Tham dự hội nghị có các đồng chí Phạm Bình Minh, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ; Đỗ Văn Chiến, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam; Bùi Thị Minh Hoài, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Dân vận Trung ương; Y Thanh Hà Niê Kđăm, Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Quốc hội cùng lãnh đạo các bộ, ngành ở Trung ương và lãnh đạo 52 tỉnh, thành phố trên cả nước tham dự hội nghị trực tuyến.
Phát biểu khai mạc hội nghị, đồng chí Hầu A Lềnh, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc (UBDT) cho biết: Năm 2021, UBDT được giao nhiệm vụ trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ 7 chương trình, đề án, chính sách dân tộc. Công tác dân tộc và thực hiện chính sách dân tộc luôn nhận được sự quan tâm sâu sát của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; sự phối hợp hiệu quả của các bộ, ngành, đoàn thể ở Trung ương và địa phương; sự ủng hộ, hợp tác tích cực của các tỉnh, thành; sự lãnh đạo thường xuyên của Ban cán sự Đảng, Đảng ủy UBDT, sự giám sát của Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Ban Dân tộc, cơ quan công tác dân tộc các tỉnh, thành phố luôn chủ động, tích cực tham mưu cho Ủy ban nhân dân tỉnh trong việc thực hiện chính sách dân tộc, quan tâm chăm lo đời sống vật chất tinh thần cho đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS), kịp thời hỗ trợ đồng bào DTTS bị ảnh hưởng do thiên tai, dịch bệnh…
Năm 2022 Ủy ban Dân tộc tiếp tục triển khai thực hiện tốt các Chỉ thị, Nghị quyết, kết luận của Đảng, Quốc hội, Chính phủ; các văn bản chỉ đạo, điều hành của Thủ tướng Chính phủ có liên quan đến công tác dân tộc. Tổ chức thực hiện tốt chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I từ năm 2021 đến 2025, định kỳ báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ kết quả thực hiện chương trình; Tiếp tục xây dựng, hoàn thiện và ban hành các văn bản hướng dẫn triển khai thực hiện chương trình; Chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương tổ chức thực hiện chương trình đúng tiến độ, hiệu quả. Tập trung xây dựng các đề án, chính sách dân tộc trong chương trình công tác của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ năm 2022 với 6 đề án, chính sách.
Tiếp tục rà soát, sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế các chương trình, chính sách dân tộc để đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ của chính sách giai đoạn 2021-2025. Tăng cường công tác theo dõi, nắm tình hình trên địa bàn vùng DTTS và miền núi, kịp thời cung cấp thông tin, báo cáo về công tác dân tộc, chính sách dân tộc, đặc biệt là các điểm nóng về an ninh trật tự, tình hình thiên tai, dịch bệnh, môi trường… giải quyết những vấn đề phát sinh theo thẩm quyền, báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.
Thực hiện việc trả lời kiến nghị của cử tri, chấn vấn của đại biểu Quốc hội tại các kỳ họp; xây dựng báo cáo tổng hợp kết quả giải quyết kiến nghị của cử tri liên quan đến việc thực hiện công tác dân tộc và chính sách dân tộc. Tăng cường công tác phòng, chống dịch COVID-19; Tuyên truyền, vận động đồng bào vùng DTTS và miền núi và cán bộ, công chức, viên chức làm công tác dân tộc từ Trung ương đến địa phương thực hiện nghiêm túc các quy định về phòng chống dịch bệnh COVID-19 theo chỉ đạo của Ban Bí thư, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo quốc gia phòng chống dịch COVID-19 và Bộ Y tế.
Tiếp tục thực hiện cải cách hành chính, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động công vụ. Thực hiện nghiêm túc chế độ thông tin, báo cáo, cung cấp thông tin kịp thời, chính xác phục vụ hiệu quả côn tác chỉ đạo, điều hành.
Phát biểu tại hội nghị, đồng chí Vi Văn Sơn, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Nghệ An đề nghị Chính phủ sớm ban hành Nghị định quy định thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I từ năm 2021 đến 2025. Sớm phân bổ kinh phí của chương tình mục tiêu quốc gia để các địa phương triển khai thực hiện…
Cũng tại hội nghị, đồng chí Trần Anh Tuấn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam cho cho biết, đến nay nguồn vốn đầu tư cho vùng đồng bào DTTS và miền núi đạt 100% góp phần nâng cao đời sống vật chất tinh thần của bà con đồng bào DTTS và miền núi. Ban hành đề án thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2030, đặc biệt là triển khai nhiệm vụ công tác dân tộc năm 2022 và các năm tiếp theo.
Nhấn mạnh vấn đề dân tộc, chính sách dân tộc có vai trò, vị trí đặc biệt quan trọng trong sự nghiệp cách mạng của Đảng và nhân dân ta, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Phạm Bình Minh khẳng định: Những năm qua, Đảng, Nhà nước luôn quan tâm, ban hành nhiều chủ trương, chính sách dân tộc. Hệ thống các chính sách ngày càng phủ kín các lĩnh vực, địa bàn, có tính toàn diện, bám sát thực tiễn; đời sống tinh thần, vật chất của đồng bào DTTS không ngừng được cải thiện. Đồng bào các dân tộc đã góp phần rất to lớn và những thành quả phát triển của đất nước.
Các chính sách dân tộc đã được các bộ, ngành, địa phương quan tâm thực hiện, kịp thời hỗ trợ đất ở, đất sản xuất, hỗ trợ chuyển đổi nghề; bố trí sắp xếp, ổn định dân cư; cấp phát báo, tạp chí; xuất cấp gạo; hỗ trợ thẻ bảo hiểm y tế và các dịch vụ chăm sóc sức khỏe; tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật; hỗ trợ hoạt động bình đẳng giới; đầu tư phát triển kinh tế - xã hội vùng các dân tộc thiểu số rất ít người…
Biểu dương, đánh giá cao những nỗ lực, cố gắng của Ủy ban Dân tộc, các ban, bộ ngành trung ương và các địa phương vùng đồng bào DTTS và miền núi trong năm 2021 trong công tác dân tộc và thực hiện chính sách dân tộc, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Phạm Bình Minh đánh giá, đây là những đóng góp quan trọng, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi; củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc và niềm tin của đồng bào DTTS đối với Đảng, Nhà nước.
Nhấn mạnh công tác dân tộc là vấn đề chiến lược cơ bản, lâu dài, cấp bách, là nhiệm vụ của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, của hệ thống chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Phạm Bình Minh đề nghị, thời gian tới, Ủy ban Dân tộc, các đơn vị liên quan và các địa phương vùng đồng bào DTTS triển khai thực hiện có hiệu quả các Chương trình hành động, kế hoạch công tác để cụ thể hóa Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng; Kết luận số 65-KL/TW, ngày 30/10/2019 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 24-NQ/TW của Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa IX về công tác dân tộc trong tình hình mới; Nghị quyết Đại hội Đảng bộ các cấp của các địa phương và các văn bản của Đảng, Nhà nước về công tác dân tộc.
Phó Thủ tướng cho rằng, công tác dân tộc cần bám sát và nắm bắt tình hình thực tiễn các địa bàn vùng đồng bào DTTS và miền núi, đặc biệt là về đời sống của đồng bào, tình hình thiên tai, dịch bệnh, di cư tự phát, các điểm “nóng” về an ninh trật tự... Đồng thời, Chiến lược dân tộc giai đoạn 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Đề án tổng thể và Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030 cần được tổ chức triển khai thực hiện hiệu quả; chú trọng các chính sách hỗ trợ đầu tư, phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, xây dựng chuỗi giá trị và chuyển giao công nghệ để tạo sinh kế bền vững và nâng cao trình độ, tay nghề, nhận thức, tinh thần tự lực tự cường, thoát nghèo vượt khó cho đồng bào DTTS...
Cùng với đó, công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật cần được đổi mới để thuận lợi hơn trong việc vận động người dân hiểu rõ và làm theo chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, tạo sự đồng thuận cao trong cộng đồng, xã hội, tăng cường mở rộng hợp tác quốc tế về công tác dân tộc nhằm thu hút nguồn vốn từ các nhà tài trợ nước ngoài đầu tư cho vùng đồng bào DTTS và miền núi cũng như thực hiện công tác đối ngoại nhân dân, giao lưu cộng đồng các DTTS với các nước trong khu vực.
Về một số kiến nghị của Ủy ban Dân tộc và các địa phương, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ đề nghị các bộ, cơ quan liên quan chủ động phối hợp với Ủy ban Dân tộc để nghiên cứu, xử lý theo chức năng, nhiệm vụ được giao, sớm có văn bản trả lời các địa phương; báo cáo Thủ tướng Chính phủ những nội dung vượt thẩm quyền.
Ghi nhận thành tích của các cá nhân thuộc Ủy ban Dân tộc, Chủ tịch nước đã có quyết định tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba cho ông Bùi Văn Lịch, nguyên Vụ trưởng, Thư ký Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; tặng thưởng Huân chương Đại đoàn kết dân tộc cho ông Nông Quốc Tuấn, Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc, vì đã có thành tích xuất sắc trong xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc, góp phần vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.