Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy với đỉnh cao là Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, đánh dấu sự trưởng thành của Quân đội nhân dân Việt Nam cả về tổ chức lực lượng và chỉ huy tác chiến hiệp đồng. Thắng lợi oanh liệt mùa Xuân 1975 của quân và dân ta đã tạo ra bước ngoặt vĩ đại trong lịch sử dân tộc; đập tan bộ máy ngụy quyền Việt Nam cộng hòa, non sông thu về một mối; là chiến thắng vĩ đại, hiển hách trong lịch sử hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam.
Thanh niên miền Bắc sôi nổi hưởng ứng phong trào Ba sẵn sàng (1969). Ảnh: Tư liệu TTXVN
Sôi nổi phong trào "Ba sẵn sàng"
Đại thắng mùa Xuân 1975 đã chứng minh trí tuệ và tài thao lược của Đảng ta trong lãnh đạo và chỉ đạo chiến tranh cách mạng, cũng như chứng minh tinh thần quật khởi của người dân Việt Nam trong đấu tranh chống ngoại xâm. Từ đây, đất nước ta bước vào kỷ nguyên xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
Con đường đi tới thắng lợi hoàn toàn, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước là 21 năm gian khổ và ác liệt nhất trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc ta; là sự đánh đổi máu xương của đồng bào, chiến sĩ cả nước, với biết bao sự hy sinh của những người con anh dũng trên dải đất hình chữ S. Khát vọng hòa bình, độc lập, tự do luôn được nuôi dưỡng cháy bỏng trong trái tim những người con ưu tú của đất nước, dù là cách đây gần 50 năm hay tới tận mai sau.
Trong mọi thời kỳ của đất nước, thanh niên luôn là lực lượng xung kích, rường cột. Trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, cả nước đã có hơn 5 triệu lượt đoàn viên, thanh niên gia nhập lực lượng vũ trang; trên 133 nghìn đoàn viên, thanh niên, trong đó hơn 69 nghìn nữ tham gia thanh niên xung phong. Cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân Việt Nam là hiện thân của những phong trào cách mạng mang tính toàn dân tộc do Đảng khởi xướng và lãnh đạo. Quá trình đi đến ngày toàn thắng đã ghi dấu ấn nhiều phong trào cách mạng của thế hệ trẻ, trong đó “Ba sẵn sàng” là cuộc vận động có sức lôi cuốn mạnh mẽ, rộng khắp, khởi đầu từ tuổi trẻ Thủ đô Hà Nội, sau đó trở thành phong trào thi đua chung của thanh niên cả nước. Phong trào “Ba sẵn sàng” có ý nghĩa hết sức to lớn và để lại nhiều kinh nghiệm quý báu về công tác thanh vận của Đảng nhằm phát huy hơn nữa ý chí, tinh thần cống hiến, sức sáng tạo hiện nay.
Hội nghị Trung ương 12 (tháng 12/1965) của Đảng đề ra nhiệm vụ: Cả nước kiên quyết đánh bại cuộc chiến tranh xâm lược của đế quốc Mỹ, dù trong bất kỳ tình huống nào để bảo vệ miền Bắc, giải phóng miền Nam. Theo tinh thần đó, từ năm 1966, phong trào “Ba sẵn sàng” tiếp tục mở rộng những nội dung mới, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ chiến lược mới của Đảng, đó là: “Sẵn sàng chiến đấu, chiến đấu dũng cảm, sẵn sàng gia nhập các lực lượng vũ trang; sẵn sàng khắc phục mọi khó khăn, đẩy mạnh sản xuất, công tác và học tập trong bất kỳ tình huống nào; sẵn sàng đi bất cứ nơi nào, làm bất cứ việc gì mà Tổ quốc cần đến”.
Một đặc trưng của phong trào “Ba sẵn sàng” là tinh thần sẵn sàng gia nhập quân đội, đi thanh niên xung phong, sẵn sàng tham gia chiến đấu, chiến đấu dũng cảm. Những lá đơn tình nguyện lên đường nhập ngũ viết bằng máu và nhiều cuốn nhật ký của những thanh niên, chiến sĩ trẻ đã nói lên ý chí quyết tâm “Ba sẵn sàng” của thanh niên miền Bắc xã hội chủ nghĩa. Trong thanh niên học sinh, sinh viên trí thức, hàng nghìn giáo viên, sinh viên của Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội khi đó đã hưởng ứng phong trào “Ba sẵn sàng”, xếp bút nghiên lên đường ra trận. Họ đã góp phần làm nên truyền thống anh hùng của thanh niên miền Bắc, của tuổi trẻ các trường đại học, trong đó nhiều người đã anh dũng hy sinh trên chiến trường miền Nam...
Lan tỏa tinh thần xung kích, tình nguyện
Sinh ra trong hòa bình, ý niệm và khát vọng hòa bình trong thế hệ thanh niên hôm nay được thắp lên và lớn dần trong lòng những người trẻ theo từng năm tháng, với bước chân qua từng tấc đất quê hương ngấm xương máu cha anh nơi họ đi qua, trong mỗi bài ca cách mạng mà họ hát, nơi mỗi một di tích lịch sử họ được ghé thăm... Đối với người trẻ, khát vọng hòa bình chính là mong muốn cháy bỏng được cống hiến, góp sức giữ gìn và dựng xây Tổ quốc, để đất nước hùng cường, có cơ đồ, vị thế lớn, ngăn tất cả những nguy cơ của chiến tranh.
Tiếp nối tinh thần của phong trào “Ba sẵn sàng”, Trung ương Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh đã phát động trong thanh niên cả nước nhiều chương trình hành động tiêu biểu, như “Tuổi trẻ Việt Nam học tập và làm theo lời Bác;” “Nghĩa tình biên giới hải đảo,” “Hành trình tuổi trẻ vì biển đảo quê hương,” “Đồng hành cùng ngư dân trẻ ra khơi,” “Góp đá xây Trường Sa;” các phong trào: “Tuổi trẻ chung tay xây dựng nông thôn mới”, “Thanh niên tham gia xây dựng văn minh đô thị”, “Sinh viên 5 tốt”, “3 trách nhiệm”, “Sáng tạo trẻ”...
Đặc biệt là các phong trào “Xung kích, tình nguyện phát triển kinh tế-xã hội và bảo vệ Tổ quốc” và “Đồng hành với thanh niên lập thân, lập nghiệp” đã được triển khai rộng rãi với hàng chục triệu lượt thanh niên tham gia. Chiến dịch Thanh niên tình nguyện hè, trải qua hơn 20 năm triển khai, đến nay đã trở thành phong trào rộng lớn trong thanh niên mang lại nhiều kết quả to lớn.
Nhiều đội thanh niên, sinh viên tình nguyện đã không ngại khó khăn, gian khổ để đến với đồng bào vùng cao, vùng sâu, vùng xa, vùng căn cứ cách mạng để có các hoạt động thiết thực giúp đỡ người dân, như dạy học, làm lại nhà cửa, khám chữa bệnh. Nhiều trí thức trẻ trong các lĩnh vực kinh tế-xã hội đã về những nơi khó khăn, gian khổ, cầm tay, chỉ việc, giúp người dân phát triển kinh tế, thoát nghèo, làm giàu cho quê hương, đất nước.
Năm 2024 kỷ niệm 49 năm giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước, song cũng đánh dấu tròn 20 năm tháng Ba được Đảng, Nhà nước đồng ý lựa chọn là Tháng Thanh niên. Chặng đường đó đã ghi dấu ấn của lớp lớp thế hệ thanh niên Việt Nam trong quá trình đóng góp xây dựng đất nước, với tinh thần xung kích, tình nguyện, sáng tạo vì lợi ích của cộng đồng, xã hội, cũng như sự quan tâm, hỗ trợ đối với công tác phát triển thanh niên.
Tháng Thanh niên đã trở thành một hoạt động thường niên vô cùng ý nghĩa gắn liền với công tác thanh niên trong các cấp bộ Đoàn, đoàn viên, thanh niên cả nước; ghi dấu ấn bằng hàng loạt công trình, phần việc thiết thực hướng đến cộng đồng, góp phần bảo đảm an sinh xã hội, vừa rèn luyện, vừa trải nghiệm nhiều bài học bổ ích, trở thành những kỷ niệm rạng rỡ của tuổi trẻ qua các việc làm đẹp.
Trong suốt chặng đường 20 năm Tháng Thanh niên, đã có hơn 100 triệu lượt đoàn viên, thanh niên tham gia các hoạt động trong Tháng Thanh niên. Thanh niên cả nước đã chung tay thực hiện hơn 668 nghìn công trình, phần việc thanh niên trên mọi miền Tổ quốc với tổng giá trị ước tính lên tới 4.500 tỷ đồng; hàng triệu suất quà được trao đến tay người dân trên khắp cả nước.
Là quốc gia có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế, Việt Nam thực hiện nghiêm chỉnh các nghĩa vụ, đồng thời tích cực hợp tác cùng các quốc gia khác giải quyết các vấn đề an ninh đang nổi lên, góp phần bảo vệ hòa bình, ổn định của khu vực và thế giới. Sau gần 10 năm triển khai lực lượng tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc, Việt Nam đã cử khoảng 800 lượt cán bộ, nhân viên đi thực hiện nhiệm vụ tại các phái bộ gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc ở cả hình thức cá nhân và đơn vị. Lực lượng này chủ yếu là các sĩ quan, quân nhân trẻ, được tuyển chọn từ các đơn vị trong toàn quân; trải qua các kỳ kiểm tra, sát hạch nghiêm ngặt, đáp ứng được yêu cầu cao của Liên hợp quốc, có đủ phẩm chất, năng lực làm việc trong môi trường quốc tế.
Các quân nhân trẻ của Việt Nam được triển khai luôn phát huy tốt vai trò, trách nhiệm trên cương vị, chức trách được giao, được Liên hợp quốc và bạn bè quốc tế ghi nhận, đánh giá cao, góp phần lan tỏa hình ảnh đẹp về Bộ đội Cụ Hồ, về Quân đội nhân dân Việt Nam và đất nước, con người Việt Nam tươi đẹp, yêu chuộng hòa bình và luôn sẵn sàng đóng góp cho các sứ mệnh nhân đạo, vì nền hòa bình của thế giới.