Đây là những tác phẩm tiêu biểu về nội dung, hình thức, có tính định hướng dư luận xã hội. Nhiều tác phẩm cho thấy hiệu quả tác động xã hội tốt, được các cơ quan chức năng tiếp thu, giải quyết, dư luận xã hội đánh giá cao về vai trò phát hiện, phản biện, đấu tranh phê phán cũng như biểu dương, xây dựng của báo chí.
Theo đó, các tác phẩm đều đáp ứng được các tiêu chí xét chọn theo “Hướng dẫn tuyển chọn” của Hội đồng Giải như: Bám sát nhiệm vụ chính trị của đất nước, của ngành, của địa phương, phản ánh kịp thời và sâu sắc tình hình thực tế, có tính phát hiện, phục vụ thiết thực sự nghiệp đổi mới, sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; phản ánh trung thực đời sống chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại của đất nước, việc triển khai Nghị quyết Đại hội lần thứ XII của Đảng, các Nghị quyết, Chỉ thị của Đảng và Nhà nước trong năm 2018 – với nhiều sự kiện chính trị lớn của đất nước; khuyến khích các tác phẩm báo chí về các điển hình tiên tiến, nhân tố mới, phê phán, chống các hành vi tiêu cực, tham nhũng, những quan điểm sai trái của các thế lực thù địch; thông tin chính xác và kịp thời những sự kiện quốc tế quan trọng. Quá trình chấm Chung khảo được thực hiện đúng điều lệ Giải và quy chế của Hội đồng Giải.
Năm nay cũng là lần đầu tiên Hội đồng Giải thành lập Ban Thẩm định, để phản biện khách quan, độc lập các tác phẩm vào chung khảo, nhằm cung cấp thêm những đánh giá, phân tích của các chuyên gia, tư vấn sâu về chuyên môn cho Hội đồng chung khảo.
Tham dự Giải năm nay có hơn 120 đơn vị cấp hội và 222 cộng tác viên, dự thi 11 loại giải theo quy định; trong đó có 57 đơn vị Liên chi hội và Chi hội trực thuộc. Đây là năm thứ hai liên tiếp có tất cả 63 Hội nhà báo tỉnh, thành phố tham dự.
Lễ trao Giải Báo chí quốc gia lần thứ XIII, năm 2018 sẽ được tổ chức đúng dịp kỷ niệm 94 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6) năm nay.