Bài cuối : Thể chế hóa toàn diện tư duy phát triển mới
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu bế mạc Kỳ họp, chiều 12/12. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN
Trong phát biểu bế mạc, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, kỳ họp này, Quốc hội đã tổng kết sâu sắc, toàn diện công tác nhiệm kỳ 2021 - 2026 của các cơ quan trong bộ máy nhà nước; xem xét, quyết định công tác nhân sự đảm bảo đúng quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước.
Đồng thời, Quốc hội thảo luận kỹ lưỡng các dự thảo Văn kiện trình Đại hội lần thứ XIV của Đảng, đóng góp trí tuệ, tâm huyết, hiến kế cho sự phát triển của đất nước hướng đến mục tiêu năm 2030, khi Đảng ta tròn 100 năm thành lập trở thành nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; năm 2045, kỷ niệm 100 năm thành lập nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, trở thành nước phát triển, thu nhập cao.
Trong phiên thảo luận tại tổ, nhiều đại biểu khẳng định, dự thảo Báo cáo Chính trị trình Đại hội XIV đã thể hiện rõ tầm nhìn chiến lược, tư duy phát triển toàn diện và khát vọng đổi mới mạnh mẽ của Đảng trong giai đoạn mới. Đại biểu đề xuất dự thảo Văn kiện Đại hội XIV nhấn mạnh thêm một số định hướng mang tính căn cơ, cốt lõi và mạnh mẽ hơn. Trong đó, thể chế hóa toàn diện tư duy phát triển mới, lấy đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm động lực trung tâm, coi đây là đột phá dẫn dắt tất cả các lĩnh vực.
Cùng với đó là xây dựng Nhà nước kiến tạo phát triển hiện đại, liêm chính, hiệu quả, vận hành linh hoạt trên nền tảng dữ liệu mở, quản trị số, giảm tối đa can thiệp hành chính vào hoạt động của thị trường và xã hội; thiết lập cơ chế phân quyền, phân cấp thực chất, gắn với kiểm soát quyền lực và trách nhiệm giải trình, từ đó phát huy tối đa tính sáng tạo của từng cấp, từng địa phương.
Đại biểu Hà Sỹ Đồng (Đoàn tỉnh Quảng Trị) phân tích, thể chế vẫn là điểm nghẽn lớn nhất, đồng thời cũng là dư địa cải cách lớn nhất. Nhiều chủ trương, chính sách đúng đắn, nhưng khi thể chế hóa và triển khai thực hiện lại chậm, thiếu tính thống nhất, khiến nguồn lực xã hội chưa được giải phóng đầy đủ. Do đó, theo đại biểu, dự thảo Văn kiện cần làm rõ hơn vai trò của Nhà nước không chỉ quản lý mà còn dẫn dắt và tạo không gian thể chế cho đổi mới sáng tạo…
Trao đổi bên hành lang Quốc hội, một số đại biểu cho rằng, dự thảo Văn kiện đã thể hiện khát vọng bứt phá trong tư duy phát triển đất nước cũng như tầm nhìn chiến lược, tinh thần đổi mới. Đảng đã chủ động nắm bắt xu thế toàn cầu trong bối cảnh thế giới chuyển dịch mạnh mẽ bởi công nghệ, biến đổi khí hậu và cạnh tranh địa kinh tế; đưa ra định hướng hoàn thiện thể chế, thúc đẩy chuyển đổi số, phát triển kinh tế xanh, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, mở rộng hội nhập quốc tế sâu rộng...
Khắc phục tình trạng phân tán chính sách
Một trong những nghị quyết quan trọng nhất của Kỳ họp thứ 10 đó là Nghị quyết về điều chỉnh Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Quốc hội đã biểu quyết thông qua Nghị quyết này với tỉ lệ tuyệt đối 100% đại biểu có mặt tán thành (443/443).
Nghị quyết tạo cơ sở pháp lý điều chỉnh định hướng phát triển không gian quốc gia trong bối cảnh mới, bảo đảm đồng bộ với chiến lược phát triển đất nước giai đoạn đến 2050.
Một số chỉ tiêu quan trọng được bổ sung, trong đó đáng chú ý là tỉ trọng công nghiệp chế biến, chế tạo đạt khoảng 28% GDP, phản ánh đúng mục tiêu phát triển nền sản xuất hiện đại, có giá trị gia tăng cao. Nghị quyết cũng đặc biệt nhấn mạnh nhiệm vụ tăng cường năng lực phòng, chống thiên tai trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp.
Khắc phục tình trạng phân tán chính sách, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về nông thôn mới, giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2026 – 2035.
Nhìn lại sau gần 5 năm triển khai, ba chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2025 đã đạt và vượt phần lớn các chỉ tiêu đề ra; tuy nhiên vẫn còn 4/21 chỉ tiêu chưa hoàn thành. Nhiều tồn tại về cơ chế, hướng dẫn còn chậm. Sự trùng lặp giữa các chương trình gây phân tán nguồn lực, ảnh hưởng tiến độ. Vì vậy, Chính phủ đề xuất tích hợp 3 chương trình thành một chương trình thống nhất nhằm bảo đảm tính tập trung, kế thừa, đồng thời tránh dàn trải, chồng chéo. Đại diện Chính phủ khẳng định việc tích hợp ba Chương trình mục tiêu quốc gia không làm gián đoạn, không bỏ sót chính sách, đồng thời đặt ưu tiên cao nhất cho phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
Bên cạnh đó, Quốc hội đã xem xét, thông qua các nghị quyết về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026; dự toán ngân sách nhà nước năm 2026; phân bổ ngân sách trung ương năm 2026 nhằm tạo cơ sở pháp lý và định hướng thống nhất cho công tác quản lý, điều hành phát triển kinh tế - xã hội và tài chính - ngân sách quốc gia năm 2026.
Quốc hội biểu quyết thông qua Nghị quyết Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, chiều 12/12. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN
Đáng chú ý trong Nghị quyết về Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội năm 2026 nêu rõ 2026 là năm có ý nghĩa quan trọng, diễn ra Đại hội lần thứ XIV của Đảng, tổ chức bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2026-2031, là năm đầu triển khai Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội 5 năm 2026-2030, bước vào Kỷ nguyên vươn mình phát triển giàu mạnh, thịnh vượng của dân tộc. Ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng trên cơ sở giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn.
Nghị quyết đã đề ra 15 chỉ tiêu chủ yếu, trong đó tốc độ tăng tổng sản phẩm trong nước (GDP) phấn đấu từ 10% trở lên; GDP bình quân đầu người đạt 5.400-5.500 USD…
Trong phát biểu bế mạc, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, nhìn lại chặng đường 5 năm qua, Quốc hội vui mừng khi đã vượt qua muôn vàn khó khăn, thách thức. Ngay từ đầu nhiệm kỳ, đại dịch COVID-19 diễn biến rất phức tạp, gây hậu quả nghiêm trọng, Quốc hội phải họp trực tuyến trong điều kiện giãn cách, nhiều đại biểu Quốc hội phải cách ly, đeo khẩu trang dự họp. Thời gian cuối của nhiệm kỳ, trên khắp cả nước, liên tiếp hứng chịu thiên tai, bão lũ, gây tổn thất nặng nề về người và tài sản của Nhà nước và nhân dân; đất nước lại phải đối mặt trước những diễn biến phức tạp, khó lường của tình hình khu vực và thế giới.
Trước bối cảnh đó, cùng với các cơ quan trong hệ thống chính trị, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Quốc hội đã nỗ lực vượt bậc, thích ứng linh hoạt và hành động quyết liệt, giữ vững đoàn kết và đã đạt kết quả khá toàn diện trên các lĩnh vực lập hiến, lập pháp, giám sát tối cao, quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước và hoạt động ngoại giao nghị viện.
Có thể nhận thấy, với tinh thần “Đổi mới, dân chủ, kỷ cương, trách nhiệm, hiệu quả”, các đại biểu Quốc hội đã tập trung cao độ, phát huy cao nhất trí tuệ, kinh nghiệm, tất cả vì lợi ích của Tổ quốc, của nhân dân. Như lời đại biểu Phạm Thị Thanh Mai (Đoàn Hà Nội) chia sẻ: Khối lượng công việc lớn, áp lực cao nhưng cũng tạo động lực để đại biểu tiếp tục cố gắng, mong đóng góp phần nhỏ bé của mình vào việc hoàn thiện thể chế, tháo gỡ điểm nghẽn, giúp đất nước có đầy đủ cơ sở hành lang pháp lý và vững tin để bước vào kỷ nguyên phát triển thịnh vượng, hướng đến mục tiêu cao nhất là người dân có cuộc sống ấm no, hạnh phúc.