việc ban hành văn bản còn thiếu cụ thể và thống nhất, hiệu quả triển khai thực hiện chưa cao do thiếu kinh phí và thiếu theo dõi, giám sát; sự quan tâm đối với công tác phòng, chống bạo lực gia đình của người đứng đầu cơ quan, đơn vị còn hạn chế thiếu quan tâm cộng đồng, chính quyền đoàn thể, coi bạo lực gia đình là chuyện riêng tư, chỉ can thiệp khi gây ra hậu quả nghiêm trọng...
Đại tá Phạm Mạnh Thường-Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát hình sự (Bộ Công an) phát biểu.
Kết luận phiên giải trình, Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh kiến nghị Quốc hội, cơ quan của Quốc hội, các Đoàn đại biểu Quốc hội tiếp tục đẩy mạnh công tác giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về phòng, chống bạo lực gia đình.
Bà Nguyễn Thúy Anh đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch các bộ, ngành liên quan và UBND các tỉnh thành phố rà soát văn bản, bổ sung các quy định còn thiếu, sửa đổi những quy định bất cập, mâu thuẫn trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật để tháo gỡ khó khăn trong quá trình thực hiện. Bên cạnh đó, chỉ đạo đánh giá tình hình thực hiện Luật phòng, chống bạo lực gia đình, kịp thời kiến nghị Quốc hội xem xét, điều chỉnh những chính sách cần thiết nhằm khắc phục những hạn chế, bất cập. Đồng thời, nghiên cứu mô hình quản lý nhà nước để gắn kết chặt chẽ các hoạt động của các lĩnh vực dân số, bình đẳng giới, gia đình, trẻ em, trong đó có công tác phòng, chống bạo lực gia đình.
Bà Nguyễn Thúy Anh cũng đề nghị Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch khẩn trương xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về bạo lực gia đình và phòng, chống bạo lực gia đình; nghiên cứu để hình thành một số hệ thống cơ sở tư vấn, cơ sở hỗ trợ nạn nhân bạo lực gia đình thiết thực và hiệu quả; tăng cường phối hợp tuyên truyền phổ biến pháp luật, tổ chức đào tạo, tập huấn, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ làm công tác gia đình, thực hiện pháp luật phòng, chống bạo lực gia đình.